Στο πλαίσιο της επίσκεψής της – σημειώνεται ότι είναι μόλις η δεύτερη γυναίκα επισκέπτρια καθηγήτρια ανάμεσα στους 52 που έχουν βρεθεί στην Ιατρική Σχολή Λάρισας -μίλησε στην «ΕτΔ» για τις μεγάλες προόδους που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στον τομέα της, για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ως επαγγελματίας, αλλά και για τη σημασία να ξεχωρίζει σε έναν καθαρά ανδροκρατούμενο χώρο.

*Κυρία Τοθ ποιος είναι ο τομέας της ειδικότητάς σας και ποια η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζετε μέσα από αυτή;

- Είμαι χειρουργός ορθοπαιδικός και ειδικεύομαι στα αθλητικά τραύματα, που σημαίνει ότι εγώ και οι συνεργάτες μου ασχολούμαστε κυρίως με κακώσεις του γόνατος και των ώμων. Φυσικά, ασχολούμε και με άλλου είδους τραύματα, που μπορεί να υποστεί ένας αθλητής, όπως επίσης και με ασθενείς που δεν ασχολούνται με τον αθλητισμό. Ασχολήθηκα με αυτόν τον τομέα γιατί ήμουν και η ίδια αθλήτρια, έπαιζα ποδόσφαιρο και μπάσκετ, ενώ είχα ιδιαίτερη αγάπη για τη Φυσική και τα Μαθηματικά. Έβρισκα – και βρίσκω ακόμη – εξαιρετικά ενδιαφέρον το γεγονός πως για να φτιάξεις ένα κάταγμα, να ενώσεις πολλά μικρά σπασμένα κομμάτια ενός οστού, πρέπει να γνωρίζεις βασικές αρχές μηχανικής και φυσικής. Είναι πολύ ικανοποιητικό να «φτιάχνεις» πράγματα που έχουν χαλάσει, ειδικά όταν πρόκειται για αθλητές που η καριέρα τους κρίνεται από το πόσο θα καλά θα κάνεις εσύ τη δουλειά σου. Είναι μεγάλη η πρόκληση να καταφέρεις να κάνεις έναν αθλητή να επιστρέψει στα αθλητικά του καθήκοντα και μάλιστα στο ίδιο ακριβώς επίπεδο που βρισκόταν πριν τον τραυματισμό. Ειδικά, όταν πρόκειται για τραύματα που η θεραπεία τους είναι αρκετά δύσκολη, όπως είναι η ρήξη του μηνίσκου και η αντικατάστασή του.

* Ξεκινήσατε την καριέρα σας τη δεκαετία του ’90. Τι έχει αλλάξει στον τομέα της ορθοπαιδικής χειρουργικής μέσα σε αυτά τα χρόνια.

- Η πρόοδος που έχει γίνει είναι αλματώδης. Οι αρθροσκοπικές επεμβάσεις μόλις είχαν ξεκινήσει να εφαρμόζονται και πλέον είναι ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος επέμβασης, όταν το επιτρέπει το τραύμα. Η ορθοπαιδική είναι ένας τομέας που αλλάζει κάθε δύο με τρία χρόνια και θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό για τους επιστήμονες να κρατούν επαφή με τις εξελίξεις, να ενημερώνονται και να πηγαίνουν σε συνέδρια. Από την προσωπική μου εμπειρία θα σας πω ότι οι τεχνικές που χρησιμοποιώ σήμερα δεν έχουν καμία σχέση με αυτές που χρησιμοποιούσα πέντε χρόνια πριν. Κι αυτό αποτελεί πρόκληση για όλους όσοι θέλουν συνεχώς να μαθαίνουν.

* Στις ΗΠΑ ή στην Ευρώπη σημειώνονται οι πιο σημαντικές ανακαλύψεις σε ό,τι αφορά στον τομέα σας;

- Πολλές από τις τεχνικές που «ανακαλύπτονται» στις ΗΠΑ, εφαρμόζονται άμεσα στην Ευρώπη και εξελίσσονται σε τέτοιον βαθμό που ξεπερνούν την αρχική ανακάλυψη. Υπάρχουν σημαντικές επεμβάσεις που στην Ευρώπη γίνονται εδώ και δέκα περίπου χρόνια και μόλις τώρα εγκρίθηκαν από τον αρμόδιο οργανισμό στις ΗΠΑ. Όπως καταλαβαίνετε, αυτό καθυστερεί σημαντικά την πρόοδο.

* Ποια είναι η μεγαλύτερη ανακάλυψη που έχει γίνει στον τομέα τής ορθοπαιδικής τα τελευταία χρόνια;

- Πιστεύω ότι είναι η επέμβαση συρραφής των τενόντων του στροφικού πετάλου στον ώμο. Είμαι από τους πρώτους που έχουν κάνει αυτή την επέμβαση αντικατάστασης των τενόντων, μια διαδικασία που δεν γινόταν δεκτή από την επιστημονική κοινότητα. Δεν ήμουν η πρώτη που εφάρμοσε αυτή την τεχνική, όμως είμαι σίγουρα εκείνη που την έχει εφαρμόσει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον χειρουργό στις ΗΠΑ. Πλέον εξαιτίας των θεαματικών αποτελεσμάτων που προσφέρει, εφαρμόζεται όλο και περισσότερο διαλύοντας οποιονδήποτε προηγούμενο σκεπτικισμό. Είναι μια πολύ σημαντική πρόοδος καθώς παλαιότερα δεν υπήρχε θεραπεία για πολύ μεγάλα και σοβαρά τραύματα στον ώμο. Πλέον με αυτή την τεχνική υπάρχουν πολύ σημαντικές προοπτικές αποκατάστασης σε τραυματίες, αθλητές και μη.

* Ποια είναι η άποψή σας για τις μη επεμβατικές μεθόδους θεραπείας;

- Μπορούμε να παραδεχθούμε ότι κανείς, αν είχε την επιλογή, δεν θα υπέβαλε τον εαυτό του σε κάποια επέμβαση και θα προτιμούσε κάποιον άλλον τρόπο θεραπείας. Αυτόν τον σκοπό εξυπηρετούν και οι θεραπείες με επεξεργασμένα βλαστοκύτταρα που εγχέονται στις αρθρώσεις, λύνοντας πρόσκαιρα μια σειρά προβλημάτων. Είναι μία από τις μη επεμβατικές ή ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους που κερδίζουν έδαφος στον τομέα της ορθοπαιδικής τα τελευταία χρόνια. Οι ασθενείς κάνουν τέτοιου είδους θεραπείες προκειμένου να αποφύγουν μια επέμβαση, όμως δεν είναι σίγουρο ότι αυτό έχει πάντοτε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Από την άλλη, η επιστήμη μας έχει προχωρήσει τόσο που οι περισσότερες εγχειρήσεις είναι ελάχιστης επεμβατικότητας, με πολύ μικρές τομές, λιγότερο πόνο και πιο γρήγορη αποκατάσταση.

* Πόσο εύκολο ήταν για εσάς να «επιβιώσετε» και να διακριθείτε σε έναν καθαρά ανδροκρατούμενο χώρο;

- Το πανεπιστήμιο Duke βρίσκεται στον Νότο των ΗΠΑ, σε μια περιοχή που οι άνθρωποι δεν είναι ιδιαίτερα προοδευτικοί. Όταν ξεκίνησα περίπου τη δεκαετία του ‘90, οι γυναίκες που έμπαιναν και ολοκλήρωναν το πρόγραμμα ιατρικής του πανεπιστημίου ήταν ελάχιστες και όσες το έκαναν δεν είχαν πολύ καλή εξέλιξη. Εγώ αποφάσισα να κάνω τη διαφορά. Και τα κατάφερα, κάνοντας τους άνδρες, αλλά και τις γυναίκες του τμήματος, να πιστέψουν ότι το φύλο δεν έχει καμία διαφορά με το πόσο καλός γιατρός ή χειρουργός είσαι. Επίσης, πρέπει να σας πω ότι διαφωνώ με την ποσόστωση, που λέει ότι πρέπει να έχουμε συγκεκριμένο αριθμό γυναικών εργαζομένων. Πρέπει να έχουμε ανθρώπους που μπορούν να κάνουν σωστά τη δουλειά τους, ανεξαρτήτως του φύλου τους. Όταν ξεκίνησα εγώ, στο Ντιουκ συγκεκριμένα, μόνο το 2% των φοιτητριών επέλεγαν να ασχοληθούν με την ορθοπαιδική, ποσοστό που έχει ανέβει στο 15% τα τελευταία χρόνια. Βέβαια, παρά την άνοδο του ποσοστού η ορθοπαιδική παραμένει ένας ανδροκρατούμενος χώρος. Ελπίζουμε ότι με την πάροδο των ετών θα υπάρξει μεγαλύτερη ισορροπία, μιας και ούτως ή άλλως πλέον ο αριθμός των γυναικών που φοιτούν στα αμερικάνικα πανεπιστήμια είναι μεγαλύτερος από εκείνον των ανδρών.

*Η Δρ. Άλισον Τοθ είναι διευθύντρια του Γυναικείου Αθλητιατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Duke και καθηγήτρια Ορθοπαιδικής Χειρουργικής. Υπήρξε γιατρός των Giantsτης Νέας Υόρκης στο Εθνικό Πρωτάθλημα Ράγκμπι των ΗΠΑ. Αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο Yale το 1990 και από την Ιατρική Σχολή του Duke το 1994. Πραγματοποίησε την ειδικότητά της στη Χειρουργική Ώμου με υποτροφία, στο Ιατρικό Κολέγιο Weill, του πανεπιστημίου Cornell.

Συνέντευξη: Παναγιώτα Φούντα

Φωτ.: Βασίλης Ντάμπλης