Συνδικαλιστικοί φορείς, σωματεία, αλλά και κόμματα κατηγορούν την κυβέρνηση για ουσιαστική κατάργηση του δικαιώματος στην απεργία, με δεδομένο ότι το νέο μέτρο συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση που απαιτείται σύμφωνα με τις νέες διατάξεις δυσχεραίνει και καθιστά σχεδόν αδύνατη τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης.

Όπως επισημαίνει στην «Ε» ο δικηγόρος Αθηνών, Νίκος Λύτρας, ο οποίος ασχολείται ιδιαίτερα με υποθέσεις του εργατικού δικαίου, με τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου δεν καταργείται το δικαίωμα στην απεργία ωστόσο «δυσχεραίνεται η λήψη απόφασης για απεργία λόγω της αύξησης του απαιτούμενου ποσοστού απαρτίας επί των οικονομικώς τακτοποιημένων μελών».

Σημειώνει δε ότι «θα πρέπει ίσως να βρεθεί ένας συγκερασμός των απόψεων, μέσω της διατήρησης και δεύτερης Γενικής Συνέλευσης με μειωμένο ποσοστό απαρτίας του 50% της πρώτης Γενικής Συνέλευσης, όπως προβλεπόταν και στον Ν.1264/1982,ώστε και να μην φθάσουμε στο 1/5 απαρτίας της τρίτης Γενικής Συνέλευσης του Ν.1264/1982, αλλά και να μην αποτελέσει το αυξημένο ποσοστό του 50% συμμετοχής τροχοπέδη και παράγοντα περιορισμού εν τοις πράγμασι του κατοχυρωμένου συνταγματικού δικαιώματος στην απεργία».

* Ποιες οι αλλαγές κ. Λύτρα κατά τη διαδικασία λήψης απόφασης για απεργία από τα πρωτοβάθμια σωματεία με το κατατεθέν σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εργασίας;

- «Μέχρι και σήμερα τους κανόνες για να λάβει Γενική Συνέλευση πρωτοβάθμιου σωματείου εργαζομένων απόφαση για απεργία ρύθμιζε ο Ν.1264/1982 και συγκεκριμένα το άρθρο 8.παρ.2.

Σύμφωνα λοιπόν με τον Νόμο του 1982, εφόσον το καταστατικό του Πρωτοβάθμιου Σωματείου δεν όριζε διαφορετικά, για να γίνει συζήτηση και για να ληφθεί οιαδήποτε απόφαση (και για απεργία), κατά τη Γενική Συνέλευση απαιτούνταν η παρουσία τουλάχιστον του ενός τρίτου (1/3) των οικονομικά τακτοποιημένων μελών. Οικονομικά τακτοποιημένα μέλη Σωματείου νοούνται τα μέλη, που έχουν πληρώσει τις συνδρομές τους προς το Σωματείο μέχρι και την ημερομηνία της Γενικής Συνέλευσης. Δηλαδή τα μέλη που είναι οικονομικώς ενήμερα προς το Σωματείο.

Αν δεν υπήρχε απαρτία κατά την πρώτη συζήτηση συγκαλείτο νέα συνέλευση μέσα σε δύο μέχρι δεκαπέντε μέρες κατά την οποία απαιτούνταν η παρουσία τουλάχιστον του ενός τετάρτου (1/4) των οικονομικά τακτοποιημένων μελών. Εάν δεν υπήρχε και στη δεύτερη Γενική Συνέλευση απαρτία, συγκαλείτο μέσα σε δύο μέχρι δεκαπέντε μέρες και τρίτη Γενική Συνέλευση κατά την οποία ήταν αρκετή η παρουσία του ενός πέμπτου (1/5) των οικονομικά τακτοποιημένων μελών.

Για να γίνει αντιληπτό, σε ένα πρωτοβάθμιο Σωματείο εάν υπήρχαν 200 ενήμερα οικονομικά μέλη στην πρώτη Γενική Συνέλευση απαιτείτο απαρτία για να λάβει απόφαση η Γενική Συνέλευση περί κήρυξης απεργίας του 1/3 αυτών δηλ. 67 μελών, στη δεύτερη Γενική Συνέλευση 50 μελών εκ των 200 και στην τρίτη Γενική Συνέλευση 40 μελών εκ των 200.

Πρέπει να διευκρινισθεί, ότι μιλάμε πάντα για την απαιτούμενη συμμετοχή στη Γενική Συνέλευση. Όχι για τις αναγκαίες ψήφους για να ληφθεί απόφαση για απεργία. Αυτή λαμβανόταν μέχρι σήμερα και θα συνεχίζει να λαμβάνεται με σχετική πλειοψηφία, δηλαδή εάν η πρόταση για απεργία λάβει τις περισσότερες ψήφους επί των παρόντων οικονομικώς ενήμερων μελών.

Με το κατατεθέν νομοσχέδιο αλλάζει η απαιτούμενη απαρτία των οικονομικώς ενήμερων μελών του Σωματείου κατά τη Γενική Συνέλευση, μόνο όταν αυτή θα συζητήσει πρόταση για απεργία. Σε συζητήσεις άλλων ζητημάτων παραμένει η ίδια, όπως περιγράφεται στον 1264/1982.

Από την απαιτούμενη παρουσία λοιπόν του 1/3 των οικονομικώς ενήμερων μελών στην πρώτη Γενική Συνέλευση, του 1/4 στη δεύτερη Γενική Συνέλευση και του 1/5 στην τρίτη, περνάμε στην απαιτούμενη παρουσία του 1/2 των οικονομικώς τακτοποιημένων μελών.

Όπως ανελύθη στο παράδειγμα, πρέπει στη Γενική Συνέλευση να είναι παρόντα 100 μέλη εκ των 200, για να συζητηθεί πρόταση για απεργία και κατόπιν με σχετική πλειοψηφία επί των παρόντων, να ληφθεί ή να μη ληφθεί απόφαση για κήρυξη απεργίας».

* Θίγεται το δικαίωμα στην απεργία και αν ναι γιατί;.

- «Το δικαίωμα στην απεργία είναι συνταγματικώς κατοχυρωμένο. Αυτό που αλλάζει και ρυθμίζεται κάθε φορά με τους Νόμους είναι οι κανόνες εφαρμογής του δικαιώματος.

Με το παρόν νομοσχέδιο έχουμε μία αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των τακτοποιημένων οικονομικώς μελών Πρωτοβαθμίων Σωματείων, ώστε να ξεκινήσει και να τελειώσει Γενική Συνέλευση, που έχει ως αντικείμενο κήρυξη ή μη απεργίας του Σωματείου.

Δεν θα έλεγα, ότι θίγεται το δικαίωμα στην απεργία, αλλά με την αύξηση του απαιτούμενου ποσοστού συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση από το 1/3 στο 1/2 δυσχεραίνεται η συγκρότηση της απαιτούμενης απαρτίας.

Κατά την άποψή μου, θα έπρεπε να προβλεφθεί και δεύτερη Γενική Συνέλευση κατά την οποία θα απαιτείτο μειωμένο ποσοστό του 1/2, εάν στην πρώτη Γενική Συνέλευση δεν παραστούν τα μισά εκ των τακτοποιημένων οικονομικώς μελών, ώστε, να δίδεται η δυνατότητα σε εργαζομένους, που για οιοδήποτε λόγο προσωπικό ή μη δεν παρέστησαν στη Γενική Συνέλευση και δεν συγκεντρώθηκε ο απαιτούμενος αριθμός για να διεξαχθεί Γενική Συνέλευση, να συμμετάσχουν στη δεύτερη Γενική Συνέλευση.

Ίσως στην πράξη θα έχουμε το φαινόμενο Γενικών Συνελεύσεων, που εάν παρίστανται, κατά το παράδειγμα που αναφέρθηκε ανωτέρω, 95 μέλη π.χ. να προκηρύσσεται και την επόμενη μέρα Γ.Σ. ώστε να παρευρεθούν οι 100 απαιτούμενοι κ.ο.κ.

Από την άλλη πλευρά σίγουρα μία απόφαση για απεργία, η οποία είναι αρκετά σοβαρή υπόθεση για τους εργαζομένους, δεν μπορεί να αποφασίζεται μόνο με την παρουσία του 1/5 των οικονομικώς τακτοποιημένων μελών, όπως συνέβαινε με τον 1264/82 στην τρίτη Γενική Συνέλευση.

Θα πρέπει εν πάση περιπτώσει να υπάρχει αυξημένη συμμετοχή και παρουσία των εργαζομένων κατά τη Γενική Συνέλευση, αλλά θα πρέπει να προβλέπεται και η δυνατότητα διενέργειας και δεύτερης Γενικής Συνέλευσης με μειωμένο ποσοστό συμμετοχής του 50%, εάν στην πρώτη Γενική Συνέλευση δεν επετεύχθη ο απαιτούμενος αριθμός απαρτίας των εργαζομένων».

* Γιατί όσοι αντιδρούν μιλούν για κατάργηση του δικαιώματος στην απεργία;

- «Σίγουρα δεν μιλάμε για κατάργηση του δικαιώματος στην απεργία. Από την άλλη πλευρά, δυσχεραίνεται η λήψη απόφασης για απεργία λόγω της αύξησης του απαιτούμενου ποσοστού απαρτίας επί των οικονομικώς τακτοποιημένων μελών.

Θα πρέπει ίσως να βρεθεί ένας συγκερασμός των απόψεων, μέσω της διατήρησης και δεύτερης Γενική Συνέλευση με μειωμένο ποσοστό απαρτίας του 50% της πρώτης Γενικής Συνέλευσης, όπως προβλεπόταν και στον Ν.1264/1982, ώστε και να μην φθάσουμε στο 1/5 απαρτίας της τρίτης Γενικής Συνέλευσης του Ν.1264/1982, αλλά και να μην αποτελέσει το αυξημένο ποσοστό του 50% συμμετοχής τροχοπέδη και παράγοντα περιορισμού εν τοις πράγμασι του κατοχυρωμένου συνταγματικού δικαιώματος στην απεργία».

Της Αλεξάνδρας Φωτάκη