Στις 27 Οκτωβρίου 1881 διορίσθηκε κατόπιν εξετάσεων συμβολαιογράφος στη Λάρισα (ΦΕΚ 4/Α/27-1-1882), ενώ ο διορισμός του επικυρώθηκε στις 29 Μαρτίου 1882 (ΦΕΚ 89/Α/29-8-1882). Στις 11 Ιανουαρίου 1883 αιτήθηκε την εγγραφή του στους καταλόγους των δημοτών Λαρίσης. Την ίδια χρονιά ενοικίασε ένα κατάστημα (για χρήση συμβολαιογραφείου) από τον Οθωμανό κτηματία Εμίν εφένδη Χατζή Ρουσίτ που είχε μεταναστεύσει στην Προύσα της Μικράς Ασίας. Το κατάστημα βρισκόταν στο κέντρο της Λάρισας (Ξυλοπάζαρο, θέση Γιουμπρούκ Σοκάκ) και η ενοικίαση πραγματοποιήθηκε από τον Αχμέτ εφένδη Ισμαήλ που είχε διορισθεί πληρεξούσιος του ιδιοκτήτη [1].

Είναι γενικά αποδεκτό ότι όλοι ανεξαιρέτως οι συμβολαιογράφοι (όπως οι δικηγόροι, οι ιατροί και οι μηχανικοί) που εργάστηκαν στη Λάρισα μετά από την απελευθέρωσή της (1881), απέκτησαν σε σύντομο χρονικό διάστημα πολλά χρήματα τα οποία επένδυσαν σε αγορές αστικών και αγροτικών ακινήτων. Η «χρυσή» επαγγελματική περίοδος των συμβολαιογράφων εντοπίζεται μεταξύ των ετών 1881 και 1887, διάστημα που χαρακτηρίστηκε από τη οικειοθελή μετανάστευση χιλιάδων μουσουλμάνων προς την Τουρκία και τις μαζικές μεταβιβάσεις ακινήτων που πραγματοποίησαν (μέσω πληρεξουσίων) σε Έλληνες κεφαλαιούχους (κυρίως σε επιστήμονες, κτηνοτρόφους και κτηματίες) που εγκαταστάθηκαν στην πόλη, προερχόμενοι από την Παλαιά Ελλάδα και την Τουρκοκρατούμενη ακόμα Μακεδονία.

Το πρώτο συμβόλαιο που συνέταξε ο Αναστάσιος Φίλιος έφερε ημερομηνία 11 Νοεμβρίου 1881 και αφορούσε την μεταβίβαση της πληρεξουσιότητας του Οθωμανού κτηματία Χουσνή Μαρούφ εφένδη προς τον δικηγόρο Γεώργιο Τέτση για όλες ανεξαιρέτως τις υποθέσεις του. Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1882, δηλαδή σε διάστημα ενός περίπου έτους είχε συντάξει 2.005 συμβολαιογραφικά έγγραφα (αγοραπωλησίες, δανειστικά, μισθωτήρια, πληρεξούσια και άλλα), αριθμός σχετικά μεγάλος εάν αναλογισθούμε ότι στην Λάρισα την ίδια περίοδο δραστηριοποιούνταν άλλοι τέσσερις συμβολαιογράφοι.

Τον Φεβρουάριο του 1883 τον συναντούμε ως μέτοχο (με ποσοστό 33,33%) στην Ομόρρυθμη Μετοχική Εταιρεία κατεργασίας και χρωματισμού του εγχωρίου χάρτου που είχε ιδρύσει ο μηχανικός Δημήτριος Καλύβας [2]. Η συνεργασία όμως αυτή έληξε άδοξα, καθώς οι πλημμύρες του Οκτωβρίου του ιδίου έτους κατέστρεψαν τις υποδομές του εργοστασίου και η εταιρεία διαλύθηκε. Από τον Ιούλιο του 1883 μέχρι τον Οκτώβριο του 1886 προέβη σε αγορές ακινήτων στο κέντρο της Λάρισας που ανήκαν στην μέχρι τότε κυριότητα Οθωμανών κεφαλαιούχων.

Τον Ιούλιο του 1883 αγόρασε από τον κτηματία Μαχμούτ αγά Χασάν μία ανώγειο κατοικία μετά του οικοπέδου της στη συνοικία Καϊλιάς της Λάρισας, η οποία διέθετε 8 υπνοδωμάτια, ξενώνες, μαγειρεία και αποθήκες [3], ενώ τον Ιούλιο του 1884 αγόρασε από τον κτηματία Νετζίπ εφένδη Μπανδρή ένα κατάστημα στη συνοικία Ξυλοπάζαρο, το οποίο ήταν ενοικιασμένο στον υποδηματοποιό Βασίλειο Τυχηρό [4]. Τον Αύγουστο του 1886 αγόρασε από την Νετουμπέ, σύζυγο του Εντίπ εφένδη Δερβίς, ακόμα ένα κατάστημα στη συνοικία Ξυλοπάζαρο για λογαριασμό της αδελφής του Αντιγόνης [5], ενώ τον Οκτώβριο του ιδίου έτους αγόρασε από τον κτηματία Σερίφ βέη Χατζή Μεμέτ ένα οικόπεδο (μετά του κατεδαφισθέντος εργαστηρίου) στη προαναφερθείσα συνοικία [6].

Ο Αναστάσιος Φίλιος αρραβωνιάστηκε τον Ιανουάριο του 1899 την Πιπίνα Καλαμίδα [7], θυγατέρα του Βολιώτη ξυλεμπόρου Καλαμίδα, την οποία νυμφεύθηκε λίγο αργότερα [8]. Από τον γάμο του απέκτησε την Αναστασία, αλλά και ίσως άλλα παιδιά, για τα οποία ελλείπουν πληροφορίες. Ο ίδιος, σε αντίθεση με τους αδελφούς του Ιωάννη και Νικόλαο, δεν πολιτεύτηκε ποτέ. Τον Δεκέμβριο του 1899 διορίσθηκε μέλος της συσταθείσας επιτροπής «προς συλλογήν εράνων υπέρ των απόρων Λαρίσης» (ΦΕΚ 282/Α/24-12-1899). Ο Αναστάσιος Φίλιος απεβίωσε στο Βόλο στις 17 Ιουνίου 1901 σε ηλικία 41 ετών και ενταφιάστηκε στο Παλαιό Νεκροταφείο της Λάρισας [9]. Το συμβολαιογραφικό του αρχείο παρέλαβε τον Ιούλιο του 1901 ο νεοδιορισθείς συμβολαιογράφος της Λάρισας Σωτήριος Κομματάκης [10].

Στις σύντομες βιογραφίες που παραθέσαμε για τους υιούς του Βασιλείου Φίλιου, δεν συμπεριλάβαμε την αντίστοιχη για τον πέμπτο γιο του, τον Σταύρο, για τον οποίο δεν εντοπίστηκε (τουλάχιστον μέχρι σήμερα) καμία πληροφορία, τόσο στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, όσο και στην ειδησεογραφία της εποχής. Ως επίλογο αναφέρουμε το γεγονός ότι ο Βασίλειος Φίλιος είχε αποκτήσει από τον γάμο του και τρείς θυγατέρες: την Αικατερίνη (Ρίνα) [11], την Αντιγόνη [12] και την Άννα [13].

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1]. Το 1884 το κατάστημα αγοράσθηκε από την αδελφή του Αντιγόνη Φίλιου. Βλ. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας (ΓΑΚ/ΑΝΛ), Συμβολαιογραφικό Αρχείο Ανδρέα Ροδόπουλου, φκ. 011 [1884], αρ. 3115 (12 Οκτωβρίου 1884).

[2]. Εκτός από τον Καλύβα και τον Φίλιο στην εταιρεία συμμετείχε και ο ειδικός τεχνίτης χρωματισμού της ψάθας Δημήτριος Στ. Αλβανός. Οι δύο πρώτοι κατέβαλαν τα απαιτούμενα κεφάλαια και ο τρίτος την προσωπική του εργασία. Ο Φίλιος ορίστηκε ως ταμίας και ο Καλύβας ως μηχανικός, ανέλαβε την εγκατάσταση και λειτουργία των ειδικών μηχανημάτων. Βλ. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 004 [1882-1883], αρ. 1208 (3 Φεβρουαρίου 1883).

[3]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 005 [1883], αρ. 1533 (29 Ιουλίου 1883).

[4]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 010 [1884], αρ. 2760 (10 Ιουλίου 1884).

[5]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 018 [1886], αρ. 5030 (16 Αυγούστου 1886).

[6]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 019 [1886], αρ. 5434 (30 Οκτωβρίου 1886).

[7]. Διετέλεσε ιδρυτικό μέλος του Παραρτήματος Λαρίσης του Συλλόγου Κυριών «Εργάνη Αθηνά». Βλ. Πλειάς (Αθήνα), φ. 9 (31 Μαΐου 1901).

[8]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 40 (9 Ιανουαρίου 1899).

[9]. Βλ. «Νεκρολογία: Αναστάσιος Φίλιος», Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 582 (24 Ιουνίου 1901).

[10]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 583 (1 Ιουλίου 1901). Ο Σωτήριος Κομματάκης διετέλεσε δικηγόρος της Λάρισας και πρώην γραμματέας Πρωτοδικών. Απεβίωσε στη Λάρισα στις 24 Οκτωβρίου 1909. Βλ. «Νεκρολογία: Σωτήριος Κομματάκης», Μικρά (Λάρισα), φ. 22/424 (29 Οκτωβρίου 1909), Λάρισσα (Λάρισα), φ. 51 (30 Οκτωβρίου 1909) και Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 1016 (25 Οκτωβρίου 1909).

[11]. Γεννημένη στην Πάτρα το 1871, παντρεύτηκε τον Οκτώβριο του 1890 τον διοικητικό υπάλληλο του Εφετείου Λαρίσης Γεώργιο Σταματόπουλο. Βλ. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 56 (25 Οκτωβρίου 1890).

[12]. Τον Φεβρουάριο του 1891 αρραβωνιάστηκε τον μετέπειτα συμβολαιογράφο της Λάρισας Σωτήριο Κομματάκη, τον οποίο παντρεύτηκε λίγο αργότερα. Βλ. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 71 (7 Φεβρουαρίου 1891).

[13]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 353 (20 Αυγούστου 1904).

Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου