Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Ο πρωτοπόρος οινοπνευματοποιός και βιομήχανος της Λάρισας (Α΄)

Δημήτριος Ι. Κολόμβος

Δημοσίευση: 19 Αυγ 2018 17:30

Ο Ιωάννης Κολόμβος υπήρξε ένας δραστήριος γεωργοκτηματίας που δραστηριοποιήθηκε στον Τύρναβο το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα. Ο γάμος του με την Ελένη Δημητριάδη [1], αδελφή των ευπόρων κτηματιών Χρήστου (†Λάρισα 1903) και Κωνσταντίνου Δημητριάδη (Γιάννενα 1819 – Λάρισα 1886) που διέμεναν αρχικά στον Τύρναβο και αργότερα στη Λάρισα, υπήρξε η απαρχή μίας άρρηκτης συγγενικής σχέσης η οποία διατηρήθηκε μέχρι τον θάνατό του (1880).

Απέκτησαν πολλά παιδιά, τα ονόματα όμως ολίγων εξ αυτών διατηρήθηκαν στην τοπική ιστοριογραφία: του Δημητρίου, της Ασπασίας [2], του Αλέξανδρου [3] και της Καλλιόπης [4].
Ο Δημήτριος ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Ιωάννη και της Ελένης Κολόμβου. Γεννήθηκε στον Τύρναβο πιθανόν στις αρχές της δεκαετίας του 1860. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στον Τύρναβο, εργάστηκε στο εργαστήριο ποτοποιίας των αδελφών Κατσάρου, όπου μυήθηκε στα μυστικά της παρασκευής διαφόρων αλκοολούχων ποτών (ούζο, κρασί, βερμούτ και άλλα). Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στη Λάρισα, όπου με τη «χρηματοδότηση» του Χρήστου Δημητριάδη ίδρυσε εργαστήριο οινοπνευματοποιίας. Για τον σκοπό αυτό ενοικίασε από τον Στέφανο Μπαρκίδη (κάτοικο Πύργου της Ανατολικής Ρωμυλίας) μέσω του πληρεξουσίου του στη Λάρισα Αθανασίου Πασχονίδη, ένα κατάστημα που βρισκόταν στη συνοικία Ντάρκολι (στο κέντρο της πόλης). Το κατάστημα που τα προηγούμενα χρόνια ενοικίαζε ο Λεωνίδας Ξηραδάκης, εκμισθώθηκε τον Ιούλιο του 1893 αρχικά για ένα έτος και αντί μηνιαίου μισθώματος 30 δρχ. [5].
Δύο χρόνια αργότερα (1895), ο Δημήτριος Κολόμβος προχώρησε στην πρώτη επένδυση από τα κέρδη της επιχείρησής του. Αγόρασε από τον παντοπώλη Αντώνιο Κ. Ανδρώνη από τη Γούνιτσα (σημ. Αμυγδαλέα) έναν αμπελώνα 7 στρεμμάτων στη θέση Χαλκόι του Τυρνάβου [6].
Το 1896 ο Δημήτριος Κολόμβος μετέφερε την επιχείρησή του σε νεόδμητο και λιθόκτιστο κατάστημα επί της μεγάλης οδού (σημ. Βενιζέλου) της προαναφερθείσας συνοικίας της Λάρισας (Ντάρκολι). Το κατάστημα ανήκε στην πλήρη κυριότητα του κτηματία Ιωάννη Φελέκη και η τετραετής ενοικίασή του (1896-1900) πραγματοποιήθηκε από τον δικαστικό επιμελητή Βασίλειο Παπούλια που είχε διορισθεί πληρεξούσιος του ιδιοκτήτη [7]. Παράλληλα ενοικίασε τον Ιανουάριο του 1897 ένα άλλο μεγάλο κατάστημα στη συνοικία Καζγανή Ατίκ (μεταξύ των συνοικιών Αρναούτ και Εμινλέρ στο κέντρο της πόλης), το οποίο διέθετε υπόγειο, αποθήκες και διάφορους βοηθητικούς χώρους, με σκοπό να το χρησιμοποιήσει ως αποστακτήριο. Το κατάστημα ανήκε στην πλήρη κυριότητα της Ευανθίας, χήρας του Αναστασίου Αποστολίδη και ενοικιάστηκε για ένα έτος αντί συνολικού μισθώματος 660 δρχ. [8]. Η έναρξη όμως του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897, ανάγκασε τον Δημήτριο Κολόμβο να αναστείλει προσωρινά τη λειτουργία της επιχείρησής του. Μετά από το τέλος της κατοχής (1898) ενοικίασε για μία πενταετία, ένα αγροτεμάχιο 8 στρεμμάτων στον Τύρναβο που ανήκε στην κυριότητα του κτηματία Γεωργίου Αγγελακόπουλου [9]. Παράλληλα επέστρεψε στη Λάρισα όπου κατόρθωσε σε σύντομο χρονικό διάστημα να επαναλειτουργήσει την επιχείρηση ποτοποιίας. Στις αρχές του 1900 αγόρασε από τον Χρήστο Δημητριάδη μία κατοικία στη Λάρισα (συνοικία Σαρατσλάρ) και το 1/5 εξ αδιαιρέτου διαφόρων ακινήτων στον Τύρναβο (μία κατοικία και 10 αγροτεμαχίων συνολικής εκτάσεως 100 περίπου στρεμμάτων) αντί του ποσού των 7.250 δρχ. [10].
Το 1900 υπήρξε το έτος της διεθνούς αναγνώρισής του για την ποιότητα των προϊόντων του. Έλαβε μέρος στην Αγροτική Έκθεση Χανίων Κρήτης, όπου έλαβε το αργυρό μετάλλιο για την ποιότητα του οίνου και του ούζου που παρήγαγε. Η τιμητική αυτή διάκριση τον ώθησε να λάβει μέρος τον Απρίλιο του 1900 ως εκθέτης στην Παγκόσμια Έκθεση Εμπορικών Προϊόντων των Παρισίων (Exposition universelle de Paris).
Στο ελληνικό περίπτερο (απομίμηση βυζαντινού ναού) [11] της Έκθεσης των Παρισίων, έργο του φημισμένου Γάλλου αρχιτέκτονα Lucien Magne, ο Δημήτριος Κολόμβος, ο μοναδικός εκπρόσωπος της Λαρισαϊκής επιχειρηματικότητας, έλαβε το χάλκινο μετάλλιο μετ’ επαίνου για την εξαιρετική ποιότητα των εκθεμάτων του (οίνος, ούζο, λικέρ), γεγονός που ανέβασε τις πωλήσεις του στο ζενίθ και τον καθιέρωσε ως έναν από τους καλύτερους Έλληνες οινοπνευματοποιούς της εποχής του [12].
(συνεχίζεται)

Αλέξανδρος Χ. Γρηγορίου

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Απεβίωσε σε βαθύ γήρας στις 28 Ιανουαρίου 1890. Βλ. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 18 (30 Ιανουαρίου 1890).
[2]. Γεννήθηκε στον Τύρναβο το 1865. Τον Δεκέμβριο του 1883 παντρεύτηκε τον Δημήτριο Λασκαρίδη και εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Λάρισα. Βλ. Ανεξαρτησία (Λάρισα), φ. 222 (18 Δεκεμβρίου 1883).
[3]. Γεννήθηκε στον Τύρναβο το 1871. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, την επιμέλεια ανέλαβε ο κτηματίας και αδελφός της μητέρας του, Χρήστος Δημητριάδης. Το 1883 συναντάται ως μαθητής του Ελληνικού Σχολείου Λαρίσης. Βλ. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας (ΓΑΚ/ΑΝΛ), Αρχείο Ελληνικού Σχολείου Λαρίσης, Μαθητολόγιο ετών 1883-1884, αρ. 437/90. Είναι άγνωστη η μετέπειτα διαδρομή του.
[4]. Γεννήθηκε στον Τύρναβο το 1876. Σε νηπιακή ηλικία δόθηκε για υιοθεσία στον Κωνσταντίνο Δημητριάδη που ήταν άτεκνος. Μετά τον θάνατο του τελευταίου (1886), η χήρα του Αικατερίνη (†1910) και η ανήλικη τότε Καλλιόπη κληρονόμησαν το 1/2 από την εταιρική περιουσία του Κωνσταντίνου και του αδελφού του Χρήστου Δημητριάδη, που ανερχόταν στο μυθικό για την εποχή ποσό των 115.599,68 δρχ. Βλ. ΓΑΚ/ΑΝΛ, Συμβολαιογραφικό Αρχείο Αγαθάγγελου Ιωαννίδη, φκ. 023 [1887-1888], αρ. 7418 (20 Φεβρουαρίου 1888). Στις 20 Οκτωβρίου 1891 η ανήλικη Καλλιόπη, παντρεύτηκε στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου της Λάρισας, τον κατά 33 χρόνια μεγαλύτερό της δικηγόρο Κωνσταντίνο Ασημάκη (1843-1899). Σε ηλικία 23 ετών έμεινε χήρα και μετά από πέντε χρόνια (1904) παντρεύτηκε τον τότε ίλαρχο και μετέπειτα στρατηγό Ιωάννη Άρτη (1861-1956) με τον οποίο απέκτησε τη Νίνα (1905) και τη Λουκία (1912). Η Καλλιόπη απεβίωσε το 1949 σε ηλικία 73 ετών.
[5]. ΓΑΚ/ΑΝΛ, Συμβολαιογραφικό Αρχείο Ανδρέα Ροδόπουλου, φκ. 046 [1893], αρ. 14003 (15 Ιουλίου 1893).
[6]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 049 [1894-1895], αρ. 17731 (1 Φεβρουαρίου 1895).
[7]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 054 [1895-1896], αρ. 19393 (20 Ιανουαρίου 1896). Το συνολικό τετραετές μίσθωμα συμφωνήθηκε στις 3.710 δρχ.
[8]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 058 [1896-1897], αρ. 21199 (31 Ιανουαρίου 1897).
[9]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 060 [1898], αρ. 22011 (22 Οκτωβρίου 1898).
[10]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 067 [1899-1900], αρ. 24179 και 24180 (14 Ιανουαρίου 1900).
[11]. Μετά το τέλος της εκθέσεως το περίπτερο (ναός) αποσυναρμολογήθηκε και μεταφέρθηκε στην Αθήνα. Είναι ο σημερινός ναός του Αγίου Σώστη (Μεταμορφώσεως του Σωτήρος) στη λεωφόρο Συγγρού.
[12]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 124 (4 Αυγούστου 1900) και φ. 126 (18 Αυγούστου 1900). Βλ. επίσης: Μικρά (Λάρισα), φ. 16 (14 Μαΐου 1900) και φ. 24 (6 Αυγούστου 1900).