Ο Ευθύμιος Χατζηευθυμίου ήταν γιος της Μαρίας [1] και του Κωνσταντίνου Χατζηευθυμίου. Στον εμπορικό κόσμο της Λάρισας ήταν γνωστός και με το όνομα «Χατζής» [2]. Τον Νοέμβριο του 1889 ίδρυσε ατομική επιχείρηση με υφάσματα και είδη νεωτερισμών η οποία στεγάστηκε σε κατάστημα στη συνοικία Ντάρκολι [3]. Το κατάστημα ανήκε στη Μουσουλμανική Κοινότητα της Λάρισας και το μισθωτήριο συμβόλαιο υπέγραψε ο διαχειριστής της βακουφικής περιουσίας Χασάν εφένδης Αχμέτ Μουλά που ήταν και ο μουφτής της πόλης. Το μηνιαίο μίσθωμα προσδιορίστηκε στις 21 δρχ. [4]. Μέχρι την έναρξη του ελληνοτουρκικού πολέμου το 1897, ο Ευθύμιος Χατζηευθυμίου μετέβαινε δύο φορές τον χρόνο στην Αθήνα για να προμηθευθεί εμπορεύματα, σύμφωνα με τις τάσεις της μόδας της εποχής. Στα ταξίδια αυτά τον συνόδευε ο φίλος του, έμπορος και αυτός με δικό του κατάστημα, ο Γεώργιος Βαΐτσης. Κατά τη διάρκεια του πολέμου και την προσωρινή κατοχή της Θεσσαλίας το κατάστημα λεηλατήθηκε και καταστράφηκε. Το 1898 ενοικίασε νέο κατάστημα στην οδό Ερμού και συνέχισε τη λειτουργία της επιχείρησης.
Τον Απρίλιο του 1903 συνεταιρίσθηκε με τον έμπορο Θωμά Παγώνη (θα αναφερθούμε στη συνέχεια), ιδρύοντας την Ομόρρυθμη Μετοχική Εταιρεία «Χατζηευθυμίου & Παγώνης». Ο ίδιος «κατήρτησε εν τω ιδίω αυτού εμπορικώ καταστήματι και τμήμα υφασμάτων, όπερ επλούτισεν δι’ εκλεκτών τοιούτων της εποχής και δι’ όλων των ειδών της πολυτελείας» [5].Τρία χρόνια αργότερα (Αύγουστος 1906), η εταιρεία διαλύθηκε [6], ο Παγώνης αποχώρησε και «απάσας τας υποχρεώσεις ως προς τας απαιτήσεις της Εταιρείας ανέλαβεν ο Ευθύμιος Χατζηευθυμίου» [7]. Η λειτουργία του καταστήματος συνεχίστηκε μέχρι το 1909, χρονιά που ο Χατζηευθυμίου προέβη σε οριστική διάλυση της επιχείρησης, προσφέροντας όλα «τα υφάσματα διά φορέματα ανδρικά και γυναικεία, κάλτσες, κεντήματα Ευρώπης και φορέματα βαπτιστικά, παπουτσάκια, ομβρέλλες μεταξωτές, αρώματα και παιχνίδια» με έκπτωση έως 40% [8].
Ο Ευθύμιος Χατζηευθυμίου νυμφεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1904 την Πουλχερία Χαδούλη απόφοιτο του Αρσακείου Λαρίσης και διευθύντριας του Β’ Παρθεναγωγείου της πόλης [9]. Η τελευταία ήταν θυγατέρα του εμπόρου αλεύρων Ρίζου Χαδούλη και της Χάιδως Νικολάου Χαλαμπάλια. Το 1911 απεβίωσε ο τριετής του γιος Χαδούλης (γεν. 1908) «μετά ολιγοήμερον ασθένειαν» [10]. Η αδελφή του Ευθυμίου Χατζηευθυμίου Αγαθή, είχε παντρευτεί το 1902 τον ράπτη Στέφανο Α. Τσουλχίδη που διατηρούσε κατάστημα στην οδό Αλεξάνδρας (σημ. Κύπρου) [11].
Ο Θωμάς Παγώνης ήταν γιος της Μαρίας και του Ηλία Παγώνη που διέμενε σε μία έπαυλη οκτώ δωματίων στη συνοικία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στον Τύρναβο. Είχε ακόμα πέντε αδέλφια, τον Μιχαήλ, την Αγλαΐα, την Ελένη [12], τη Θεοφανώ και τη Χαρίκλεια. Μετά από τον θάνατο του πατέρα του το 1892, η χήρα μητέρα του μεταβίβασε στον παντοπώλη Αθανάσιο Αγοραστό από τη Λάρισα, ένα αγροτεμάχιο εκτάσεως οκτώ στρεμμάτων στη θέση Παλαιόμυλος (ή Παληάμπελα) του Τυρνάβου (περιείχε 400 μουριές) αντί 700 δρχ. [13]. Με τα χρήματα αυτά άνοιξε μαζί με τον αδελφό του Μιχαήλ ένα κατάστημα νεωτερισμών στην οδό Μακεδονίας στη Λάρισα [= σημ. Βενιζέλου]. Απώτερος σκοπός του ήταν η αποπληρωμή ενός παλαιού δανείου του πατέρα τους από το 1875. Για τη λήψη του δανείου (με ετήσιο τόκο 20%) από αργυραμοιβούς της εποχής, ο πατέρας του είχε υποθηκεύσει την μεγάλη κατοικία της οικογένειας στον Τύρναβο.
Την περίοδο από το 1892 μέχρι το 1897, η επιχείρηση τους απέφερε μεγάλα κέρδη με τα οποία αποπλήρωσαν το παλαιό χρέος και εξάλειψαν την υποθήκη. Κατά τη διάρκεια όμως του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 και την προσωρινή κατοχή της Θεσσαλίας, η επιχείρηση καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Όσες προσπάθειες και εάν πραγματοποίησε ο Θωμάς Παγώνης τα επόμενα χρόνια για την ανόρθωση της παλαιάς επιχείρησης δεν είχαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Όπως προαναφέρθηκε από το 1903 έως το 1906 συνεταιρίσθηκε με τον Ευθύμιο Χατζηευθυμίου στην Ομόρρυθμη Μετοχική Εταιρεία «Χατζηευθυμίου & Παγώνης». Την επόμενη χρονιά (1907) απεβίωσε η μητέρα του και τα χρήματα που έλαβε (4.000 δρχ.) από την ασφαλιστική εταιρεία «Ανατολή» δόθηκαν στα αδέλφια του.
Δεν γνωρίζουμε την επαγγελματική πορεία του Θωμά Παγώνη μετά από αυτήν τη χρονολογία. Δεν γνωρίζουμε επίσης εάν νυμφεύθηκε και εάν απέκτησε απογόνους. Το μόνο που είναι γνωστό είναι ότι τον Ιανουάριο του 1912 βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη, όπου απεβίωσε μετά από σύντομη ασθένεια [14].
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Απεβίωσε στη Λάρισα στις 14 Δεκεμβρίου 1912. Βλ. Μικρά (Λάρισα), φ. 6/562 (15 Δεκεμβρίου 1912).
[2]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 661 (22 Δεκεμβρίου 1902).
[3]. Όπως αναφέρει ο Νικόλαος Παπαθεοδώρου με το όνομα αυτό προσδιορίζεται η κεντρική περιοχή της Λάρισας κατά μήκος της σημερινής οδού Κύπρου, από την Κεντρική πλατεία μέχρι περίπου την Ασκληπιού και την Κούμα.
[4]. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας (ΓΑΚ/ΑΝΛ), Συμβολαιογραφικό Αρχείο Ανδρέα Ροδόπουλου, φκ. 035, αρ. 10167 (17 Ιουνίου 1890).
[5]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 681 (11 Μαΐου 1903) και Όλυμπος (Λάρισα), φ. 322 (16 Ιανουαρίου 1904).
[6]. ΓΑΚ/ΑΝΛ, Συμβολαιογραφικό Αρχείο Αγαθάγγελου Ιωαννίδη, αρ. 34963/1906.
[7]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 852 (27 Αυγούστου 1906).
[8]. Μικρά (Λάρισα), φ. 31/433 (24 Δεκεμβρίου 1909).
[9]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 322 (16 Ιανουαρίου 1904), Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 716 (18 Ιανουαρίου 1904) και φ. 752 (19 Σεπτεμβρίου 1904).
[10]. Μικρά (Λάρισα), φ. 50/504 (30 Απριλίου 1911).
[11]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 611 (13 Ιανουαρίου 1902).
[12]. Γεννήθηκε το 1880. Τον Ιούλιο του 1907 παντρεύτηκε τον έμπορο υφασμάτων Πέτρο Γέμτο (1874-1936) και απέκτησαν ένα γιο τον Αναστάσιο (Τάσο), μετέπειτα δικηγόρο και πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Λαρίσης (1910-1982). Απεβίωσε το 1944.
[13]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 043, αρ. 15531 (4 Οκτωβρίου 1893).
[14]. Μικρά (Λάρισα), φ. 22/528 (13 Ιανουαρίου 1912).
Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
