* Κύριε Τσαντήλα τι σημαίνει πρακτικά η αναγκαστική απαλλοτρίωση ιδιωτικής γης υπέρ του κατόχου σταθμού παραγωγής (ιδιωτική εταιρεία) με δικαιολογία την εξυπηρέτηση «της δημόσιας ωφέλειας».
- Η σημασία της νομοθετικής αυτής ρύθμισης πρέπει να θεωρηθεί σε διάφορα επίπεδα: Πρώτα – πρώτα πρέπει να σκεφθούμε ότι ένα από τα βασικότερα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα μιας κατηγορίας πολιτών (κυρίως των αγροτών που κατέχουν γεωργική γη), το δικαίωμα στην ιδιοκτησία αφαιρείται στο όνομα μιας «δημόσιας ωφέλειας», η οποία ορίζεται τελείως αυθαίρετα. Νομίζω ότι σοβαροί νομικοί πρέπει να αποφανθούν για την ορθότητα της έννοια αυτής όπως την επικαλείται ο εν λόγω νόμος. Επίσης σε ένα άλλο σε πιο άμεσο πρακτικό επίπεδο σημαίνει ότι μικροϊδιοκτήτες γης, που είναι η συντριπτική πλειοψηφία των γεωργών της Ελλάδας, να «ξεκληρισθούν», με «αναγκαστικές» διαδικασίες, οι οποίες δεν φαίνεται να είναι συμβατές με δημοκρατικά πολιτεύματα, όπως της χώρας μας. Είναι τραγικά αντιφατικό να θεωρείται ότι μπορεί να έχουμε «δημόσια ωφέλεια» ξεκληρίζοντας φτωχούς ανθρώπους για να ενισχύσουμε «κατόχους σταθμών παραγωγής», δηλαδή μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες.
* Τι προέβλεπε το νομοσχέδιο αρχικά πριν γίνει η τροποποίηση για απαλλοτριώσεις στο 20%;
Πρέπει να διευκρινισθεί ότι με το συζητούμενο σχέδιο νόμου, δεν επέρχεται καμία μεταβολή σε ό,τι είχε ήδη νομοθετηθεί τον προηγούμενο χρόνο με τον νόμο 4951/2022. Το συγκεκριμένο άρθρο στο σημείο αυτό είναι πανομοιότυπο. Και προξενεί εντύπωση πως το προηγούμενο έτος που ψηφίσθηκε ο νόμος με τις ρυθμίσεις αυτές δεν υπήρξε καμία αντίδραση από οποιοδήποτε φορέα. Προσωπικά μέσω της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ (άρθρο 17-5-22) είχα εκφράσει έντονες αντιρρήσεις με σκληρούς χαρακτηρισμούς. Μήπως λοιπόν στο περιβάλλον που είχε δημιουργήσει η πανδημία αμβλύνθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό τα αισθητήρια της κοινωνίας και ήταν πιο εύκολη η λήψη τέτοιων απαράδεκτων αποφάσεων, κάτι που αξιοποίησαν οι ενδιαφερόμενοι θεσμικοί και εξωθεσμικοί παράγοντες για να περάσουν αποφάσεις που σε άλλες συνθήκες δεν θα ήταν τόσο εύκολο να το κάνουν;
* Θεωρείται υψηλό το 20% όταν δίπλα σε αυτά τα Φ/Β πάρκα γειτνιάζουν μικρές εκτάσεις γεωργικών εκμεταλλεύσεων;
- Αυτό εξαρτάται από το μέγεθος του «γηπέδου εγκατάστασης», δηλαδή της συνολικής έκτασης της ενεργειακής μονάδας. Εάν για παράδειγμα το γήπεδο εγκατάστασης έχει έκταση 5.000 στρ. αυτό σημαίνει ότι 1.000 στρ. γύρω από τη μονάδα θα απαλλοτριωθούν «αναγκαστικά» όχι από το δημόσιο, αλλά από την ιδιωτική εταιρεία. Εάν πάρουμε υπόψη μας ότι ο γεωργικός κλήρος της συντριπτικής πλειοψηφίας είναι γύρω ή και κάτω από 20 στρ., αυτό σημαίνει ότι 50 γεωργικές εκμεταλλεύσεις ή οικογένειες μπορεί να χάσουν την εκμετάλλευσή τους.
Και διερωτάται κανένας είναι αυτό το «δημόσια ωφέλεια»; Αλλά ακόμα και εάν μειωθεί το ποσοστό αυτό, είναι σίγουρο ότι σταδιακά θα αυξηθεί, όπως ακριβώς έγινε με τις αλλεπάλληλες νομοθετικές παρεκκλίσεις στον αρχικό νόμο 2945/2001 που όριζε την οριοθέτηση και προστασία της γεωργικής γης και ιδιαίτερα της Γεωργικής Γης Υψηλής Παραγωγικότητας (ΓΥΠ), οι οποίες οδήγησαν σταδιακά τη δυνατότητα αλλαγής χρήσης της ΓΥΠ να αυξηθεί σε πολλά εκατομμύρια στρ. Επομένως κατά τη γνώμη μου το ζήτημα δεν είναι μόνο ποσοτικό, αλλά ζήτημα αρχής, η οποία δεν πρέπει να καταστρατηγηθεί για κανένα λόγο.
* Πώς πλήττεται ο αγρότης και ο κτηνοτρόφος από τις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις με την αιτιολογία “δημόσιας ωφέλειας”;
- Ο αγρότης και κτηνοτρόφος πλήττεται άμεσα, όπως εξηγήσαμε παραπάνω. Το ζήτημα όμως είναι η τεράστια υποκρισία ότι χάριν της «δημόσιας ωφέλειας» να ξεκληρίζουμε τους αγρότες με «αναγκαστικές απαλλοτριώσεις» και να παραδίδεται στην ιδιωτική βουλιμία η μοίρα των ανθρώπων που δήθεν προσπαθεί η Πολιτεία να κρατήσει στην ύπαιθρο για να μην ερημώσει… και άλλα τέτοια αναίσχυντα ψέματα.

* Καταπατούνται Συνταγματικά άρθρα για την προστασία της ιδιωτικής γης και τη Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας (ΓΥΠ);
- Το Σύνταγμα της Χώρας (άρθρα 17,18) καθώς και Απόφαση του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (1433/2017), ορίζουν ότι η γεωργική γη και ιδιαίτερα η ΓΥΠ πρέπει να προστατεύονται. Βλέπουμε λοιπόν ότι ο ήδη ψηφισμένος νόμος (4951/22) και ο νέος που συζητείται είναι ευθέως απέναντι στο Σύνταγμα και όχι μόνο ως προς τα άρθρα αυτά, αλλά και ως προς το δικαίωμα της ιδιοκτησίας (άρθρα 17, 18).

* Εθελοτυφλούμε υπέρ της πράσινης μετάβασης σε μια επισιτιστική κρίση που έρχεται;
- Με τη νομοθεσία αυτή στο όνομα της «πράσινης μετάβασης» φαίνεται ότι αποφασίζεται να καταστρέφεται παραγωγική γη, που μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση της επερχόμενης επισιτιστικής κρίσης, τη στιγμή που στη χώρα υπάρχουν εκατομμύρια στρ. με τελείως άγονες μη παραγωγικές εκτάσεις που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν τις ενεργειακές μονάδες. Είναι μια αυτοκτονική κατάσταση.

* Κύριε Τσαντήλα πιστεύετε ότι θα το προχωρήσει η Κυβέρνηση παρά τις αντιδράσεις που έχουν δημιουργηθεί;
- Δεν γνωρίζω τι ακριβώς θα κάνει η πλειοψηφία της Βουλής στο σοβαρότατο αυτό ζήτημα. Εκείνο όμως που εύχομαι είναι να μην προχωρήσει και να δώσει ικανό χρόνο για ουσιαστική διαβούλευση με όλους τους σχετικούς φορείς και την κοινωνία. Δεν μπορεί ένα πολυνομοσχέδιο (522 σελίδων) να διαβουλευθεί σε λίγες ημέρες.

Συνέντευξη: Γ. Γκαντέλος