Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη

«Στη συγκεκριμένη ανθολογία οι δημιουργοί, με διακρίσεις σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, είναι άνθρωποι που ζουν και δραστηριοποιούνται σε διάφορους χώρους με υψηλές απαιτήσεις, με προσφορά στον χώρο της εκπαίδευσης, όπως θεολόγοι, φιλόλογοι, αρχαιολόγοι, μαθηματικοί, αλλά και από άλλους χώρους, όπως, της τεχνολογίας, της διοίκησης και των επιχειρήσεων. Στη συγκεκριμένη συλλογή, εκτός της έκφρασης των προσωπικών τους συναισθημάτων, ενσπέρνουν και σοβαρούς προβληματισμούς σχετικούς με θέματα μεταφυσικής, φαρισαϊκής υποκρισίας απέναντι στο θείο και ανάγκη υπερύψωσης του εαυτού για ένωση με το θείο». Αυτά αναφέρει σήμερα στην "Ελευθερία", ανάμεσα σε άλλα η εκπαιδευτικός και συγγραφέας Βασιλική Β. Παππά, με αφορμή την έκδοση μιας ενδιαφέρουσας Ανθολογίας με τίτλο “Εις Σε Ανατίθημι”, που η ίδια έχει επιμεληθεί.

* Πώς προέκυψε η Ανθολογία “Εις Σε Ανατίθημι” που εσείς έχετε επιμεληθεί; Πόσοι ποιητές συμμετέχουν;

- Η ανθολογία “Εις Σε Ανατίθημι” προέκυψε με αφόρμηση το θρησκευτικό συναίσθημα και συμμετέχουν δέκα ποιητές: η Αρχοντία Δέρβου, η Γλυκερία Κακούρη, η Εβίτα Κασαγιάννη, ο Σωτήριος Νικολαϊδης, ο Φώτιος Πάνος, η Κατερίνα Παπά (φιλολογικό ψευδώνυμο της Κατερίνας Παπαχατζάκη), η υποφαινόμενη, ο αδελφός μου Νικόλαος Παππάς, η Τζούλια Πουλημενάκου και ο Θεόδωρος Σαντάς.

* Τα ποιήματα της Ανθολογίας πού αναφέρονται; Οι δημιουργοί τι έχουν αποτυπώσει;

- Τα ποιήματα της Ανθολογίας αναφέρονται στη σχέση των ανθολογούμενων ποιητών με τη θρησκεία και την πίστη γενικότερα. Οι δημιουργοί σε ό,τι έγραψαν έχουν αποτυπώσει τα προσωπικά τους συναισθήματα και όλα τα δημιουργήματα έχουν προσωπικό χαρακτήρα. Ο κάθε ποιητής κατοπτρίζει το βίωμά του. Ο κάθε δημιουργός προσφέρει όχι απλώς τα δώρα του προσωπικού του ταλέντου, αλλά η μούσα του είναι και συνισταμένη του όλου ποιητικού δυναμικού της Εκκλησίας. Έκαστος δημιουργός εμπνέεται από αυτό και εκφράζει την έμπνευσή του με τρόπο πηγαίο και αφτιασίδωτο.

* Στον πρόλογο της έκδοσης ο σεβασμιότατος μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας επισημαίνει ότι “τα ποιήματα της παρούσας Ανθολογίας δίνουν και πάλι φωνή στην αγιότητα, για να ακουστεί ο λόγος της ζωής και της ελπίδας”. Μπορείτε να σχολιάσετε αυτά τα λόγια;

- Πιστεύω ότι ο σεβασμιώτατος θα ήθελε να τονίσει ότι αν και ζούμε σε ένα κόσμο που μαστίζεται από πνευματική και ηθική ξηρασία, στην οποία έχει οδηγήσει η απομάκρυνση του σύγχρονου ανθρώπου από το αίσθημα του ιερού, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν “ανοιχτά” τα μάτια της ψυχής τους, “βλέπουν” πίσω από το σημαινόμενον, εμπνέονται από αυτό και εκφράζονται μέσα από τον ποιητικό λόγο. Ο “λόγος της ζωής και της ελπίδας”, από τον οποίο έχουμε τόσο μεγάλη ανάγκη σήμερα, δεν είναι άλλος από τον λόγο του Θεού και Δημιουργού μας ο οποίος πάντα ασκούσε και ασκεί μεγάλη επίδραση σε μεγάλους ποιητές. Ας μην ξεχνούμε ότι η Βίβλος υπήρξε πηγή έμπνευσης για ορισμένους από τους σημαντικότερους ποιητές μας. Από πού να ξεκινήσει κανείς; Από τον Σικελιανό στο έργο του οποίου είναι πυκνή η χρήση των χριστιανικών συμβόλων, από τον Παλαμά ο οποίος, όταν βρίσκεται μπροστά στην αγία μορφή της Παναγίας, η μορφή Της γαληνεύει την ψυχή του και οι στίχοι του στάζουν κατάνυξη και τρυφερότητα; Από τον Γιώργο Σαραντάρη ο οποίος αγάπησε το Ευαγγέλιο και μελέτησε τους Πατέρες της Εκκλησίας; Το Διονύσιο Σολωμό, τον Καρασούτσα, τον Παπατσώνη, τον Κάλβο, τον Καρούζο, τη Ζωή Καρέλλη και τόσους άλλους...

* Σήμερα ο κόσμος μαστίζεται πέρα από την οικονομική κρίση και από ηθική και πνευματική κρίση. Άνθρωποι όπως οι ποιητές που παρουσιάζουν τα ποιήματά τους στην παρούσα έκδοση, εκτιμάτε ότι μπορούν να βοηθήσουν, έστω και ελάχιστα να γίνει καλύτερος ο κόσμος;

- Είναι αλήθεια ότι οι ποιητές και γενικότερα οι άνθρωποι του πνεύματος, προκειμένου να είναι δημιουργικοί, υποβάλλουν τον εαυτό τους σε μια διαρκή αμφισβήτηση, επαναπροσδιορίζοντας τα όριά τους, μέσα από την αυτοκριτική που κάνουν πολύ συχνά, τόσο στον εαυτό τους όσο και στο έργο τους. Η επώδυνη αυτή διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα την αέναη αναζήτηση, που τους κρατάει σε μια ατέρμονη εγρήγορση αναζήτησης του τέλειου... Στη συγκεκριμένη ανθολογία οι δημιουργοί, με διακρίσεις σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, είναι άνθρωποι που ζουν και δραστηριοποιούνται σε διάφορους χώρους με υψηλές απαιτήσεις, με προσφορά στον χώρο της εκπαίδευσης, όπως θεολόγοι, φιλόλογοι, αρχαιολόγοι, μαθηματικοί, αλλά και από άλλους χώρους, όπως, της τεχνολογίας, της διοίκησης και των επιχειρήσεων. Στη συγκεκριμένη συλλογή, εκτός της έκφρασης των προσωπικών τους συναισθημάτων, ενσπέρνουν και σοβαρούς προβληματισμούς σχετικούς με θέματα μεταφυσικής, φαρισαϊκής υποκρισίας απέναντι στο θείο και ανάγκη υπερύψωσης του εαυτού για ένωση με το θείο. Είναι λοιπόν φυσικό, πέρα από την αισθητική απόλαυση η καλλιέργεια της κριτικής ικανότητας που συμβάλλει στη διαμόρφωση πιο ώριμων πολιτών και άρα ενός καλύτερου κόσμου. Ο κόσμος μπορεί να γίνει καλύτερος, εάν αλλάξουμε πρώτα απ' όλα εμείς οι ίδιοι. Η ρήση του Γκάντι “πρέπει να γίνουμε η αλλαγή που θέλουμε να δούμε” τα λέει όλα. Χρειάζεται, όμως, και η αλλαγή των πολλών, για να αλλάξει ο κόσμος οι ποιητές είναι πολύ λίγοι... και έχουν να παλέψουν με πολλά... Μπορεί να επηρεάζουν ένα μικρό ποσοστό, αλλά αυτό δεν αρκεί... Για να γίνει καλύτερος ο κόσμος συνεπικουρούν πολλοί παράγοντες που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν και να προωθήσουν τα αγαθά των καλών τεχνών. Πάνω απ’ όλα όμως δρα καταλυτικά η διαμόρφωση των συναισθημάτων σε μια κοινωνία. Όπως αναφέρει κι ο Τζελαλαντίν Ρουμί στους στίχους του: “Ναι, όλη η βροχή τ' ουρανού πέφτει στη θάλασσα/ μα δίχως αγάπη ούτε μια σταγόνα δεν γίνεται μαργαριτάρι”.

Ο κόσμος μας δε θα γίνει καλύτερος, ούτε μέσα από τα μνημόνια ούτε ως δια μαγείας... Θα γευθούμε, μια πιο γλυκιά πραγματικότητα κυρίως μέσα από το προσωπικό μας παράδειγμα και τους προσωπικούς μας αγώνες, στο πλαίσιο πάντα της ιερής συλλογικότητας.

* Η ομορφιά και η ποίηση, όπως αναφέρει ο σεβασμιώτατος μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ.κ Βαρνάβας στον πρόλογό του βιβλίου μπορεί να σώσει τον κόσμο;

- Δεν θα το εστίαζα μόνο στην ποίηση αλλά στην τέχνη γενικότερα. Η τέχνη έχει μέσα της τεράστια δημιουργική δύναμη που μπορεί να μεταμορφώσει τον άνθρωπο και να τον ανυψώσει στις υψηλότερες μορφές της ζωής. Οπότε ναι, με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη η θέση του σεβασμιωτάτου. Η ποίηση, ειδικότερα, θα έλεγα, σου ανοίγει ένα μεγάλο παράθυρο στον κόσμο, σε βγάζει από τον περιορισμένο σου εαυτό και σου επιτρέπει να κατανοήσεις καλύτερα όλα όσα γίνονται γύρω σου. Επομένως, η ομορφιά, η ποίηση, θα πρόσθετα η παιδεία, η καλλιέργεια πνεύματος και ψυχής, η ενστάλαξη κανόνων ηθικής οδηγούν στην τελείωση του ανθρώπου...