Συνέντευξη Απ. Ζώης

“Νομίζω η επιβολή φόρων έγινε κυρίως για την άμεση αύξηση εσόδων και την βελτίωση της δημοσιονομικής κατάστασης τώρα όμως με εξαιρετικά χαμηλά εισοδήματα δεν μπορεί να συνεχίζεις να ζητάς να πάρεις σημαντικά έσοδα από φόρους. Τώρα θα πρέπει να υπάρξουν φορολογικές ελαφρύνσεις κυρίως για επιχειρηματικές δράσεις. Άνθρωποι με ακίνητη περιουσία που κληρονόμησαν ή βρήκαν από τους γονείς τους θα δυσκολευτούν να την διατηρήσουν με την πολιτική που ακολουθείται γεγονός που δείχνει μια μελλοντική ανακατανομή πλούτου”. Αυτά αναφέρει σήμερα στην «Ελευθερία», ο Δρ. Στέφανος Παπαδάμου, ο οποίος είναι επίκουρος καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο Νομισματική και Τραπεζική Οικονομική στο Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Η συνέντευξη

* Πού βαδίζει η ελληνική κοινωνία σε συνάρτηση με την πορεία της οικονομίας; Μπορούμε να ελπίζουμε σε καλύτερες μέρες;

«Είμαι φύση αισιόδοξος άνθρωπος συνάμα όμως και ρεαλιστής. Από την μια οι οικονομικοί δείκτες βελτιώνονται και ο δείκτης οικονομικού αισθήματος (Economic Sentiment Indicator) δείχνει μια σταθεροποίηση. Γεγονός που δείχνει μια αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών απέναντι στην Ελλάδα και αφήνει περιθώρια για δημιουργία αισιόδοξων σκέψεων. Από την άλλη πρέπει να παρθούν άμεσα μέτρα για να εκμεταλλευτεί η Ελλάδα το συγκριτικό της πλεονέκτημα που είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Οι ελληνικές οικογένειες με κόπο και πολλές θυσίες σπούδασαν τα παιδιά τους τα οποία έχουν αποκτήσει εξειδικευμένη γνώση. Δυστυχώς όμως τα οφέλη αυτής της επένδυσης σε ανθρώπινο δυναμικό τα καρπώνονται ξένες χώρες που δεν έχουν κάνει τόσο μεγάλη επένδυση στις πανεπιστημιακές σπουδές”.

* Δηλαδή;

“Έτσι από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα έχουν φύγει περίπου 100.000 άνθρωποι από τη χώρα. Θα πρέπει επειγόντως να σταματήσει αυτή η διαρροή.

Επίσης θα πρέπει να τονίσω και ένα άλλο σημαντικό σημείο ότι ενώ ο μισθός έχει μειωθεί σημαντικά οι τιμές δεν έχουν υποχωρήσει όσο θα έπρεπε γεγονός που εξηγεί μια αυξημένη κερδοφορία σε αρκετές επιχειρήσεις. Επίσης θα πρέπει να πούμε σε ό,τι αφορά το ανά μονάδα κόστος παραγωγής ο μισθός είναι ένα μόνο μέρος. Θα πρέπει η μείωση των μισθών να συνοδευτεί με μια άμεση μείωση του κόστους της φορολογίας και της γραφειοκρατίας. Επίσης να δοθεί η δυνατότητα δημιουργίας επιχειρήσεων πολύ γρήγορα και με χαμηλό κόστος. Έτσι θα δημιουργηθούν άμεσα νέες θέσεις εργασίας απορροφώντας το εξειδικευμένο προσωπικό. Νομίζω ότι η Ελλάδα κάνοντας σημαντική πρόοδο σε ό,τι αφορά το δημοσιονομικό συμμάζεμα τώρα θα πρέπει να της δοθούν τα περιθώρια ώστε μέσα από τα παραπάνω μέτρα να τονώσει την οικονομία και να μειώσει αισθητά την ανεργία που πλέον κινείται ανεξέλεγκτα”.

* Μπορεί να υπάρξει βελτίωση των οικονομικών δεικτών, χωρίς προσέλκυση επενδύσεων;

“Αν δούμε τις καταθέσεις στις τράπεζες στις αρχές του 2000 και στην κορυφή τους κάπου το 2008 θα καταλάβουμε ότι όλες αυτές οι καταθέσεις δημιουργήθηκαν από μια πιστωτική επέκταση που τροφοδότησε μια ανάπτυξη βασισμένη σε καταναλωτικά δάνεια. Ειδικά μετά την εισαγωγή του ευρώ ο δανεισμός έγινε εξαιρετικά εύκολος δεδομένων των χαμηλών επιτοκίων σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες. Δυστυχώς όμως τα δάνεια αυτά δεν κατευθύνθηκαν σε παραγωγικές επενδύσεις. Επίσης είναι γεγονός ότι η χώρα έκανε μεγάλες κρατικές σπατάλες για αρκετά χρόνια. Ενώ έπρεπε να αλλάξει το μοντέλο ανάπτυξης δίνοντας βαρύτητα σε παραγωγικές επενδύσεις δεδομένου του φτηνού δανεισμού προτιμήθηκε η εύκολη λύση της υπερβολικής κατανάλωσης που σε κάνει ιδιαίτερα ευάλωτο σε πιθανές κρίσεις. Τώρα πλέον θα πρέπει να δημιουργηθεί το σωστό περιβάλλον (π.χ. φορολογικό σύστημα, λιγότερη γραφειοκρατία, δανεισμός ευκολότερος για παραγωγικές επενδύσεις) για την προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων”.

* Είναι λύση να φορολογούνται πάντα οι ίδιες κοινωνικές τάξεις; Μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα μόνο με φόρους;

“Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη χρονική εξέλιξη των πράξεων. Νομίζω η επιβολή φόρων έγινε κυρίως για την άμεση αύξηση εσόδων και τη βελτίωση της δημοσιονομικής κατάστασης τώρα όμως με εξαιρετικά χαμηλά εισοδήματα δεν μπορεί να συνεχίζεις να ζητάς να πάρεις σημαντικά έσοδα από φόρους. Τώρα θα πρέπει να υπάρξουν φορολογικές ελαφρύνσεις κυρίως για επιχειρηματικές δράσεις. Άνθρωποι με ακίνητη περιουσία που κληρονόμησαν ή βρήκαν από τους γονείς τους θα δυσκολευτούν να την διατηρήσουν με την πολιτική που ακολουθείται γεγονός που δείχνει μια μελλοντική ανακατανομή πλούτου”.

* Πρέπει να υπάρξει κούρεμα του ελληνικού χρέους; Θα δοθεί εκτιμάτε με αυτόν τον τρόπο μια λύση έστω και προσωρινή;

“Το κούρεμα δεν είναι η λύση, θα πρέπει να συνοδεύεται και από αναπτυξιακά μέτρα αλλιώς το οποιοδήποτε κούρεμα καθίσταται αναποτελεσματικό διότι δεν βελτιώνεται η παραγωγή και γρήγορα ξανα δημιουργείται χρέος”.

* Πώς βλέπετε την επόμενη μέρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Θα ανακάμψουν οικονομικά οι χώρες της Νότιας Ευρώπης;

“Συνολικά για το ευρωπαϊκό πρόβλημα νομίζω ότι η κεντρική τράπεζα της Ευρώπης παρέχει τη ρευστότητα που πρέπει με τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει αλλά θα πρέπει να υπάρξει ένας συντονισμός με μια ενιαία δημοσιονομική πολιτική που μακροπρόθεσμα είναι αναγκαία για τη βιωσιμότητα του οικοδομήματος. Για παράδειγμα δεν μπορεί να ακολουθεί η κεντρική τράπεζα πολιτική τόνωσης της ζήτησης και από την άλλη να έχουμε έντονη δημοσιονομική πολιτική λιτότητας”.

Ποιος είναι

Ο Δρ. Στέφανος Παπαδάμου κατέχει Πτυχίο Εφαρμοσμένης Πληροφορικής από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην Ανάλυση Έργου, τα Χρηματοοικονομικά και τις Επενδύσεις από το Πανεπιστήμιο York της Μ. Βρετανίας. Το 2002 αναγορεύτηκε Διδάκτωρ του τμήματος Εφαρμοσμένης Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, ολοκληρώνοντας την διδακτορική του διατριβή με τίτλο «Ανάλυση Απόδοσης ενός Διεθνώς Διαφοροποιημένου Χαρτοφυλακίου –Ομολογιών – Μετοχών και Συναλλάγματος». Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται σε ζητήματα νομισματικής και τραπεζικής οικονομικής και συμμετέχει σε εθνικά και διεθνή επιστημονικά ερευνητικά έργα. Την περίοδο 1999-2003 διετέλεσε διευθύνων σύμβουλος στην Ανώνυμη Εταιρεία Λήψης Διαβίβασης Εντολών στο χρηματιστήριο Finaccor Analysis. Δίδαξε για πολλά χρόνια μαθήματα σχετικά με τη διεθνή τραπεζική, τη νομισματική θεωρία και πολιτική, τη διαχείριση χαρτοφυλακίου, τα χρηματοοικονομικά και τις επενδύσεις τόσο σε προπτυχιακό επίπεδο όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας αλλά και στο City Liberal Studies Affiliated Institution του Πανεπιστημίου του Sheffield UK. Στην παρούσα φάση ο Δρ. Στέφανος Παπαδάμου είναι επίκουρος καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο Νομισματική και Τραπεζική Οικονομική στο Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.