Από τον Λεωνίδα Τζέκα
Η πόλη της Οχρίδας βρίσκεται στην Π.Γ.Δ. Μακεδονίας και βρέχεται από τη δεύτερη σε μέγεθος, μετά τη Μεγάλη Πρέσπα, λίμνη των Βαλκάνιων Οχρίδα.
Ταξιδέψαμε στην πόλη – στα σλάβικα σημαίνει «πόλη στον λόφο», περιπλανηθήκαμε και κατέγραψε μερικά από τα πολλά αξιοθέατά της.
Η πόλη της Οχρίδας έχει μια μακραίωνη παρουσία στην ιστορία της περιοχής, δυόμισι χιλιετίες, ενώ αρκετά από τα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν έρθει στο φως ανάγονται στη νεολιθική εποχή.
Η Λυχνιάδα (Λυχνίδα) των αρχαίων χρονών υπήρξε η σημαντικότερη πόλη στην χωρά των Ιλλυριών. Στα μέσα του 4ου π.Χ. αιώνα την πόλη κατέκτησε ο Φίλιππος Β’, για να ακολουθήσει η ρωμαϊκή και η βυζαντινή κυριαρχία. Από τα πρώτα χρόνια του χριστιανισμού, η Οχρίδα αναδείχτηκε σε ένα μεγάλο χριστιανικό κέντρο, ενώ το σημερινό της όνομα η παραλίμνια πόλη το πήρε τον 5 μ.Χ. αιώνα όταν έγινε έδρα επισκόπου.
Πρόσωπα του τόπου με μεγάλη πνευματική παρουσία και συνεισφορά ήταν του Αγίου Κλήμη (Κλημεντίου) και του Αγίου Ναούμ – υπήρξαν μαθητές του Κυρίλλου και του Μεθοδίου, συνέβαλαν στη διάδοση του χριστιανισμού και της σλάβικης γλώσσας, ενώ μεγάλη ιστορική προσωπικότητα που συνέδεσε το όνομά του με την Οχρίδα υπήρξε ο βασιλιάς Σαμουήλ, ο όποιος ανακήρυξε τον 11ο αιώνα την πόλη πρωτεύουσα του εφήμερου κράτους του.
Οι Βυζαντινοί επανάκτησαν σύντομα τον έλεγχο της πόλης, για να ακολουθήσει η κατοχή των Σέρβων και στη συνέχεια των Τούρκων (1386). Η Οχρίδα απελευθερώθηκε το 1912 και ανήκει έκτοτε στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
Κτισμένη αμφιθεατρικά πάνω σε διπλό λόφο στις ανατολικές όχθες της λίμνης, η κεραμοσκέπαστη πόλη της Οχρίδας αποτελεί τον δημοφιλέστερο τουριστικό προορισμό της χώρας.
Η πανοραμική θέα από το κάστρο του Σαμουήλ - που υψώνεται προστατευτικά πάνω από την πόλη – είναι ανεπανάληπτη. Περπατώντας στον παλαιό μεσαιωνικό τομέα της πόλης, τις εντυπώσεις κλέβουν οι παραδοσιακές ξύλινες κατοικίες του 18ου και 19ου αιώνα, τα δαιδαλώδη λιθόστρωτα σοκάκια, το ρωμαϊκό θέατρο του 1ου μ.Χ. αιώνα και οι πάμπολλες βυζαντινές εκκλησίες.
Εντυπωσιάζει και ο μεγάλος αριθμός των θρησκευτικών μνημείων που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή της Οχρίδας, καθώς έχουν καταγραφεί περίπου 365 βυζαντινές εκκλησίες και μοναστήρια.
Μια από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες εκκλησίες της Οχρίδας είναι η μητρόπολη της Αγίας Σοφίας. Πρόκειται για μια επιβλητική Βασιλική που κτίστηκε μεταξύ του 1037 και του 1055 και υπήρξε για μεγάλο διάστημα ο Καθεδρικός Ναός της Αρχιεπισκοπής της Οχρίδας. Οι τοιχογραφίες που την κοσμούν, με θέματα από τη ζωή της Παναγίας και τον θάνατο των Μαρτύρων των Σεβάστυλων, χρονολογούνται από τον 11ο και τον 14ο αιώνα.
Ακριβώς κάτω από το κάστρο του Σαμουήλ, στην τοποθεσία Πλάοσνικ, βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα. Οικοδομήθηκε τον 8ο μ.Χ. αιώνα πάνω στα θεμέλια ενός παλαιότερου θρησκευτικού κτίσματος από τον Άγιο Κλήμη, ο οποίος και θάφτηκε εδώ μετά τον θάνατό του. Στον περίβολο της εκκλησίας δεσπόζουν τα υπολείμματα αρχαίου ναού, ενώ στο δάπεδο της εκκλησίας -κάτω από τα γυάλινα παραπετάσματα που υπάρχουν- διακρίνονται τα θεμέλια της παλιάς εκκλησίας. Στον ίδιο χώρο της εκκλησίας βρίσκεται και το αναπαλαιωμένο μοναστήρι του Αγίου Κλήμη, όπου ξεχωρίζουν οι τάφοι μοναχών και το κτίσμα της τραπεζαρίας τους. Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας το μοναστήρι του Αγίου Κλήμη είχε μετατραπεί σε τζαμί, γεγονός που υποχρέωσε τους πιστούς να μεταφέρουν τα ιερά λείψανα του αγίου στην εκκλησία της Παναγίας της Περίβλεπτης για να τα προστατεύσουν.
Η εκκλησία της Παναγίας της Περίβλεπτης κτίστηκε το 1295 από τον Προγόν Ζγκούρ, γαμπρό του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Παλαιολόγου. Οι θαυμάσιες θρησκευτικές τοιχογραφίες που κοσμούν το εσωτερικό της εκκλησίας αποτελούν εξαίσια δείγματα της βυζαντινής αγιογραφικής τεχνοτροπίας, ενώ οι εικόνες της εκκλησίας φιλοτεχνήθηκαν από τους αγιογράφους Μιχαήλο και Ευτύχη.
Στον υπαίθριο χώρο γύρω από την εκκλησία της Παναγίας της Περίβλεπτης υπάρχει ο μικρός ναός του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης, ο τάφος του Γκλιγκόρ Πάρλιτσεβ (γνωστού πνευματικού άντρα της Οχρίδας) και η γκαλερί εικόνων (Icon Gallery) της Οχρίδας, όπου εκτίθεται μια συλλογή από 30 ανεκτίμητης καλλιτεχνικής αξίας θρησκευτικές εικόνες, έργα του 11ου - 19ου αιώνα.
Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη Καναό (Αγιος Ιωάννης ο Ευλογημένος) βρίσκεται κτισμένη σε μια ξεχωριστή τοποθεσία, σ' έναν βράχο πάνω από τη λίμνη. Η προσέγγισή της γίνεται, είτε μέσω ενός πλακόστρωτου μονοπατιού είτε με βάρκα κατά μήκος των ακτών της λίμνης. Η πανοραμική θέα της λίμνης από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη Καναό αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο για να επισκεφθεί κανείς τον συγκεκριμένο θρησκευτικό χώρο της Οχρίδας, που οικοδομήθηκε το 1270.
Πλούσια λαϊκή παράδοση και μοναδικοί θρησκευτικοί θησαυροί αποτελούν το θαυμαστό κόσμο της λίμνης με την ομώνυμη παραλίμνια πόλη, περιμένουν να τα ανακάλυψη ο επισκέπτης.
