Οι έρημοι χαρακτηρίζονται από χαμηλές μέσες ετήσιες βροχοπτώσεις, συνήθως λιγότερα από δέκα εκατοστά βροχής ετησίως. Η Σαχάρα έχει μέγεθος σχεδόν όσο οι ΗΠΑ, γύρω στα 9,4 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η ήπειρος της Ανταρκτικής και η Αρκτική Ζώνη, που είναι σχεδόν διπλάσιες της Σαχάρας (14,2 εκατ. χλμ. και 14 εκατ. χλμ. αντίστοιχα), θεωρούνται επίσης έρημοι, αλλά είναι παγωμένες.
Τα όρια της Σαχάρας, όπως όλων των ερήμων, αυξομειώνονται με τις εποχές και τις καιρικές συνθήκες. Όσο πιο ξηρές είναι οι κλιματολογικές συνθήκες, τόσο μεγαλώνουν, ενώ αντίθετα μικραίνουν, όσο αυξάνεται η υγρασία.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή ατμοσφαιρικής επιστήμης Σουμάντ Νίγκαμ του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για το κλίμα «Journal of Climate», ανέλυσαν στοιχεία για τις βροχοπτώσεις στην Αφρική από το 1920 μέχρι την εποχή μας. Συμπέραναν έτσι ότι η Σαχάρα, που καταλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα της βόρειας Αφρικής, έχει μεγαλώσει κατά το ένα δέκατο περίπου μέσα σε σχεδόν ένα αιώνα.
Η έρημος επεκτείνεται προς τα νότια στη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς υποχωρεί το βόρειο τμήμα της ημιάνυδρης ζώνης του Σαχέλ που χωρίζει τη Σαχάρα από τις εύφορες σαβάνες νοτιότερα. Αντίστροφα τον χειμώνα η έρημος κερδίζει έδαφος προς τα βόρεια. Τα καλοκαίρια η μέση αύξηση του εδάφους της Σαχάρας φθάνει πλέον το 16% σε σχέση με το 1920.
Μεταξύ άλλων επιπτώσεων, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η συνεχής επέκταση της Σαχάρας σημαίνει περισσότερα επεισόδια μεταφοράς αφρικανικής σκόνης σε χώρες όπως η Ελλάδα.