Οι Νεάντερταλ ζούσαν στην Ευρώπη πριν από περίπου 400.000-40.000 χρόνια, και η εξαφάνισή τους συμπίπτει με την εμφάνιση του Homo sapiens, του δικού μας είδους.

Όμως, η ακριβής αιτία αυτής της εξαφάνισης παραμένει ένα αίνιγμα: σφαγιάστηκαν από τον «Σοφό άνθρωπο»; Πέθαναν από επιδημίες; Ή μήπως αποδυναμώθηκαν σταδιακά, καθώς είχαν να αντιμετωπίσουν ένα πιο επιδέξιο και εξυπνότερο είδος, που άρπαζε όλους τους πόρους;

Ερευνητές του CNRS ανέπτυξαν ένα απλό μαθηματικό μοντέλο για να προσομοιώσουν τα σενάρια που θα οδηγούσαν στην εξαφάνιση των Νεάντερταλ μέσα σε διάστημα 10.000 ετών ή και ακόμη μικρότερο. Εισάγοντας διαφορετικές παραμέτρους, καθώς και τα ελάχιστα πράγματα που γνωρίζουμε γι’ αυτό το είδος ανθρωπίδη, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ορισμένες υποθέσεις δεν ευσταθούν: για παράδειγμα, η αύξηση της θνησιμότητας, σε παιδιά και ενήλικες, λόγω συγκρούσεων ή επιδημιών. Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε υπερβολικά γρήγορα στην εξόντωσή τους, όπως εξήγησε η Σιλβάνα Κοντέμι, ανθρωπολόγος και εκ των συγγραφέων της μελέτης.

Αντιθέτως, η πολύ μικρή μείωση της γονιμότητας των νέων γυναικών (κάτω των 20 ετών) πράγματι οδηγεί στην εξαφάνιση του πληθυσμού τους μέσα σε χρονικό διάστημα 10.000 ετών. «Αυτή η μείωση είναι πολύ μικρή, όμως αρκεί για να εξαφανιστούν οι Νεάντερταλ» πρόσθεσε η καθηγήτρια. Η άφιξη του Homo sapiens έπαιξε ίσως καθοριστικό ρόλο, καθώς μειώθηκε η διαθέσιμη τροφή για τους Νεάντερταλ. Και ο υποσιτισμός, η μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων, είναι καταστροφικός για την εγκυμοσύνη.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι ίσως να κατάφεραν να εξηγήσουν το «πώς», όχι όμως και το «γιατί». Και όσο τα απολιθώματα αυτής της περιόδου παραμένουν ελάχιστα, μόνο υποθέσεις μπορούν να κάνουν σχετικά με το γιατί οι νεαρές Νεαντερτάλιες άρχισαν ξαφνικά να γεννούν λιγότερα μωρά.