Εκτύπωση αυτής της σελίδας

«Κουτσό» το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης της χώρας

Δημοσίευση: 26 Οκτ 2020 19:33

Γράφει ο Φάνης Γέμτος,
γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Το Αναπτυξιακό πρόγραμμα της χώρας δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ (174, 10-9-20). Είναι το πρόγραμμα που υποτίθεται ότι θέτει τους γενικούς στόχους για την ανάπτυξη της χώρας τα επόμενα πέντε έτη. Είναι «ένα ολοκληρωμένο σύστημα για τον σχεδιασμό, τη διαχείριση, την

παρακολούθηση και τον έλεγχο των παρεμβάσεων που χρηματοδοτούνται από τους εθνικούς πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων». Το κείμενο αναφέρει ότι τα Υπουργεία θα εξειδικεύσουν τις δράσεις για την ανάπτυξη της χώρας. Κάποιος φίλος μού συνέστησε να μη χάσω χρόνο να το διαβάσω γιατί τα σχέδια αυτά αντιγράφουν τα προηγούμενα και είναι χωρίς κάποια αξία. Είναι όπως το ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και την κλιματική αλλαγή) της σημερινής κυβέρνησης που αντέγραψε της προηγούμενης επιταχύνοντας την απολιγνιτοποίηση. Ουσιαστικά αντικατέστησε τον λιγνίτη με φυσικό αέριο και μερικώς με αιολική και ηλιακή ενέργεια, ενώ εξαφάνισε ουσιαστικά την Υδροηλεκτρική (ΥΗ). Το ίδιο έκανε και ο υπουργός Υποδομών κ.λπ. που σε απάντηση ερώτησης βουλευτού Λάρισας σχετικά με τα έργα του Αχελώου αντέγραψε ένα κείμενο του κ. Σπίρτζη (αντίστοιχου υπουργού του ΣΥΡΙΖΑ) το 2015 προς βουλευτή Καρδίτσας προσβάλλοντας τον Βουλευτή και τους Θεσσαλούς.
Εγώ αθεράπευτα αισιόδοξος, θα κάνω λίγα σχόλια για το παρόν σχέδιο σχετικά με την ανάπτυξη της γεωργίας:
Στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας αναφέρεται ότι: «Λόγω της γεωγραφικής της θέσης, του πολυσχιδούς ανάγλυφου, της μεγάλης ποικιλίας ενδιαιτημάτων και της ποικιλομορφίας των τοπίων της (όπως μεσογειακά οικοσυστήματα, έλη, λιμνοθάλασσες, αλυκές, εκβολές, δάση και λίμνες), η Ελλάδα διαθέτει ιδιαίτερα πλούσια βιοποικιλότητα. Η πλούσια χλωρίδα της χώρας δημιουργεί δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη φυσικών καλλυντικών προϊόντων και ειδών υγιεινής διατροφής. Και βέβαια δυνατότητες παραγωγής προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ». Μόνο για αυτά έχει συγκριτικό πλεονέκτημα η χώρα; Δεν μπορεί να παράγει προϊόντα υψηλής αξίας για κάλυψη αναγκών της εσωτερικής αγοράς και του τουρισμού, και για τη μεταποίηση; Δεν έχουν υπόψη τους οι μελετητές για τις τεράστιες εισαγωγές σε κόκκινο κρέας, αλλά και τις δυνατότητες αύξησης των εξαγωγών οπωροκηπευτικών αν οργανωθούμε σωστά; Ότι μπορούμε να αυξήσουμε τον κύκλο εργασιών ανά στρέμμα από τα περίπου 250 ευρώ και να στοχεύσουμε σε πολύ περισσότερα, κάτι που θα αύξανε το ΑΕΠ της χώρας; Ότι για να τα πετύχουμε χρειαζόμαστε υποδομές για μείωση του κόστους παραγωγής, όπως διαχείριση υδάτων με ταμιεύσεις νερού που θα μπορούσαν να γίνουν στους ορεινούς όγκους της χώρας και να δώσουν φτηνό επιφανειακό νερό για κάλυψη των αναγκών; Σε κάποιο σημείο πιο κάτω αναφέρονται στην εξοικονόμηση νερού άρδευσης, τη γνωστή άποψη της προηγούμενης κυβέρνησης και κάποιων «οικολόγων» (δυστυχώς και του δημάρχου Λαρισαίων) ότι δεν χρειάζονται φράγματα για ταμιεύσεις νερού, αλλά φταίνε οι αγρότες που σπαταλούν το νερό!
Λίγο πιο κάτω αναφέρεται στο αυξημένο αιολικό δυναμικό και την αυξημένη ηλιοφάνεια με δυνατότητα αξιοποίησης για παραγωγή ενέργειας. Μου ήρθε ένα ερώτημα για τους μελετητές: έχουν ακούσει κάτι για την υδραυλική ενέργεια και τη δυνατότητα που έχουμε χάρη στη διαμόρφωση του αναγλύφου της χώρας με πολλούς ορεινούς όγκους να δημιουργήσουμε φράγματα για να αποθηκεύουμε νερό τον χειμώνα για να έχουμε να πίνουμε και να αρδεύουμε τα χωράφια μας με ανανεώσιμο καλής ποιότητας και χαμηλού κόστους επιφανειακό αρδευτικό νερό; Παράλληλα να παράγουμε ΥΗ ενέργεια; Είναι δυνατό να αγνοούν τη δυνατότητα λειτουργίας των ΥΗ σταθμών ως συσσωρευτών ενέργειας; Είναι δυνατόν να αγνοούν για τις μειωμένες βροχοπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και την ανάγκη δημιουργίας αποθέματος νερού για τις περιόδους ξηρασίας; Και μια και είναι επίκαιρο: Είναι δυνατόν να αγνοούν τη χρησιμότητα των φραγμάτων στη ρύθμιση της ροής των χειμάρρων που θα μπορούσε να αποτρέψει ή τουλάχιστον να ελαχιστοποιήσει τις πλημμύρες και τις καταστροφές; Όλα αυτά αγνοούνται στον σχεδιασμό του μέλλοντος της χώρας!
Στις υποδομές καμία αναφορά σε έργα διαχείρισης υδατικών πόρων τόσο σημαντικών για την εξασφάλιση αποθεμάτων νερού για ύδρευση και άρδευση, αλλά και ρύθμιση ροών, καθώς η κλιματική αλλαγή προβλέπεται να μειώσει τις βροχοπτώσεις και να αυξήσει τα ακραία καιρικά φαινόμενα (έντονες βροχοπτώσεις υποθέτω και κυκλώνες σαν αυτόν που μας χτύπησε πριν λίγες μέρες και ημέρες καύσωνα).
Σε όλη τη μελέτη επαναλαμβάνεται η ανάγκη ανάπτυξης της παραγωγής και η μη διατήρηση του σημερινού προτύπου του τουρισμού και των υπηρεσιών. Η μελέτη το υιοθετεί απόλυτα. Στους στόχους εξωστρέφειας της οικονομίας περιλαμβάνονται 12 ενότητες. Οι μισές αναφέρονται στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς! Αυτό μάλλον στον τουρισμό παρά στην παραγωγή πάει. Οι πέντε σε ανάπτυξη παραγωγής και εξαγωγών και μία ενδιάμεση. Η στήριξη στον τουρισμό συνεχίζεται παρά τα σχόλια για μονομερή στήριξη στον τουρισμό και τις υπηρεσίες που ακούσαμε το τελευταίο εξάμηνο που ο τουρισμός κτυπήθηκε από την πανδημία. Πάντως βασικός σκοπός των συγκεκριμένων προτεραιοτήτων είναι η κάλυψη της ανάγκης για αλλαγή του παραγωγικού υποδείγματος, καθώς και η πληρέστερη δυνατή αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας. Όσο για τη γεωργία. Ο στόχος παραμένει η παραγωγή προϊόντων ΠΟΠ και ΓΠΑ. Καμία ανάγκη για αναδιάρθρωση των καλλιεργειών και της κτηνοτροφίας, καμία αλλαγή του προτύπου παραγωγής για αύξηση των εξαγωγών. Ούτε καν στην ανάπτυξη έξυπνης γεωργίας στην οποία αναφέρθηκαν ο Πρωθυπουργός και ο υπουργός Γεωργίας στη Θεσσαλονίκη. Αλλά αυτό θα το σχολιάσω σε άλλο κείμενο.

 

Είναι δυνατόν να αγνοούν τη δυνατότητα λειτουργίας των ΥΗ σταθμών ως συσσωρευτών ενέργειας; Είναι δυνατόν να αγνοούν για τις μειωμένες βροχοπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και την ανάγκη δημιουργίας αποθέματος νερού για τις περιόδους ξηρασίας; Και μια και είναι επίκαιρο: Είναι δυνατό να αγνοούν τη χρησιμότητα των φραγμάτων στη ρύθμιση της ροής των χειμάρρων που θα μπορούσε να αποτρέψει ή τουλάχιστον να ελαχιστοποιήσει τις πλημμύρες και τις καταστροφές; Όλα αυτά αγνοούνται στον σχεδιασμό του μέλλοντος της χώρας!

Gallery άρθρου