Το γεγονός αυτό από μόνο του δίνει απάντηση σε ορισμένους που αντιμετωπίζουν τις διεκδικήσεις μας για ΥΗ έργα σαν κάποιο ...φετίχ ή κάποια τεχνοκρατική εμμονή! Επιπλέον, το τελευταίο διάστημα, με την έξαρση ενεργειακών έργων και ιδιαίτερα των πολυδιαφημισμένων ΑΠΕ (ΦΒ και αιολικών), οι πολίτες συνειδητοποιούν πως, παρά τη γνωστή προπαγάνδα της «πράσινης» ενέργειας, τελικά όλες οι μορφές που περιέχονται στο ενεργειακό μείγμα (και όχι μόνο ο λιγνίτης...) έχουν, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, περιβαλλοντικές επιπτώσεις (που φυσικά ποικίλλουν) και είναι φυσιολογικό να καταγράφονται αντιδράσεις όταν διαπιστώνονται κίνδυνοι για το περιβάλλον, την οικονομία, αλλά και τη φυσιογνωμία σε μια περιοχή». Αυτό υποστηρίζει η Ε.Δ.Υ.ΘΕ., κληθείσα να σχολιάσει το έντονο ενδιαφέρον για τη δημιουργία νέων μονάδων ενέργειας στην περιοχή μας από άλλες πηγές, όπως αέριο, αιολικά, φωτοβολταϊκά κ.λπ. Πιο συγκεκριμένα:
ΕΡΩΤΗΣΗ «Ε»: Με δεδομένη τη θέση της Ε.Δ.Υ.ΘΕ. για τη διεκδίκηση συνδυαστικής αξιοποίησης των υδάτων της Θεσσαλίας (και) στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και την παρατηρούμενη έντονη κινητικότητα προώθησης πολλών νέων μονάδων ενέργειας στην περιοχή μας από άλλες πηγές (αέριο, αιολικά, φωτοβολταϊκά κ.λπ.), θα θέλαμε τον σχολιασμό σας για την κατάσταση που διαμορφώνεται και τις σχετικές επιπτώσεις, τοπικά και γενικότερα.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ε.Δ.Υ.ΘΕ. (Β’ ΜΕΡΟΣ):
Η ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Μετά τα όσα είπαμε στο πρώτο μέρος του σημειώματός μας (8/8/2022) για το φυσικό αέριο (Φ.Α.) και τις «ευνοούμενες» ΑΠΕ (αιολικά και φωτοβολταϊκά), δεν πρέπει να απορούμε γιατί με τη συστηματική ΜΟΝΟΜΕΡΗ υποστήριξή τους θυσιάζονται τόσο βασικά για τη χώρα ζητήματα (ενεργειακή και οικονομική εξάρτηση, ανάγκη εισαγωγών τεχνολογικού εξοπλισμού και κατ’ επέκταση πολύ χαμηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία, περί το 20% μόνο, αυξημένες τιμές καταναλωτή, περιβάλλον, βιοποικιλότητα κ.ο.κ.).
Ας μην απορούμε επίσης γιατί η Υδροηλεκτρική Ενέργεια (ΥΗΕ), η οποία ιστορικά και αντικειμενικά «ανήκει» στη ΔΕΗ, έχει σχεδόν τεθεί υπό διωγμό από ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, δεν εντάσσονται νέα (ΥΗ) έργα και την «παραμερίζουν», παρά τα αναμφισβήτητα πλεονεκτήματά της (χαμηλό κόστος παραγωγής, απόλυτα οικολογική, μεγάλη εγχώρια προστιθέμενη αξία από τα έργα αυτά-πάνω από 80%, κάλυψη αναγκών αιχμής που σταθεροποιεί το σύστημα, «αντίδοτο» στη φυσική μεταβλητότητα των άλλων ΑΠΕ, μοναδική δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας με το σύστημα άντλησης - ταμίευσης, πολλαπλή συμπληρωματική αξιοποίηση των υδάτων των (ΥΗ) ταμιευτήρων για αντιπλημμυρικούς σκοπούς-υδρεύσεις-αρδεύσεις-αποθέματα για την ξηρασία κ.λπ.).
Και όπως εύκολα αποδεικνύεται από την παράθεση αυτών των πλεονεκτημάτων, η συνδυαστική αξιοποίηση των υδάτων κατά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας προσφέρει ένα απόλυτα θετικό «κοινωνικό» αποτύπωμα.
Το γεγονός αυτό από μόνο του δίνει απάντηση σε ορισμένους που αντιμετωπίζουν τις διεκδικήσεις μας για ΥΗ έργα σαν κάποιο ...φετίχ ή κάποια τεχνοκρατική εμμονή!
Επιπλέον, το τελευταίο διάστημα, με την έξαρση ενεργειακών έργων και ιδιαίτερα των πολυδιαφημισμένων ΑΠΕ (ΦΒ και αιολικών), τα οποία, με την αμέριστη πολιτική συνδρομή των κομμάτων εξουσίας, εγκαθίστανται σταδιακά σε όλες τις περιοχές της χώρας, αλλά και τη βελτιωμένη πλέον πληροφόρηση που υπάρχει, οι πολίτες συνειδητοποιούν πως, παρά τη γνωστή προπαγάνδα της «πράσινης» ενέργειας, τελικά όλες οι μορφές που περιέχονται στο ενεργειακό μείγμα (και όχι μόνο ο λιγνίτης...) έχουν, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, περιβαλλοντικές επιπτώσεις (που φυσικά ποικίλλουν) και είναι φυσιολογικό να καταγράφονται αντιδράσεις όταν διαπιστώνονται κίνδυνοι για το περιβάλλον, την οικονομία, αλλά και τη φυσιογνωμία σε μια περιοχή.
Έτσι πέφτει στο κενό και η φτηνή προπαγάνδα για τις «μεγάλες» οικολογικές επιπτώσεις (και μάλιστα συλλήβδην) από τα …«φαραωνικά» ΥΗ έργα και ξεφτίζει η ψεύτικη εικόνα που καλλιεργήθηκε συστηματικά και επίμονα πως δήθεν ΦΒ και αιολικά θα έδιναν λύση στη συγκράτηση των τιμών στους καταναλωτές.
[Σημείωση: Τελευταία, εμφανίζεται «δειλά» ένα ενδιαφέρον από κάποιες ιδιωτικές ενεργειακές εταιρείες για παραγωγή ΥΗΕ και κατασκευή αντίστοιχων έργων.
Πρόκειται όμως για επιλεγμένα έργα που ανταποκρίνονται σε δύο τουλάχιστον συγκεκριμένες προϋποθέσεις:
α) Σε αυτά δεν τίθεται θέμα συνδιαχείρισης με άλλους χρήστες, π.χ. αρδεύσεις, υδρεύσεις, όπως συμβαίνει με το έργο Ν. Πλαστήρα, που συνδυάζει ενέργεια με «κοινωνικούς» σκοπούς.
Αντίθετα, για τους ιδιώτες είναι «επιλέξιμα» έργα αποκλειστικής εκμετάλλευσης, όπως π.χ. αυτά της ΤΕΡΝΑ στη Δαφνοζωνάρα (λειτουργεί εδώ και μερικά χρόνια) επί του Αχελώου και το υπό αδειοδότηση έργο στο Αυλάκι (επίσης επί του Αχελώου).
β) Να διασφαλίζεται πρόσθετη (όχι μόνο από δικά τους κεφάλαια) προνομιακή χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς ή δημόσιους πόρους, όπως π.χ. συνέβη και πάλι με την ΤΕΡΝΑ στο έργο άντλησης - ταμίευσης της Αμφιλοχίας, που εξασφάλισε επιχορήγηση 250 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκούς πόρους].
Μια άλλη βασική παράμετρος σε ένα βιώσιμο σύστημα παραγωγής ενέργειας είναι η «αποκέντρωση» της παραγωγής.
Δυστυχώς, στη Θεσσαλία, παρά τις μεγάλες δυνατότητες αποκεντρωμένης παραγωγής ενέργειας, η παράμετρος αυτή αγνοείται συστηματικά [σημ.: δεν υπολογίζεται η μονάδα «γίγαντας» του Φ.Α. (δες Α’ μέρος), η οποία, λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων και της αναγκαίας στροφής στις χώρες της Ε.Ε., ίσως δεν πραγματοποιηθεί].
Και ας σημειωθεί ότι οι ειδικοί στον ενεργειακό και περιβαλλοντικό τομέα θεωρούν ως «κλειδί» στο ενεργειακό ζήτημα την «ενίσχυση της αποκέντρωσης» και τη «διασπορά της παραγόμενης ενέργειας στις περιφέρειες της χώρας μέσω ισχυρών αντισταθμισμάτων στις τοπικές κοινωνίες» (δείτε ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ,10/4/22, καθηγητής Νικ. Φαραντούρης, σύμβουλος του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ κ. Τσίπρα).
Παρόλα αυτά, όταν οι αρχές αυτές πρόκειται να εφαρμοστούν στη Θεσσαλία μέσω της ΥΗΕ και της ολοκλήρωσης των ημιτελών έργων Άνω Αχελώου, τότε η επιστήμη, οι απόψεις των ειδικών, ακόμη και των συμβούλων της πολιτικής ηγεσίας (!), παρακάμπτονται και οι ηγεσίες αυτές, μικροπολιτικά σκεπτόμενες, υποτάσσονται στις οικοδογματικές εμμονές των κ. Τσίπρα και Μητσοτάκη, στην ανάγκη δημιουργίας του «φιλοπεριβαλλοντικού» τους προφίλ, στην «υποχώρηση» (λόγω πιθανού πολιτικού κόστους) απέναντι στους κραυγάζοντες τοπικιστές της γείτονος Αιτωλοακαρνανίας κ.ο.κ.
Και προφανώς η συνεχιζόμενη πολιτική στασιμότητας των έργων Αχελώου και της τεράστιας οικονομικής επένδυσης που έχει γίνει σε αυτά, δεν έχει άλλη διέξοδο παρά μόνο την κατεδάφιση των έργων που πλέον, όπως βρίσκονται εγκαταλελειμμένα για πάνω από δέκα χρόνια, μόνο καταστροφή στο περιβάλλον προκαλούν και μόνο κινδύνους από μεγάλες πλημμύρες αναμένεται να επιφέρουν.
Κανείς όμως από τους πολιτικούς μας ηγέτες, για ευνόητους λόγους, δεν θα ήθελε να εμπλακεί σε μια τέτοια επώδυνη (και προφανώς χωρίς διέξοδο) συζήτηση.
Γι’ αυτό και οι κατά τα άλλα δημοκράτες ηγέτες (και τα …λαλίστατα στελέχη) των δύο αυτών κομμάτων, στα σχεδόν οκτώ χρόνια άσκησης διακυβέρνησης απέφυγαν συστηματικά (σαν ο διάολος το λιβάνι…) να πραγματοποιήσουν μια ολοκληρωμένη συζήτηση στη Βουλή, ώστε να επικυρώσουν ή (εάν έτσι κρίνουν…) να ακυρώσουν τις παλαιότερες δημοκρατικά ειλημμένες αποφάσεις για την υλοποίηση των έργων Άνω Αχελώου, την ΥΗ παραγωγή, τη μεταφορά μέρους των υδάτων από τη δυτική (ορεινή) στην κεντροανατολική Θεσσαλία και επιτέλους να θέσουν τα έργα αυτά (εάν κρίνουν ότι παρέλκει η κατασκευή και λειτουργία τους) εκτός του κρατικού προϋπολογισμού.
[Σημ.: Και για να είμαστε απόλυτα δίκαιοι, ούτε τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης ανέλαβαν κάποια σοβαρή πρωτοβουλία στην κατεύθυνση αυτή, ανεξάρτητα από τις θέσεις που το καθένα διακηρύσσει].
Αντί λοιπόν για τέτοιου είδους σοβαρές και επιβεβλημένες συζητήσεις, βλέπουμε τους «μονομάχους» να είναι ικανοί για ασήμαντα θέματα, για ψύλλου πήδημα όπως λέμε, να προκαλέσουν στη Βουλή οξύτατες προσωπικές αντιπαραθέσεις, που συνήθως δεν οδηγούν ούτε σε ουσιαστικές αποφάσεις, ούτε φυσικά προάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη για το καλό των ανθρώπων της δουλειάς και του τόπου.
Και σε ένα τέτοιο πολιτικό περιβάλλον, οι «φίλοι» τους στην περιοχή μας (αυτοδιοικητικοί, κομματικά στελέχη κ.λπ.), συμπολιτευόμενοι και αντιπολιτευόμενοι, ανέχονται την κατάστασή αυτή, συγκαλύπτουν ουσιαστικά τους «ηγέτες», ενώ ο κόσμος παρακολουθεί απογοητευμένος (έτσι τον προτιμούν οι «σωτήρες» του...), αμήχανος, βυθισμένος στη σύγχυση και την απορία για τη στασιμότητα και οι κυβερνητικές τετραετίες «φεύγουν» σαν το νερό στο ποτάμι...

*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος Δ.Σ. ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ.
*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ.