Ο κ. Σχοινάς εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα υπάρξει λύση στο θέμα της κοινής ευρωπαϊκής αντιμετώπισης του μεταναστευτικού/προσφυγικού έως το τέλος του 2020, στο πλαίσιο της γερμανικής προεδρίας, ενώ τόνισε το ρόλο της νέας ευρωπαϊκής ακτοφυλακής/συνοριοφυλακής, η οποία θα έχει πλέον δικούς τΗς πόρους και προσωπικό που θα φτάσουν - όπως είπε - τους 10.000 έως το τέλος της προγραμματικής περιόδου.
Λαμβάνοντας υπόψιν και τις τοποθετήσεις των βουλευτών που παρακολούθησαν τη συνεδρίαση, ο κ. Σχοινάς παρατήρησε ότι παρ’ όλες τις ατέλειές του, χωρίς το ευρωπαϊκό πλαίσιο, η διαχείριση του μεταναστευτικού/προσφυγικού ζητήματος θα ήταν αδύνατη στη χώρα μας. Όπως είπε, "είμαστε καταδικασμένοι από την ιστορία, τη γεωγραφία και τη φύση πολιτικού και κοινωνικού μας συστήματος μας να διαχειριστούμε το προσφυγικό στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Οτιδήποτε άλλο είναι φτηνός λαϊκισμός. Οι εύκολες λύσεις που πουλάν πολλοί εγχώριοι κήρυκες, δεν γίνονται πια αποδεκτές από τον κόσμο" είπε ο κ. Σχοινάς.
Κατά τον αντιπρόεδρο της Επιτροπής, αρμόδιο για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, το ζήτημα απαιτεί ολιστική αντιμετώπιση: "Με το νέο ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο πρέπει: (1) να διασφαλίσουμε ισχυρά εξωτερικά σύνορα, ικανά να υποστηρίξουν την ελεύθερη κυκλοφορία σύμφωνα με τους κανόνες του Σένγκεν- ένα από τα πιο εμβληματικά επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, (2) να δώσουμε μια αποφασιστική απάντηση στην τραγωδία της παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων, και να καταπολεμήσουμε το οργανωμένο έγκλημα που εκμεταλλεύεται την ανθρώπινη δυστυχία. Να σπάσουμε το μοντέλο των εμπόρων ψυχών, (3) να κρατήσουμε ανοιχτές ασφαλείς νόμιμες οδούς, ιδιαίτερα προς τις χώρες με ελλείψεις εργατικού δυναμικού, και υποστηρικτικά μέτρα για την ένταξη όσων έχουν δικαίωμα παραμονής και (4) να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό και πειστικό σύστημα επιστροφών που να λειτουργεί στην πράξη - για όσους δεν έχουν λόγο να παραμείνουν στην Ευρώπη".
Απαντώντας σε σχετικό σχόλιο του τέως προέδρου της Βουλής Ν. Βούτση συμφώνησε στην ανάγκη αντιμετώπισης των αιτιών του ζητήματος. Πρόσθεσε ωστόσο ότι σε αυτές δεν περιλαμβάνεται μόνο το δίπτυχο "ειρήνη και πόλεμος" αλλά η ευρύτερη γεωπολιτική ασφάλεια, ενώ προστίθεται πολύ έντονα η κλιματική αλλαγή και οι συνέπειές της. Όπως είπε χαρακτηριστικά, μην εκπλαγείτε εάν η Αυστραλία, η οποία ήταν παραδοσιακά χώρα υποδοχής, μπορεί σε λίγα χρόνια να γίνει χώρα εξαγωγής μεταναστευτικών ροών".
Εξειδικεύοντας την ανάγκη συνεργασίας της ΕΕ με τις χώρες προέλευσης μεταναστών, είπε ότι δεν αρκούν μόνο τα λεφτά και οι επενδύσεις. Η Ευρώπη πρέπει να ψάξει στις τσέπες τις, τι άλλο διαθέτει: Έχουμε το εμπόριο, τις βίζες, τις υποτροφίες «Εράσμους». Όλα αυτά (πρέπει) να γίνουν κίνητρο νόμιμης μετανάστευσης προσοντούχων που χρειάζεται η Ευρώπη, και μέσα από ένα συνεκτικό πλαίσιο (οι χώρες προέλευσης) να δέχονται και τις επιστροφές μας.
Αναλυτικός ήταν ο κ. Σχοινάς για το πώς βλέπει να δομείται ο πυλώνας αλληλεγγύης στο νέο σύμφωνο μετανάστευσης: Η ιδέα μας είναι να χτίσουμε ένα σύστημα "καλαθιών αλληλεγγύης". Σε αυτά, η συνεισφορά θα είναι υποχρεωτική για όλες τις χώρες, αλλά η φύση της συνεισφοράς μπορεί να είναι διαφορετική. Μπορεί να υπάρχει ένα καλάθι επιμερισμού βαρών που για να λειτουργήσει, πρέπει να έχει μια κρίσιμη μάζα κρατών. Σε ένα άλλο καλάθι μπορούμε να έχουμε συνεισφορά σε είδος, σε προσωπικό και μέσα κλπ, αλλά "κανένας δεν θα βγαίνει έξω από το σύστημα αλληλεγγύης".
Επίσης, ο κ. Σχοινάς συμφώνησε στην ανάγκη μιας πρώτης αξιολόγησης στα εξωτερικά σύνορα, "ποιοι είναι πιθανό να λάβουν προστασία ασύλου και ποιοι είναι σίγουρο ότι δεν θα την λάβουν". Εκεί πρέπει να βρούμε έναν τρόπο, οι πρώτοι να κατανέμονται ορθά, και να μην αναλαμβάνουν όλο το βάρος οι χώρες πρώτης υποδοχής είπε ο κ. Σχοινάς.
Όσο για το χρονοδιάγραμμα που σχετίζεται με το νέο Σύμφωνο, ο κ. Σχοινάς εξέφρασε την πεποίθηση ότι έως το τέλος του χρόνου θα έχουμε εξελίξεις: "Υπάρχει η σύνοδος κορυφής της ΕΕ στις 25-26 Μαρτίου και πιστεύω ότι έως τότε ότι η πρότασή μας για το νέο Σύμφωνο Ασύλου και Μετανάστευσης πρέπει να είναι πάνω στο τραπέζι. Όχι για να παρθεί απόφαση, αλλά επειδή η κροατική προεδρία (σ.σ. 1ο εξάμηνο 2020) χρειάζεται λίγο χρόνο να ξεκινήσει τις διαδικασίες, και ακολούθως, η γερμανική προεδρία (σ.σ. 2ο εξάμηνο) να τελειώσει τη διαδικασία με μια συμφωνία".