Το σχέδιο που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 22 Ιανουαρίου, στον διαδικτυακό τόπο διαβουλεύσεων www.opengov.gr δίνει έμφαση στην έγκαιρη δράση και στη διαδικασία προ-ένταξης για όσους διαθέτουν προσφυγικό προφίλ.
Βάζει βραχυπρόθεσμους στόχους υποστήριξης στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας πρόσφυγες, ώστε να αποκτήσουν το συντομότερο δυνατόν την αυτονομία τους.
Ως στρατηγικός στόχος δε, εμφανίζεται «η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με παράλληλη δημιουργία θέσεων εργασίας σε κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας και αύξηση του ΑΕΠ, ώστε να επωφελούνται Έλληνες και πρόσφυγες».
Οι προτεινόμενες δράσεις περιστρέφονται γύρω από την ενίσχυση της ανεξάρτητης διαβίωσης, της κοινωνικής στέγασης, της απασχόλησης και της κοινωνικής πρόνοιας.
Παράλληλα, προβλέπει δράσεις για την εξοικείωση των προσφύγων με τους δημοκρατικούς θεσμούς και την έννοια του Κράτους Δικαίου, εργαστήρια για την ισότητα των φύλων, προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής… και μεταξύ άλλων ενισχύει τους κρατικούς μηχανισμούς παρακολούθησης της ενταξιακής πορείας των προσφύγων.
Σύμφωνα με τη συντακτική ομάδα του νέου εθνικού σχεδίου, αυτό που ώθησε στη δημιουργία του είναι «η μεταβολή των βασικών παραμέτρων της προσφυγικής κρίσης (επιτυχής φύλαξη χερσαίων και θαλασσίων συνόρων και συνακόλουθη μείωση των ροών, διαχωρισμός προσφύγων και μεταναστών κ.ά.), που έχουν μετατοπίσει το κέντρο βάρους του μεταναστευτικού ζητήματος στη διαδικασία της ένταξης των αναγνωρισμένων προσφύγων».
Σημειώνουν δε πως: «Για το διάστημα που διαμένουν στη χώρα μας και για όσο χρόνο αυτό επιβάλλεται από τις έκτακτες συνθήκες στις δικές τους πατρίδες, οι πρόσφυγες πρέπει να ζουν με αξιοπρέπεια, χωρίς ωστόσο να προκαλείται επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού (δεδομένου ότι τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα αφορούν μόνο στους αιτούντες άσυλο) και χωρίς επιβάρυνση των τοπικών κοινωνιών».
ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΘΑ ΣΗΚΩΣΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
Στην εφαρμογή όσων προβλέπει το σχέδιο θα κληθούν να συμμετέχουν Δήμοι και Περιφέρειες, ενώ εξέχουσα θέση δράσης εμφανίζεται να δίνει σε Διεθνείς Οργανισμούς και ΜΚΟ. Συγκεκριμένα αναφέρονται τα εξής: «Για την υλοποίηση της Νέας Εθνικής Στρατηγικής, πέραν του συντονισμού και της συνεργασίας μεταξύ των αρμόδιων Υπουργείων, έχουν προβλεφθεί μηχανισμοί συντονισμού σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και ιδίως σε επίπεδο Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών, ενώ σημαντικός ρόλος αναλαμβάνεται από άλλους αρμόδιους φορείς για την προετοιμασία, εξέλιξη και προγραμματισμένη εφαρμογή των διαφόρων δράσεων, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με τους Διεθνείς Οργανισμούς και τις ΜΚΟ».
ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ
Η Νέα Εθνική Στρατηγική περιλαμβάνει τέσσερις βασικούς πυλώνες:
(α) Προ-ένταξη των αιτούντων άσυλο για την ομαλή μετάβαση των ενηλίκων στην επαγγελματική ζωή και των ανηλίκων από την άτυπη στην τυπική εκπαίδευση, χωρίς διακρίσεις. Προάσπιση δικαιωμάτων και προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής και του Κράτους Δικαίου. Πρόληψη και αποτελεσματική προστασία από κάθε μορφή βίας.
(β) Κοινωνική ένταξη των δικαιούχων διεθνούς προστασίας με ανάπτυξη εντατικών προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των δικαιούχων στην αγορά εργασίας. Προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής.
(γ) Πρόληψη και αποτελεσματική προστασία από κάθε μορφή βίας, εκμετάλλευσης και κακοποίησης με ενίσχυση των μηχανισμών αναφοράς και
(δ) Παρακολούθηση και εποπτεία της ενταξιακής πορείας μέσω κοινώς αποδεκτών και συγκρίσιμων δεικτών.
ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ
Ενδεικτικά παραθέτουμε ορισμένες από τις επιδιώξεις του νέου σχεδίου και αντίστοιχα τις δράσεις:
Ανάπτυξη ταχέων προγραμμάτων με αμφίδρομη συμμετοχή προσφύγων
• Δράση 1: Συμμετοχή προσφύγων σε εκπαίδευση άλλων προσφύγων ανάλογα με τα εν εξελίξει προγράμματα και το επαγγελματικό τους προφίλ.
• Δράση 2: Προώθηση της κατάρτισης και απασχόλησης γυναικών προσφύγων, θυμάτων σεξουαλικής - έμφυλης βίας, προκειμένου να συνδράμουν γυναίκες που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες με παρόμοιες εμπειρίες.
Ανάπτυξη εντατικών προγραμμάτων για τη διευκόλυνση της άμεσης πρόσβασης στην αγορά εργασίας
• Δράση 1: Τριμερής συνεργασία μεταξύ της Κυβέρνησης, των επαγγελματικών και των εργοδοτικών οργανώσεων, για τον σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου προγράμματος που θα περιλαμβάνει καθοδήγηση, αξιολόγηση δεξιοτήτων, επικύρωση/αναγνώριση των δεξιοτήτων, τοποθετήσεις σε θέσεις εργασίας, επαγγελματική και γλωσσική κατάρτιση.
• Δράση 2: Για την ενίσχυση της απασχόλησης και την πρόσβαση σε αυτή, με βάση και τις ανάγκες της χώρας, κρίνεται απαραίτητη η παροχή πληροφοριών σχετικά με τον ΟΑΕΔ και την πρόσβαση σε αυτόν, η εξοικείωση με τις διαδικασίες κοινωνικής ασφάλισης, η ενημέρωση αναφορικά με άλλους τρόπους αναζήτησης εργασίας (ιστότοποι αναζήτησης εργασίας, γραφεία εύρεσης εργασίας), η αξιολόγηση των δεξιοτήτων και πιστοποίηση των προσόντων που αποκτήθηκαν στις τρίτες χώρες.
Ενίσχυση της απασχολησιμότητας και της πρόσβασης στην απασχόληση
• Δράση 1: Χαρτογράφηση δεξιοτήτων: Αξιολόγηση και επικύρωση δεξιοτήτων και προσόντων που αποκτήθηκαν σε τρίτες χώρες (κατάρτιση προφίλ) για την κατηγοριοποίηση των δεξιοτήτων σε ομάδες υψηλής/ημι-/χαμηλής εξειδίκευσης με τη χρήση πιστοποιημένων εργαλείων για τον σκοπό αυτόν.
• Δράση 2: Στήριξη της εξέλιξης των επαγγελματικών δεξιοτήτων μέσω:
-Επαγγελματικής κατάρτισης και μαθητείας.
-Εξειδίκευσης μέσω αρχικής ή συνεχιζόμενης εκπαίδευσης. Παροχή ευκαιρίας στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας για την απόκτηση αναγνωρισμένων δεξιοτήτων μέσω αρχικής ή συνεχιζόμενης εκπαίδευσης (Σχολεία «δεύτερης ευκαιρίας», Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης και εκπαιδευτικά προγράμματα για άνεργους).
- Διεξαγωγής εκπαιδευτικών σεμιναρίων για περιήγηση σε ιστοτόπους στο διαδίκτυο και αναζήτηση εργασίας. Εξοικείωση των ατόμων με την τεχνολογία, με παράλληλη ενίσχυση των τεχνολογικών τους ικανοτήτων.
-Ανάπτυξης εργαστηρίων χειροτεχνίας, στα οποία παραδίδονται μαθήματα για τη δημιουργία κοσμημάτων, τσαντών και άλλων χειροποίητων αντικειμένων από τους αντίστοιχους επαγγελματίες.
-Δημιουργίας κινήτρων για πρόσληψη δικαιούχων διεθνούς προστασίας σε προγράμματα πρακτικής άσκησης/εξάσκησης σε επιχειρήσεις κ.ά.
Διασφάλιση της πρόσβασης στη σχολική εκπαίδευση για τους ανήλικους ή στο εσπερινό σχολείο για ενήλικους
• Δράση 1: Δωρεάν παροχή στους ενήλικες υποχρεωτικών μαθημάτων ελληνικής γλώσσας, για την απόκτηση πιστοποιητικού γλωσσομάθειας επιπέδου Β1 και προαιρετικών μαθημάτων ελληνικής γλώσσας μέχρι το επίπεδο C2, με δυνατότητα απόκτησης αντίστοιχου πιστοποιητικού γλωσσομάθειας.
• Δράση 2: Ενίσχυση του θεσμού των σχολείων «δεύτερης ευκαιρίας» για ενήλικες.
• Δράση 3: Ενίσχυση του θεσμού των Συντονιστών Εκπαίδευσης Προσφύγων (ΣΕΠ) και υποστήριξη της δυναμικής των διαπολιτισμικών σχολείων από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων σε στενή συνεργασία με τις Δημοτικές Αρχές.
Δημιουργία ευκαιριών στέγασης
• Δράση 1: Σύνδεση των ευκαιριών στέγασης με εποχικές ευκαιρίες απασχόλησης στον τουριστικό κλάδο ή στον αγροτικό τομέα.
• Δράση 2: Δημιουργία κινήτρων για τους ιδιοκτήτες κατοικιών, προκειμένου να εκμισθώσουν ακίνητα σε δικαιούχους διεθνούς προστασίας.
Ανάπτυξη ευκαιριών απασχόλησης σε τοπικό επίπεδο
• Δράση 1: Εκπαίδευση των προσφύγων σε επαγγέλματα, για τα οποία υπάρχει ζήτηση στην ελληνική αγορά εργασίας (αγροτικές καλλιέργειες, τουρισμός, κατασκευές, μεταποίηση και άλλα) για την ενίσχυση σχετικών γνώσεων και δεξιοτήτων, οι οποίες θα οδηγήσουν τους πρόσφυγες στην αυτονομία και θα βοηθήσουν εκ παραλλήλου στην ανάπτυξη τομέων της οικονομίας.
• Δράση 2: Προσδιορισμός σε τοπικό επίπεδο των επαγγελμάτων που συναρτώνται με την πολιτιστική παράδοση και φθίνουν. Υποστήριξη της παροχής κατάρτισης και μαθητείας σ’ αυτά.
Ενίσχυση των κρατικών μηχανισμών παρακολούθησης
• Δράση 1: Διορισμός υπευθύνων ως προσώπων αναφοράς σε δημόσιες Αρχές, Υπηρεσίες και Οργανισμούς, εκπαιδευμένων να ανιχνεύουν ενδείξεις βίαιων και καταχρηστικών συμπεριφορών, εκμετάλλευσης και εμπορίας ανθρώπων, διασφαλίζοντας τον συντονισμό και την παρακολούθηση της διαχείρισης σχετικών υποθέσεων.
• Δράση 2: Ενίσχυση της διασύνδεσης ενός συστήματος παρακολούθησης της βίας, της κακοποίησης και της εκμετάλλευσης, με άλλους υφιστάμενους μηχανισμούς (π.χ. εθνικός μηχανισμός παραπομπής για την εμπορία ανθρώπων) μέσω πρωτοκόλλων συνεργασίας και ανταλλαγής δεδομένων.
Παρακολούθηση της προόδου της ένταξης των δικαιούχων μέσω κοινώς αποδεκτών και συγκρίσιμων δεικτών
• Δράση 1: Ανάπτυξη εργαλείου παρακολούθησης βάσει των κοινών βασικών δεικτών της Ε.Ε. («δείκτες της Σαραγόσα»), σύμφωνα με τους οποίους τέσσερις (4) τομείς έχουν χαρακτηριστεί ως τομείς προτεραιότητας: Απασχόληση, εκπαίδευση, κοινωνική ένταξη και συμμετοχή των μεταναστών και των προσφύγων στη δημοκρατική διαδικασία ως ενεργοί πολίτες.
Καταπολέμηση της ξενοφοβίας, των διακρίσεων και της ριζοσπαστικοποίησης
• Δράση 1: Ανάπτυξη ειδικών εκπαιδευτικών θεματικών ενοτήτων με σκοπό την ενδυνάμωση της ισότητας και της κοινωνικής αποδοχής, τα οποία θα απευθύνονται σε μαθητές σε σχολεία και σε επαγγελματίες πρώτης γραμμής. Πραγματοποίηση εργαστηρίων και δημιουργία ομάδων με τη συμμετοχή προσφύγων, με σκοπό την αποτροπή της ριζοσπαστικοποίησής τους».
ΛΕΝΑ ΚΙΣΣΑΒΟΥ
