ΑΘΗΝΑ

Η υπόθεση της ανήλικης που η αστυνομία απομάκρυνε από ζεύγος Ρομά στα Φάρσαλα ανέδειξε σημαντικότατες αδυναμίες της διοίκησης, ως προς την προστασία των ανηλίκων αλλά και ως προς την προστασία από τον κοινωνικό αποκλεισμό και τη μισαλλοδοξία ολόκληρων ομάδων του πληθυσμού όπως οι Ρομά, επισημαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη.

H ανεξάρτητη αρχή τονίζει δε ότι η μεγάλη δημοσιότητα που έλαβε η υπόθεση, συνοδεύτηκε από σειρά παραβιάσεων δικαιωμάτων ανηλίκων και ενηλίκων. Παραβιάσεις που σχετίζονται αφενός με την ανεπάρκεια της Πολιτείας να εξασφαλίσει τον σεβασμό των δικαιωμάτων της ανήλικης, αφ ετέρου δε από την αναπαραγωγή, ιδίως από ορισμένα μέσα ενημέρωσης, στερεοτύπων και ρατσιστικών στάσεων.

Παράλληλα, ο Συνήγορος σημειώνει ότι την ίδια στιγμή που η Πολιτεία αδυνατεί να διασφαλίσει σε ανήλικους και ενήλικους Ρομά την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων τους στην υγεία, στην εκπαίδευση, στην κατοικία, στην εργασία και στην κοινωνική συμμετοχή, συνεχίζονται, εντείνονται και τυγχάνουν ιδιαίτερης προβολής αστυνομικές επιχειρήσεις «σκούπα» σε οικισμούς Ρομά ανά την επικράτεια.

Ο Συνήγορος του Πολίτη ζητά την άμεση λήψη μέτρων για την αποτελεσματική προστασία των δικαιωμάτων των ανηλίκων καθώς επίσης και την υλοποίηση ολοκληρωμένων παρεμβάσεων για την κοινωνική ένταξη των Ρομά.

Για την προστασία των ανηλίκων:

- Η προστασία των παιδιών, με ιδιαίτερη εστίαση στις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, χρειάζεται να αποτελέσει προτεραιότητα της εθνικής πολιτικής, ιδίως κατά την τρέχουσα περίοδο της κρίσης και να συντονίζεται από δημόσιες αρχές.

- Η παιδική ηλικία οφείλει να τυγχάνει σεβασμού και προστασίας και από τα μέσα ενημέρωσης. Η δημοσίευση φωτογραφιών ανηλίκων από την αστυνομία με στόχο την αναζήτησή τους ή για άλλους λόγους προστασίας τους, δεν δίνει το ελεύθερο για την ακατάσχετη επαναληπτική χρήση των φωτογραφιών αυτών.

- Υπάρχει απόλυτη ανάγκη να δρομολογηθεί η κατάργηση των ιδιωτικών υιοθεσιών που υποκρύπτουν συχνά οικονομικές συναλλαγές και ευνοούν το εμπόριο βρεφών, ενώ παράλληλα θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για επίσπευση των δημοσίων και διακρατικών υιοθεσιών με τις προϋποθέσεις της Σύμβασης της Χάγης.

Για τον κοινωνικό αποκλεισμό των Ρομά:

- Οι ποικίλες εκδηλώσεις κοινωνικού αποκλεισμού των Ρομά έχουν επισημανθεί από τον Συνήγορο ως έκφανση μιας πραγματικότητας για την οποία διαχρονικά η πολιτεία έχει αποδειχθεί απολύτως απρόθυμη και ανεπαρκής να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά.

- Καθώς η οικονομική κρίση πλήττει πρωτίστως τις πιο ευάλωτες ομάδες, η πολιτεία οφείλει να λάβει άμεσα μέτρα σε τομείς προτεραιότητας για τους Ρομά, όπως η στέγαση, πρόνοια, εκπαίδευση, και επαγγελματική κατάρτιση, με γνώμονα τα θετικά μέτρα που απορρέουν από το άρθρο 4 του Συντάγματος και το ν. 3304/05 άρθρο 6, όπως και τις σχετικές συστάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Διεθνών Οργανισμών.

- Στους οικισμούς και καταυλισμούς Ρομά χρειάζεται να πραγματοποιούνται τακτικές επισκέψεις κοινωνικών υπηρεσιών, με στόχο αφενός τη διευκόλυνση της προστασίας των δικαιωμάτων των κατοίκων και ιδίως των παιδιών, αφετέρου δε για την αποτροπή παρανόμων πράξεων (βίας, παραμέλησης, εκμετάλλευσης, κλπ).

- Η ιδιότυπη «δημοτολογική αφάνεια» των Eλλήνων τσιγγάνων, τα κενά του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου και τα περιθώρια καταχρήσεων είχαν επισημανθεί ως μείζονος σημασίας πρόβλημα από τον Συνήγορο του Πολίτη ήδη από το έτος 2009 (Ειδική Έκθεση). Αυτή η κατάσταση, υπονομεύει κάθε προσπάθεια σχεδιασμού και υλοποίησης λύσεων για την ένταξη των Ελλήνων τσιγγάνων στον κοινωνικό οικονομικό και πολιτικό βίο της χώρας (έκθεση διακρίσεων 2006).

-     Η αδυναμία της πολιτείας να δώσει λύσεις σε αυτά τα χρόνια προβλήματα καθιστά ευχερέστερη την εμπλοκή ή την εκμετάλλευση μελών της φυλετικής αυτής ομάδας σε παράνομα κυκλώματα οργανωμένου εγκλήματος, με σημαντικό κόστος για ολόκληρη την κοινωνία.