ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 2011 Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΣΤΗ 245 ΘΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ 262 ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Γιατί επενδύουμε στην έρευνα και την καινοτομία

* Είμαστε ουραγοί σε ανταγωνιστικότητα, κάτι που επιχειρείται να ανατραπεί με την πρόταση της «Έξυπνης Εξειδίκευσης»

Δημοσίευση: 26 Ιουλ 2014 21:17 | Τελευταία ενημέρωση: 04 Σεπ 2015 16:09

Της Μαρίνας Αποστολοπούλου

Η κρισιμότητας της περιφερειακής ανάπτυξης για το μέλλον της Ευρώπης και της Ελλάδας και κατ’ επέκταση βεβαίως και της Θεσσαλίας, έγινε καταφανής με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο κατά την επίσκεψη του Ευρωπαίου Επιτρόπου αρμοδίου για την Περιφερειακή Ανάπτυξη Γιοχάνες Χάν στα μέσα της εβδομάδος που πέρασε στη Θεσσαλία.

Όπως και ο ίδιος επισήμανε, ο ρόλος των Περιφερειών είναι καίριας σημασίας για την ανάκαμψη της Ελλάδας ενώ η πολιτική συνοχής ήταν αυτή που συνέβαλε στην προστασίας της Ελλάδας και των περιφερειών της από την κρίση.

Παράλληλα όσον αφορά στη νέα προγραμματική περίοδο (ΣΕΣ 2014-20), επέμεινε ιδιαίτερα στο θέμα της εξειδίκευσης των «στόχων» και μάλιστα εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Θεσσαλία στις προτάσεις που κατέθεσε, έχει ακριβώς επικεντρώσει στην εξειδίκευση και απένειμε τα εύσημα γι’ αυτό στον περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό.

Όπως επίσης του απένειμε τα εύσημα και δημοσίως στο πλαίσιο της ενημερωτικής εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε αλλά και στην κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχαν στο γραφείο του περιφερειάρχη, για την υψηλή απορροφητικότητα των κονδυλίων του ΕΣΠΑ το οποίο ολοκληρώνεται το 2015. Είπε μάλιστα χαρακτηριστικά ότι δεν του συμβαίνει να επισκέπτεται μία περιφέρεια και να μην έχει να κάνει καμία παρατήρηση για το θέμα της απορροφητικότητας των κονδυλίων.

Εξ όλων των ανωτέρω, μπορεί κανείς να αντιληφθεί τη σημασία που έχει η περιφερειακή ανάπτυξη για το παρόν και το μέλλον της χώρας και βεβαίως για τη Θεσσαλία.

Υπό την έννοια αυτή, οι παρατηρήσεις-διαπιστώσεις, από το Περιφερειακό Συμβούλιο Καινοτομίας προκειμένου να καταρτιστεί η πρόταση της έξυπνης εξειδίκευσης η οποία κατατέθηκε στο πλαίσιο της πρότασης της Περιφέρειας για το ΣΕΣ 2014-20, παρουσιάζουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Διότι, παρά το ότι έχουν στηριχτεί σε στοιχεία του 2011 -καθώς νεότερα δεν υπάρχουν σε επίπεδο επίσημης καταγραφής-αντανακλούν το αποτύπωμα της Θεσσαλίας πριν ξεκινήσει ουσιαστικά να λειτουργεί ο θεσμός της αιρετής Περιφέρειας. Καθώς, από την έναρξη της λειτουργίας του και μετά, επήλθαν σημαντικές αναπτυξιακές αλλαγές μιας και άλλαξε η συνολική «φιλοσοφία» αντιμετώπισης της Περιφέρειας και της ανάπτυξής της και προς τούτο αναπτύχθηκαν και δρομολογήθηκαν ανάλογες δράσεις από την πρώτη αιρετή περιφερειακή αρχή.

Ωστόσο τα πρότερα στοιχεία, αποτελούν μία «ακτινογραφία» της κατάστασης που επικρατούσε στη Θεσσαλία στους ευρύτερους παραγωγικούς τομείς και ταυτόχρονα δείχνουν τον δρόμο που έπρεπε να διανυθεί και εξακολουθεί να διανύεται για να μπορέσει η Θεσσαλία να πετύχει τους αναπτυξιακούς της στόχους.

Η εικόνα της Θεσσαλίας μέχρι το 2011, αποτυπώθηκε στο πλαίσιο της έρευνας που διεξήγαγαν οι ομάδες δουλειάς που συγκροτήθηκαν από το Περιφερειακό Συμβούλιο Καινοτομίας της Θεσσαλίας, προκειμένου να διαμορφωθεί η πρόταση της Περιφέρειας για τη Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης RIS3 στη Θεσσαλία στο πλαίσιο του ΣΕΣ 2014-20.

 

Στη 245η θέση

Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία αυτά τη 245 θέση μεταξύ των 262 ευρωπαϊκών περιφερειών καταλαμβάνει η Περιφέρεια Θεσσαλίας, με βάση του δεδομένα του Δείκτη Περιφερειακής Ανταγωνιστικότητας για το 2013 του Joint Research Centre της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οι δείκτες επίδοσής της εμφανίζονται χαμηλοί σε όλους τους τομείς πλην της υγείας, με τους περισσότερους από αυτούς που συνθέτουν τον Δείκτη Περιφερειακής Ανταγωνιστικότητας, να ανήκουν στην αρμοδιότητα πολιτικής της κεντρικής κυβέρνησης και ως εκ τούτου δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο περιφερειακής πολιτικής.

Μάλιστα από τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τις ομάδες δουλειάς και παρατίθενται ακολούθως και σύμφωνα με την τυπολογία του ΟΟΣΑ που υιοθετείται από τον Οδηγό Εφαρμογής της RIS3 προκύπτει συμπερασματικά, ότι η Θεσσαλία χαρακτηρίζεται ως «περιφέρεια έντασης του πρωτογενή τομέα με στοιχεία διαρθρωτικής αδράνειας».

Όπως έχει ήδη αναφέρει αναλυτικά η «Ε», η Έξυπνη Εξειδίκευση είναι μία στρατηγική προσέγγιση οικονομικής ανάπτυξης βασισμένη σε στοχευμένη υποστήριξη της Έρευνας και της Καινοτομίας. Αποτελεί δε, τη βάση για τις επενδύσεις των Διαρθρωτικών Ταμείων στο πλαίσιο της νέας Πολιτικής Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος «Ευρώπη 2020» για την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Στο πλαίσιο της έρευνας του ευρύτερου θεσσαλικού περιβάλλοντος λοιπόν, προκειμένου να καθοριστεί η ως άνω στρατηγική μέσω συγκεκριμένων προτάσεων-που κατέτειναν εν τέλει στην πρόταση ότι η Περιφερειακή Στρατηγικής Καινοτομίας της Θεσσαλίας πρέπει με βάση τις αρχές της έξυπνης ειδίκευσης να εστιάσει σε δυο κυρίως πυλώνες, τον αγροδιατροφικό και τον κλάδο μετάλλου-δομικών υλικών- πρόεκυψε και η κατά τομείς «ακτινοσκόπηση» της Θεσσαλίας.

Η οποία «ακτινοσκόπηση» με βάση συγκεκριμένους ευρωπαϊκούς δείκτες, έδειξε ενδιαφέροντα στοιχεία για την κατάσταση και τις επιδόσεις ανά τομέα στη Θεσσαλική Περιφέρεια.

ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Συγκεκριμένα «διαπιστώθηκαν» τα ακόλουθα:

Ως προς τις δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη, τον μοναδικό δείκτη που χρησιμοποιείται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», για τη μέτρηση της επίδοσης στην «έξυπνη ανάπτυξη» που είναι αντικείμενο της περιφερειακής στρατηγικής καινοτομίας, η Θεσσαλία βρίσκεται το 2011: στο κατώτερο 25% των ευρωπαϊκών περιφερειών στις συνολικές κατά κεφαλή δαπάνες καθώς επίσης και στις δαπάνες από τον επιχειρηματικό τομέα όπου εμφανίζεται ιδιαίτερα χαμηλή επίδοση τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, μεταξύ του κατώτερου 25 και 50% των ευρωπαϊκών περιφερειών όσον αφορά τις κατά κεφαλή δαπάνες στον τομέα της κυβέρνησης όπου έγινε ιδιαίτερα σημαντική πρόοδος μεταξύ 2005 και 2011, και στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

* Οι χαμηλές δαπάνες του επιχειρηματικού τομέα δικαιολογούνται εν μέρει από τη διάρθρωση της περιφερειακής οικονομίας όπου κυριαρχούν παραδοσιακοί κλάδοι χαμηλής έντασης, αλλά και από το γεγονός ότι μεγάλες βιομηχανικές μονάδες της Θεσσαλίας έχουν την κεντρική διοίκηση και τη λειτουργία έρευνας και ανάπτυξης εγκατεστημένες εκτός της Περιφέρειας.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ

* Η συνεισφορά της «παραγωγής» στην περιφερειακή οικονομία, δηλαδή του πρωτογενή και του δευτερογενή τομέα από το 2005 έως το 2010 για τα οποία υπάρχουν δεδομένα, είναι μονότονα, όπως επισημαίνεται φθίνουσα. Η μεταποίηση διατηρεί σταθερό το μερίδιό της στην περιφερειακή ακαθάριστη προστιθέμενη αξία με οδηγούς τους κλάδους τροφίμων – ποτών και μετάλλου που εμφανίζουν σημαντική ανθεκτικότητα στην οικονομική κρίση, ενώ ο πρωτογενής τομέας και ιδιαίτερα οι κατασκευές φθίνουν.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΚΟΣΤΟΣ

* Ένα κεντρικό ζήτημα που αναδείχθηκε από τις διαδικασίες διαβούλευσης είναι το θέμα του ενεργειακού κόστους στη βιομηχανία και τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, που αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη βιωσιμότητα μεγάλου αριθμού ενεργοβόρων βιομηχανικών επιχειρήσεων που έχουν μείνει στον Θεσσαλικό χώρο και απασχολούν σημαντικό αριθμό εργαζομένων, αλλά και την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων του πρωτογενή τομέα.

ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ

* Ένα άλλο ζήτημα που αναδείχθηκε από τις διαδικασίες διαβούλευσης είναι το θέμα της σωστής και αποδοτικής χρήσης των φυσικών πόρων της Θεσσαλίας από Πρωτογενή και Δευτερογενή Τομέα, έτσι ώστε να επιτευχθεί αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης από τους χρησιμοποιούμενους πόρους. Η ποιότητα και ποσότητα των προϊόντων του αγροδιατροφικού συμπλέγματος εξαρτάται άμεσα από την ποιότητα και ποσότητα των φυσικών πόρων της Θεσσαλίας (νερό, έδαφος, αέρας), ενώ ορισμένοι κλάδοι της μεταποίησης επιβαρύνουν αυτούς τους πόρους με τα απόβλητα που παράγουν. Η βιώσιμη ανάπτυξη αυτών των πολύ σημαντικών τομέων για τη Θεσσαλία απαιτεί την επεξεργασία των στερεών αποβλήτων προς παραγωγή προϊόντων όπως οργανικά λιπάσματα και εδαφοβελτιωτικά που μπορούν να επιστρέψουν στην πρωτογενή παραγωγή, αλλά και την αποτοξικοποίηση των υγρών αποβλήτων και την ανακύκλωσή τους σε υδροβόρες διεργασίες στον πρωτογενή (άρδευση) και δευτερογενή τομέα.

Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Ο τουρισμός στη Θεσσαλία πλήττεται από την κρίση του μαζικού τουρισμού και την καθυστέρηση προσαρμογής του θεσσαλικού τουριστικού προϊόντος, παρά τους υφιστάμενους ελκυστικούς πόρους. Η Θεσσαλία καταλαμβάνει τις τελευταίες θέσεις σε σχέση με τις υπόλοιπες ελληνικές περιφέρειες σε μία σειρά βασικών δεικτών επιδόσεων στον τουρισμό. Υπάρχει έντονη γεωγραφική ανισοκατανομή των υποδομών, των αφίξεων, των διανυκτερεύσεων και της πληρότητας και ένα θεσσαλικό τουριστικό παράδοξο: παρά τη μεγάλη ελκυστικότητα των Μετεώρων, η συγκράτηση επισκεπτών είναι μικρή. Υπάρχουν υποδομές, ανθρώπινο δυναμικό και επιχειρήσεις που πειραματίζονται ήδη επιτυχώς στον πολιτιστικό και δημιουργικό τουρισμό.

ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ

Ο πρωτογενής τομέας συνιστά ισχυρή περιφερειακή εξειδίκευση σε σχέση με τη χώρα, ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας και απασχόλησης, και επιπρόσθετα παράγει το 14,2% της αγροτικής παραγωγής της χώρας (η δεύτερη μεγαλύτερη συμμετοχή μετά την Κεντρική Μακεδονία) ενώ στον τομέα της κτηνοτροφίας, η αιγοπροβατοτροφία δημιουργεί το 58,6% της εθνικής ζωικής παραγωγής και το 18% του εγχώριου πρόβειου γάλακτος, η βοοτροφία δημιουργεί το 33% της ελληνικής παραγωγής βόειου κρέατος και το 15% του βόειου γάλακτος και η χοιροτροφία δημιουργεί το 24% της εθνικής παραγωγής χοιρινού κρέατος. Παρ’ όλα αυτά, η Θεσσαλία είναι στην 8η θέση μεταξύ των ελληνικών περιφερειών στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ανά εργαζόμενο στον πρωτογενή τομέα, μία ένδειξη για σημαντικά περιθώρια βελτίωσης της παραγωγικότητας. Ο γαλακτοκομικός τομέας χαρακτηρίζεται από έντονη γεωγραφική συγκέντρωση και ισχυρούς δεσμούς με την Περιφέρεια, ενώ η ζήτηση ξεπερνά την προσφορά.

Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΛΛΟΥ

Οι κλάδοι των βασικών μετάλλων, των μεταλλικών προϊόντων και μηχανημάτων και των μηχανοκίνητων οχημάτων αποτελούν περιοχή υψηλής προτεραιότητας για την οικονομία της Θεσσαλίας. Οι κλάδοι αυτοί εμφανίζουν υψηλά ποσοστά στην αξία πωλήσεων των προϊόντων που παράγονται στη Θεσσαλία, ως προς την αξία πωλήσεων των προϊόντων που παράγονται σε όλη τη χώρα, κυμαινόμενα από 15% έως 39% τα περισσότερα, για το χρονικό διάστημα 2008-2011. Οι κλάδοι αυτοί συμμετέχουν κατά μέσο όρο με ποσοστό υψηλότερο του 25% στις εξαγωγές της Θεσσαλίας για το χρονικό διάστημα 2008-2012. Στους εν λόγω κλάδους απασχολείται το 27% των εργαζομένων του δευτερογενή τομέα (πλην κατασκευών). Οι πωλήσεις των κλάδων επιδρούν κατά ένα σημαντικό ποσοστό στον σχηματισμό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Κατά το έτος 2008 η επίδραση ανέρχεται στο 11,89%, τα έτη 2009 και 2010 υποχωρεί γύρω στο 7%, δίνοντας σημάδια για ανάκαμψη κατά το έτος 2011.

Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Όσον αφορά στον τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, έχουν υλοποιηθεί ή και υλοποιούνται έργα ανάπτυξης ευρυζωνικών δικτύων, έργα αξιοποίησης της κοινωνίας της πληροφορίας από την εκπαιδευτική και μαθητική κοινότητα, καθώς και έργα ψηφιακών υπηρεσιών για τον πολίτη και για τη βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ στις ΤΠΕ. Ο ρυθμός και το εύρος υλοποίησής τους όμως είναι σε χαμηλά επίπεδα και καλύπτουν ένα σχετικά μικρό μέρος του χώρου- έκτασης και των δραστηριοτήτων των πολιτών, της διοίκησης και των επιχειρήσεων της Θεσσαλίας. Ορισμένες ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες από φορείς της αυτοδιοίκησης στις περισσότερες περιπτώσεις έμειναν στο επιδεικτικό στάδιο και δεν κατάφεραν να εξαπλωθούν. Οι βασικοί άξονες της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σχεδιάζονται, προκηρύσσονται και υλοποιούνται μέσω έργων εθνικής εμβέλειας σε κεντρικό επίπεδο, αφήνοντας πολύ λίγα περιθώρια παρέμβασης σε περιφερειακό επίπεδο. Η ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες ΤΠΕ στη Θεσσαλία είναι πολύ μικρή, οφειλόμενη, κυρίως, στην έλλειψη «ψηφιακών» δεξιοτήτων. Η χρήση υπολογιστή και διαδικτύου είναι από τις χαμηλότερες στην Ελλάδα (29%) και πολύ χαμηλότερη από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως εκ τούτου, δεν έχει αναπτυχθεί σημαντικά ο κλάδος που χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη μικρού αριθμού επιχειρήσεων ΤΠΕ με κατεύθυνση δραστηριοτήτων την ολοκλήρωση, τη συντήρηση και την υποστήριξη λογισμικού για τις δημόσιες υπηρεσίες, καθώς και για άλλες τοπικές ιδιωτικές επιχειρήσεις.

ΕΡΕΥΝΑ- ΓΝΩΣΗ

Ο ακαδημαϊκός και ερευνητικός τομέας στη Θεσσαλία χαρακτηρίζεται από διαχρονικά θετικές τάσεις στην παραγωγή νέας γνώσης (μετρούμενη με τον αριθμό των επιστημονικών δημοσιεύσεων, των διδακτορικών διατριβών, και τις εισροές της χρηματοδοτούμενης έρευνας), σχετικά καλή δικτύωση με τους κύριους εθνικούς πόλους επιστήμης και τεχνολογίας και παρουσιάζει ισχυρή επιστημονική εξειδίκευση σε επιστημονικά πεδία που είναι απολύτως συναφή με τη διάρθρωση της περιφερειακής οικονομίας: τις κτηνιατρικές επιστήμες, τη γεωπονία, την τεχνολογία τροφίμων και τη μοριακή βιολογία. Διαθέτει επίσης κρίσιμη μάζα στο επιστημονικό πεδίο των επιστημών του μηχανικού, των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών και το μοναδικό στη χώρα Τμήμα Τεχνολογίας Ξύλου και Επίπλου. Παρ’ όλα αυτά, οι επιδόσεις του σε θέματα μεταφοράς τεχνολογίας, ιδιαίτερα προς επιχειρήσεις της Περιφέρειας, είναι ιδιαίτερα χαμηλές. Χαμηλή είναι επίσης και η μέχρι τώρα συνεισφορά του σε δραστηριότητες διά βίου μάθησης.

 

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

INTERCOMM FOODS
ΣΕΞ ΣΤΗ ΓΑΥΔΟ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΕΣΠΑ 1-3-24
Μείνε μαζί μας

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass