ΑΓΙΑ (Γραφείο «Ε»)

Του Νίκου Γουργιώτη

Για πρώτη φορά, μετά προφανώς από εκατοντάδες χρόνια, εκκλησιαστικοί ύμνοι ακούστηκαν ξανά, το απόγευμα της Τετάρτης, στο ερειπωμένο Παλιομονάστηρο του Κόκκινου Νερού.

Ο αρχιερατικός επίτροπος της Περιφέρειας Αγιάς αρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος Δρόσος, με τη σύμφωνη γνώμη και βοήθεια της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, τέλεσε παράκληση προς τη Θεοτόκο στον ιερό αυτόν χώρο.

Χώρος, όπου κάποτε δέσποζε ένας εντυπωσιακός ναός του 12ου αιώνα, ένα από τα καλύτερα αρχιτεκτονήματα του Όρους των Κελλίων, όπως χαρακτηριστικά τόνισε η αρχαιολόγος κ. Σταυρούλα Σδρόλια σε μία σύντομη περιγραφή προς τους παρευρισκόμενους που ακολούθησε της παρακλήσεως.

Ο ναός, ο οποίος αποκαλύφθηκε με ανασκαφική έρευνα της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων πριν είκοσι χρόνια, βρίσκεται στη θέση «Μητσιάρες», δίπλα στο ρέμα της «Καλυψώς». Πρόκειται για μεγάλο βυζαντινό ναό, που ανήκε στον πιο ολοκληρωμένο και πιο πολύπλοκο τύπο της βυζαντινής αρχιτεκτονικής, αυτόν του σταυροειδούς εγγεγραμμένου. Το ιερό σώζεται σε ύψος και διατηρεί τη χαρακτηριστική βυζαντινή δόμηση «της κρυμμένης πλίνθου», ενώ στο νάρθηκα υπήρχαν κτιστοί τάφοι, προφανώς επώνυμων ιερωμένων. Γύρω από το ναό σώζονται ερείπια κτισμάτων, που δείχνουν ότι στο χώρο λειτούργησε βυζαντινή μονή. Κατά την ανασκαφή έχουν βρεθεί σημαντικά μαρμάρινα ανάγλυφα, τμήματα από τις κολώνες και πολύ όμορφα πολύχρωμα γυαλιά που στόλιζαν τα παράθυρα. Το δάπεδο έχει διαπιστωθεί πως ήταν στρωμένο με ωραία μάρμαρα και πως στον ναό υπήρχαν τοιχογραφίες.

Στην ιστορική αυτή παράκληση συμμετείχαν αρκετοί πιστοί, όπως και επίσης, μεταξύ άλλων, ο αρχαιολόγος Γιώργος Τουφεξής, ο ιστορικός – φιλόλογος Οδυσσέας Τσιντζιράκος, και οι δημοτικοί σύμβουλοι Αγιάς Χριστίνα Γιαννουλέα και Νικόλαος Αργύρης.