ΤΥΡΝΑΒΟΣ (Γραφείο «Ε»)
Του Κώστα Τσόλα
Η ανακοίνωση ξεκάθαρη από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη: «Κατά την τακτική άσκηση Μετά Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ) ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ 2013, θα πραγματοποιηθεί δοκιμαστική ενεργοποίηση του συνόλου των Σειρήνων Συναγερμού Πολιτικής Άμυνας σε όλη την επικράτεια».
Και χθες στις 11 το πρωί ήχησαν οι σειρήνες συναγερμού αεροπορικής επίθεσης και πέντε λεπτά αργότερα, η λήξη του συναγερμού.
Οι περισσότεροι πολίτες μη γνωρίζοντας τι συμβαίνει βγήκαν στους δρόμους και ρωτούσε ο ένας τον άλλον. «Άσκηση είναι» είπαν. «Ευτυχώς», απάντησαν οι μη γνωρίζοντες. Κι όμως για πολλούς Έλληνες κάποιας ηλικίας ο ήχος της σειρήνας έφερε μνήμες του παρελθόντος. Τότε, τη Δευτέρα της 28ης Οκτωβρίου του 1940 όταν η Ιταλία κήρυττε τον πόλεμο στην Ελλάδα.
Στην κεντρική πλατεία του Τυρνάβου η «Ε» συνάντησε πολίτες οι οποίοι μας μίλησαν για εκείνη την εποχή όπου ο ήχος της σειρήνας σκόρπιζε τον φόβο, την ένταση και πολλές φορές ακόμα και τον πανικό.
Το 1940 μόλις 13 χρόνων ο κ. Θεόδωρος Καρδάσης και 11 χρόνων ο κ. Νίκος Βέργος και φοιτητής στην Οδοντιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ο 95χρονος σήμερα τέως δήμαρχος Τυρνάβου κ. Δημήτριος Νασίκας ευρισκόμενος στην Αθήνα, στα Εξάρχεια, θυμούνται τις εποχές εκείνες όπου οι σειρήνες ηχούσαν για πραγματικές αεροπορικές επιδρομές.
Οι κ. Καρδάσης και Βέργος θυμούνται ότι με την κήρυξη του πολέμου από τους Ιταλούς στις 28 Οκτωβρίου του 1940 οι σειρήνες στον Τύρναβο άρχισαν να ηχούν και να μεταφέρουν ότι κάτι κακό συνέβη. Αρχικά όλοι οι ενήλικες έφυγαν για το μέτωπο, ενώ πίσω έμειναν τα γυναικόπαιδια και οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνδρες. Οι νεότεροι έφυγαν με ενθουσιασμό σαν να πήγαιναν σε γλέντι και με τη σιγουριά ότι θα επιστρέψουν νικητές.
Τον καιρό του Ελληνοαλβανικού πολέμου μέχρι την εισβολή των Γερμανών τον Απρίλιο του 1941 και ο Τύρναβος δέχτηκε πολλές αεροπορικές επιδρομές και βομβαρδισμούς από τα ιταλικά αεροπλάνα τόσο μέσα στην πόλη όσο και στην περιοχή της Τούμπας. Κύριος στόχος των Ιταλών και μάλιστα μέσα στον Χειμώνα, όπου το νερό στον Τιταρήσιο ήταν σε υψηλά επίπεδα, ήταν να καταστρέψουν την παραδοσιακή μεγάλη τοξωτή γέφυρα του Τυρνάβου στην είσοδο της πόλης, ώστε οδικά να αποκόψουν την κεντρική Ελλάδα από τη Δυτική Μακεδονία, αφού ήταν ο κεντρικός δρόμος που ένωνε αυτές τις δύο περιοχές της Ελλάδας.
Επειδή όμως από τον φόβο των αντιαεροπορικών που ήταν στη Γιάννουλη τα ιταλικά αεροπλάνα πετούσαν ψηλά μην καταφέρνοντας να πετύχουν τον στόχο τους, τη γέφυρα δηλαδή, οι βόμβες έπεφταν στη γύρω περιοχή.
Τι έκαναν όμως οι εναπομείναντες κάτοικοι του Τυρνάβου για να προφυλαχτούν από τους βομβαρδισμούς; Όσοι είχαν υπόγεια κατέφευγαν εκεί, οι υπόλοιποι, πάντα αναφερόμαστε σε γυναικόπαιδια και ηλικιωμένους κρύβονταν σε στέρνες, ξεροπήγαδα, ενώ άλλοι δημιούργησαν, στις αυλές των σπιτιών ή σε ανοιχτούς χώρους λαγούμια σκεπασμένα με ξύλα και ξερά χόρτα ώστε να μην εντοπίζονται από ψηλά και κρύβονταν εκεί όταν ηχούσαν οι σειρήνες για αεροπορική επίθεση.
Μετά τις επιθέσεις των Ιταλών ήρθαν στη συνέχεια εκείνες των Γερμανών όπου πάλι όταν οι σειρήνες ηχούσαν και ο άμαχος πληθυσμός διακατεχόταν από φόβο και τρόμο και έτρεχε πάλι να κρυφτεί.
Παρόμοια τα συναισθήματα και οι θύμησες από το χθεσινό άκουσμα των σειρήνων για τον τέως δήμαρχο Τυρνάβου κ. Δημήτριο Νασίκα τον οποίο η κήρυξη του πολέμου τον βρήκε να είναι φοιτητής Οδοντιατρικής στην Αθήνα. Εκεί, θυμάται ο κ. Νασίκας τα πράγματα ήταν ποιο δύσκολα. Την ημέρα εκείνη διάβαζε από πολύ νωρίς γιατί αργότερα έδινε εξετάσεις στη σχολή του. Οι σειρήνες ήχησαν και εκεί. Μετά το πρώτο σοκ πηγαίνοντας στη σχολή του ο καθηγητής είπε σε όλους ότι πέρασαν το μάθημα και τους ευχήθηκε όσοι πάνε στο μέτωπο καλή τύχη.
Ως νεαρός φοιτητής επιστρατεύτηκε και διορίστηκε στην Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος, όπως και άλλοι φοιτητές στη θέση εκείνων που σε μεγαλύτερη ηλικία έφυγαν για το μέτωπο. Οι σειρήνες στην Αθήνα ηχούσαν συχνότατα για τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς και ο κόσμος στην πρωτεύουσα προσπαθούσε να μπει στα καταφύγια, όσοι μπορούσαν να χωρέσουν. Μάλιστα ο ίδιος αργότερα κατατάχθηκε στον στρατό στην Καλαμάτα, και μετά τη συνθηκολόγηση επέστρεψε -δώδεκα ημέρες πεζός- με άλλους τρεις ,πάνω από τον Ταΰγετο στον Τύρναβο. Συγκλονιστικές μνήμες του παρελθόντος που έφερε στην επιφάνεια στους παλαιότερους ο χθεσινός ήχος των σειρήνων, με την ευχή, πίνοντας το τσιπουράκι τους, να μην χρησιμοποιηθούν ποτέ για πραγματικό κίνδυνο αλλά μόνο στο πλαίσιο ασκήσεων.
