Αν και από τη Γραμματεία του Ειρηνοδικείου Λάρισας οι υποθέσεις τους προσδιορίζονται σε έξι με επτά μήνες, η πλειοψηφία των δανειοληπτών έχει καταφέρει με τις αναβολές να εξασφαλίζει προστασία από τους πλειστηριασμούς εδώ και μια διετία περίπου… Με δεδομένο ότι την τελευταία τριετία 1.326 δανειολήπτες προσέτρεξαν στον ν. Κατσέλη οι τράπεζες υπολογίζουν πως ένα 20% εξ αυτών, περίπου 260 δηλαδή, δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου και τους εντάσσουν στους στρατηγικούς κακοπληρωτές…  

Από τα τέλη του τρέχοντος μήνα όμως και καθώς τα έως τώρα αποτελέσματα της ρύθμισης για την προστασία της πρώτης κατοικίας είναι πενιχρά, το τοπίο θα αλλάξει δραστικά η νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα διασύνδεσης των τραπεζών με το Taxis που ετοιμάζει η Γενική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους. Θα είναι έτοιμη να τεθεί σε παραγωγική λειτουργία και οι τράπεζες αποκτούν ένα επιπλέον εργαλείο που θα τις επιτρέψει να εντοπίσουν όλους αυτούς τους κακοπληρωτές που εξασφάλισαν το «ακαταδίωκτο» χωρίς να το δικαιούνται.

Μέσω της πλατφόρμας αυτής οι τράπεζες πληκτρολογώντας απλώς τον ΑΦΜ του οφειλέτη θα έχουν στη διάθεσή τους το πλήρες οικονομικό προφίλ όλων των δανειοληπτών, που έχουν εξασφαλίσει την προστασία της πρώτης κατοικίας τους όσο η αίτησή τους παραμένει σε εκκρεμότητα στις αίθουσες των Ειρηνοδικείων. Εν ολίγοις όλες οι πληροφορίες που εκτείνονται από τα δηλωθέντα εισοδήματα αλλά και τα τεκμαρτά έως την περιουσιακή τους κατάσταση και τους τόκους καταθέσεων, όπως αποτυπώνονται στο Ε9 και στις φορολογικές δηλώσεις, θα βρίσκονται στη διάθεσή τους με συνοπτικές διαδικασίες. Με τη διασταύρωση των οικονομικών στοιχείων που τηρεί η ΑΑΔΕ θα ελεγχθεί εάν όσοι έχουν προσφύγει στον νόμο πληρούν τα εισοδηματικά και τα περιουσιακά κριτήρια και αν πράγματι πρόκειται για φυσικά πρόσωπα, όπως ορίζει ο νόμος. Στην περίπτωση που δεν πληρούν τα απαιτούμενα κριτήρια, η τράπεζα θα είναι σε θέση μέσω διαδικασίας-εξπρές να κάνει ανακοπή κατά της αίτησης στο δικαστήριο, ακυρώνοντας την προστασία που τώρα απολαμβάνει έως την εκδίκαση της υπόθεσης. Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα το ποσοστό των υποθέσεων που απορρίπτεται εξαιτίας του ότι ο αιτών δεν πληροί τις προϋποθέσεις του νόμου, φθάνει το 30% περίπου, ενώ υψηλό θεωρούν οι τράπεζες και το ποσοστό εκείνων που δεν δικαιούνται προστασία, καθώς φέρουν εμπορική ιδιότητα και έχουν κάνει αίτηση ένταξης στον νόμο μόνο και μόνο για να κερδίσουν χρόνο.

Εφόσον οι εκτιμήσεις επιβεβαιωθούν στην πράξη με την ενεργοποίηση της νέας ηλεκτρονικής πλατφόρμας, αρκετοί δανειολήπτες θα μπορούσαν να χάσουν την προστασία της πρώτης κατοικίας και τα σπίτια τους να οδηγηθούν σε πλειστηριασμό και αυτό γιατί το 20% των περιπτώσεων που εκκρεμούν μέχρι σήμερα αφορά σε στρατηγικούς κακοπληρωτές.

Πάντως ο προέλεγχος αυτών των περιπτώσεων θα γίνει με βάση τα παλιά κριτήρια του νόμου Κατσέλη, που συνέδεαν την προστασία με βάση την αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας του οφειλέτη και το εισόδημά του. Το όριο για την αντικειμενική αξία του οφειλέτη είχε οριστεί στις 120.000 ευρώ (για τον άγαμο) προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα. Σε ό,τι αφορά στα εισοδηματικά κριτήρια οι οφειλέτες έπρεπε να έχουν εισόδημα έως 8.180 ευρώ για ένα άτομο, 13.917 ευρώ για δύο άτομα, 17.278 για δύο άτομα και ένα τέκνο και 20.639 ευρώ για τετραμελή οικογένεια. Οι δανειολήπτες αυτοί αποπληρώνουν την αξία του ακινήτου τους σε 20 χρόνια με μηνιαίες έντοκες καταβολές.

Στο μεταξύ αν και όλοι οι «κόκκινοι» δανειολήπτες γνωρίζουν πως από 1/1/2020 δεν θα έχουν κανενός είδους προστασία, δείχνουν χαρακτηριστική απροθυμία να ενταχθούν στη ρύθμιση. Τα έως τώρα αποτελέσματα είναι πενιχρά καθώς μόνον 23.000 χρήστες έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΓΔΙΧ, από την 1η Ιουλίου είχαν εισέλθει στην πλατφόρμα και συναίνεσαν στην άρση φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου 34.009 χρήστες, τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης ξεκίνησαν 22.882, υποβλήθηκαν 82 αιτήσεις και είχαν διαβιβαστεί στις τράπεζες, δόθηκαν 16 προτάσεις ρύθμισης από τις τράπεζες και έχουν αποδεχθεί 5 προτάσεις ρύθμισης οι δανειολήπτες.

Ενώπιον αυτού του σκηνικού οι τράπεζες τηρούν στάσης αναμονής αρκούμενες σε αποστολή ενημερωτικών επιστολών στους πελάτες τους και ειδικά σ’ αυτούς που έχουν προσφύγει στον ν. Κατσέλη προτρέποντας να προσέλθουν να ρυθμίσουν τα δάνειά τους με βάση τον νέο νόμο 4605/2019. Οι τραπεζίτες επισημαίνουν ότι το συμφέρον των δανειοληπτών είναι να κινήσουν αμέσως τη διαδικασία, να ενημερωθούν και να κάνουν αίτηση μέχρι το τέλος του έτους, οπότε λήγει η ισχύς του νόμου, αφήνοντας εμμέσως να εννοηθεί ότι από τη νέα χρονιά θα ακολουθήσουν επιθετική τακτική στο θέμα των πλειστηριασμών.

Σύμφωνα με όσα αποκάλυψε τραπεζικό στέλεχος στην «Ε», το υψηλό ποσοστό των δικαστικών αποφάσεων του ν. Κατσέλη που έχουν εκδοθεί υπέρ τους, καταδεικνύει ότι υπάρχει μεγάλη μερίδα δανειοληπτών που είχαν πραγματικά τη δυνατότητα να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους και απλά κέρδιζαν χρόνο, καταχρώμενοι το προστατευτικό πλαίσιο του νόμου 3869. Ο νέος νόμος 4605/2019 που βρίσκεται σε ισχύ μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2019 λειτουργεί καταλυτικά για τον διαχωρισμό των ειλικρινών δανειοληπτών από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, αλλά για την ώρα εκ του αποτελέσματος δεν τους ικανοποιεί.

Άλλωστε, παρά τις διαψεύσεις οι τράπεζες έχουν λάβει την απόφαση να προχωρήσουν εφεξής σε πλειστηριασμούς ακινήτων αξίας έως και 40.000 ευρώ σε σχέση με το άτυπο όριο προστασίας των 80.000 – 100.000 ευρώ που είχαν εφαρμόσει μέχρι σήμερα. Το σκεπτικό για την απόφαση να προχωρήσουν σε πλειστηριασμούς με μειωμένη κατά το ήμισυ προστατευόμενη αξία στηρίζεται στο γεγονός ότι ο νέος νόμος καλύπτει όσους πραγματικά χρειάζονται προστασία και οι τράπεζες θα πρέπει να κινηθούν εφεξής για την ανάκτηση ενεχύρων, χωρίς επιπλέον προστατευτικό «δίχτυ».

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΠΕΛΑΤΕΣ

Στο μεταξύ, στην υπηρεσία της πρακτικής καθοδήγησης και υποστήριξης των πελατών τους που επιθυμούν να προστατεύσουν την πρώτη τους κατοικία μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που λειτουργεί στην ΑΑΔΕ και στην Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους και να επωφεληθούν της επιδότησης από την πλευρά του Δημοσίου έχουν τεθεί οι τέσσερις συστημικές τράπεζες. Στόχος είναι να πειστούν οι οφειλέτες που έχουν προσφύγει στον ν. Κατσέλη να κάνουν χρήση του νέου νόμου και για τον λόγο αυτό ανέλαβαν πρωτοβουλία για να τους προσεγγίσουν και να τους διευκολύνουν στην υποβολή της αίτησης. Οι ενέργειες που υλοποιούν οι τράπεζες περιλαμβάνουν:

* Την αποστολή επιστολών στους πελάτες τους που έχουν δάνειο με εγγύηση πρώτη κατοικία, τους οποίους ενημερώνουν ότι πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου 4605 και μπορούν να υποβάλουν αίτημα ένταξής τους ή εφόσον θέλουν, να επισκεφθούν ένα κατάστημα όπου εξειδικευμένο στέλεχος της τράπεζας θα τους βοηθήσει στην ολοκλήρωση και υποβολή της αίτησής τους.

* Την επικοινωνία με όσους πελάτες έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία της αίτησης, χωρίς όμως να την ολοκληρώσουν προκειμένου να τους προσφέρει βοήθεια που ενδεχομένως χρειάζονται για την υποβολή της.

* Τη δημιουργία εξειδικευμένης τηλεφωνικής γραμμής υποστήριξης (Help Desk) για τους πελάτες που θέλουν να ολοκληρώσουν την αίτηση από τον χώρο τους, χωρίς να χρειάζεται να επισκεφθούν κάποιο κατάστημα.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ