Εκκλησία και Τέχνη στη Θεσσαλία τον 16ο αιώνα», που παρουσιάζει μια σπουδαία εποχή της μεταβυζαντινής τέχνης. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν την Κυριακή 2 Δεκεμβρίου, ενώ θα διαρκέσει μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2019. Μέσα από τα εκκλησιαστικά αντικείμενα της εποχής επιχειρείται η ερμηνεία της μεγάλης καλλιτεχνικής άνθησης του 16ου αιώνα, όταν, στο πλαίσιο της οθωμανικής κυριαρχίας, δημιουργήθηκαν και διακοσμήθηκαν δεκάδες ναοί υψηλών προθέσεων, που άφησαν σημαντικό αποτύπωμα στην τέχνη.
Χάρη στην ευγενική παραχώρηση των Ιερών Μητροπόλεων της Θεσσαλίας, συγκεντρώθηκαν εικόνες, άμφια, σκεύη και χειρόγραφα της εποχής, τα οποία στην πλειοψηφία τους βγήκαν για πρώτη φορά από τις εκκλησιαστικές και μοναστηριακές συλλογές για να εικονογραφήσουν την εποχή τους, καθώς και τα πρόσωπα της εκκλησίας που βρίσκονται πίσω από τη δημιουργία τους.
Πίσω από την αναμφισβήτητη καλλιτεχνική αναγέννηση βρίσκονται οι απαρχές της οικονομικής ανόδου του ελληνισμού, καθώς και οι φωτισμένοι ιεράρχες, οι οποίοι, χρησιμοποιώντας τα προνόμια που τους παρείχε η οθωμανική διοίκηση, ανύψωσαν το κύρος της τοπικής Εκκλησίας, ερμηνεύοντας τα μηνύματα που έρχονταν από το Πατριαρχείο και δημιούργησαν τις προυποθέσεις της συσπείρωσης του ορθόδοξου πληθυσμού γύρω από αυτή. Με το πλούσιο έργο τους πολλοί από αυτούς εξυψώθηκαν ως άγιοι στη συνείδηση των πιστών και έγιναν η Ελπίδα του Γένους.
Στην έκθεση έχουν παραχωρήσει κειμήλια οι Μητροπόλεις Λαρίσης και Τυρνάβου, Τρίκκης και Σταγών, Σταγών και Μετεώρων, Δημητριάδος, Ελασσόνος, Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων, καθώς και οι ιερές μονές των Μετεώρων, Δουσίκου, Κορώνας, Ολυμπιώτισσας, Συκιάς, Αγίου Παντελεήμονα Αγιάς και Φλαμουρίου.
Η έκθεση αφιερώνεται στη μνήμη του καθηγητή Δημήτρη Σοφιανού, ο οποίος, ως Διευθυντής του Μεσαιωνικού Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών, κατέγραψε και δημοσίευσε εκατοντάδες χειρόγραφα των μονών των Μετεώρων και της μονής Δουσίκου, προβάλλοντας έτσι την ιστορία και την πνευματική παρακαταθήκη των μοναστηριών της Θεσσαλίας.
