Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Δέκα χρόνια ΘΕΑΜΑ - Αισχύλου Πέρσες

Τέσσερα χρόνια από την εμβληματική παράσταση στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου

Δημοσίευση: 13 Ιουλ 2020 11:30

Το ΘΕΑΜΑ συμπληρώνει φέτος δέκα χρόνια συνεχούς εξέλιξης ενός σπουδαίου καλλιτεχνικού έργου στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η τραγωδία «Πέρσες» του Αισχύλου, που μετέφρασε και σκηνοθέτησε μοναδικά ο ιδρυτής του ΘΕΑΜΑ Βασίλης Οικονόμου ερμηνεύοντας επίσης εξαιρετικά τον Ξέρξη, έκανε διεθνή αίσθηση ως μία από τις καλύτερες παραστάσεις στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου στη Νέα Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» του Εθνικού Θεάτρου στις 13 και 14 Ιουλίου 2016.

Η παράσταση εγκωμιάστηκε θερμά από κοινό και κριτική, με ενθουσιώδη ανταπόκριση για τη συνταρακτική σκηνοθετική έμπνευση και τις εκπληκτικές ερμηνείες σε όλες τις πολιτιστικές διοργανώσεις που παρουσιάστηκε. Η Χριστίνα Τούμπα άρθρωσε τον λόγο της Άτοσσας από το αμαξίδιό της και η κωφή ηθοποιός Χριστίνα Τσαβλή απέδωσε τη φυσική κίνηση του ρόλου, με τη Θεοδώρα Τσαποΐτη στη διερμηνεία κειμένου στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα. Ο Πάνος Ζουρνατζίδης, υποβλητικός και επιβλητικός ως Δαρείος θύμισε σε πολλούς τον αξέχαστο Μάνο Κατράκη και ο Λαρισαίος Μιχάλης Ταμπούκας υποδύθηκε συγκλονιστικά τον Αγγελιαφόρο. Τον εξαίρετο Χορό συγκρότησαν οι Αιμιλιανή Αβραάμ (Β’ Κορυφαία), Μιχάλης Γραμματάς, Γιώργος Ηλιάκης, Μαρίνα Μπεσίρη, Μαρίνα Σταμάτη, Μαίρη Σταματουλά και Έφη Τούμπα με Κορυφαία Χορού τη μεγάλη ερμηνεύτρια της προφορικής μας παράδοσης Γιώτα Βέη. Με αφορμή την εμβληματική αυτή παράσταση που απολαύσαμε και στο ΔΩΛ, ο Μιχάλης Ταμπούκας έγραψε το ακόλουθο κείμενο που είχε αναρτηθεί πρώτη φορά από μέσο του ηλεκτρονικού Τύπου κατά την περιοδεία των «Περσών»:
Ο Ξέρξης άφησε την Περσία εκστρατεύοντας με τον πιο υπεράριθμο στρατό που θα μπορούσε να έχει στη διάθεσή του για να υποτάξει την Ελλάδα. Οι γέροντες Πέρσες βασιλείς που άφησε ως τοποτηρητές αγωνιούν στην άγνοιά τους για την έκβαση της εκστρατείας. Το ίδιο ανησυχεί και η Άτοσσα. Η χήρα του Δαρείου και μητέρα του Ξέρξη, που οφείλει να διαφυλάξει την παράδοση της καθεστηκυίας τάξης των πραγμάτων. Ταραγμένη από ένα όνειρο που μοιάζει με οιωνό, κάνει κάτι το πρωτόγνωρο: βγαίνει από το παλάτι και τους το αφηγείται. Εκφράζει την ανησυχία της και τη μοιράζεται με τη δική τους. Όλοι τους χρειάζονται συμπαράσταση και συμμαχίες. Είναι υποχρεωμένοι να συμμεριστούν τη θέση τους πέρα και μέσα από τις όποιες διαφορές τους. Πρέπει να το κάνουν κυρίως για ό,τι ακολουθήσει. Η Άτοσσα το αποσαφηνίζει: ό,τι και να έχει συμβεί, ο Ξέρξης θα συνεχίσει να βασιλεύει. Στη συνέχεια έρχεται ο Αγγελιαφόρος, ο ειδικά εκπαιδευμένος δρομοκήρυκας που διένυε αποστάσεις σχεδόν ασύλληπτες για τα σημερινά δεδομένα με καθήκον να μείνει ζωντανός για να φέρει τα νέα στην πατρίδα. Είδε τη φρίκη. Οι φόβοι των Περσών επιβεβαιώνονται με τον χειρότερο τρόπο. Τώρα ξέρουν πως τίποτα δεν θα είναι ποτέ ξανά το ίδιο. Η καταστροφή είναι κυριολεκτικά ανείπωτη από κάθε άποψη. Η Άτοσσα προανέφερε τον άφθονο πλούτο ως δικλείδα ασφαλείας του περσικού βασιλείου. Τώρα αυτή η αφθονία έχει ερημώσει από την απώλεια τόσων ανδρών. Τώρα ο λόγος του Αισχύλου γίνεται καταλυτικός με τη ναυμαχία της Σαλαμίνας ως (πρ)ό(σ)χημα (περι)γραφής της επίγειας κόλασης που γνώρισε από πρώτο χέρι έχοντας πολεμήσει εκεί. Οι Πέρσες χάνουν κυριολεκτικά τη γη κάτω από τα πόδια τους στην ξαφνική της ορφάνια από τη βίαιη ερήμωση. Τη γη της οποίας το μέτρο υπερέβη ο Ξέρξης έως και στο σημείο της κορυφής του λόφου που επέλεξε ως θέση εποπτείας της ναυμαχίας. Τη γη που ρήμαξε με την ακόρεστη μανία της αλαζονικής εξουσίας του. Μία γη που δεν θα μπορέσει πλέον να θάψει ούτε τους νεκρούς της. Από τον κόσμο των νεκρών οι Πέρσες επικαλούνται τον Δαρείο. Στην απόγνωσή τους ζητούν τη γνώση από την αλήθεια του επέκεινα. Ο Δαρείος υπερβαίνει το μέτρο της γης σε αντίστροφη πορεία από εκείνη του γιου του: μπορεί να μιλήσει στους ζωντανούς επειδή είναι σε θέση που τον τιμούν και οι νεκροί, αντίθετα με την ατίμωση που προκάλεσε η ύβρις του Ξέρξη. Ο Δαρείος αποσαφηνίζει ότι ο πλούτος δεν βρίσκεται στις εντυπώσεις μίας επιφάνειας αλλά στους ανθρώπους. Στην ταπεινοφροσύνη τους και στην αγάπη που μοιράζονται. Τους μιλά για τη ματαιότητα και τη ματαιοδοξία. Για τη ζωή και τον θάνατο. Προμηνύει τη συνέχεια του ολέθρου στη μάχη των Πλαταιών και τον ερχομό του Ξέρξη. Ο Ξέρξης έρχεται στο τέλος. Εκφράζει το τέλος. Επιστρέφει αφού οι Πέρσες έχουν συνειδητοποιήσει ότι όλα τελείωσαν. Ο Ξέρξης έρχεται με ρούχα που κουρέλιασε μόνος του. Μόνος επιστρέφει χωρίς τους άνδρες του. Γυμνός χωρίς εκείνους, όπως λέει. Οι Πέρσες θρηνούν την απώλειά τους. Ο Ξέρξης θρηνεί για την απώλειά τους. Οι Πέρσες κλαίνε για τη ζωή που έχασαν. Ο Ξέρξης κλαίει επειδή τους έχασε. Για ό,τι έχασε εξαιτίας της απώλειάς τους ενάντια στη θέλησή του. Επειδή βρέθηκαν στη θέση που περίμενε ότι θα έρχονταν οι άλλοι, έναντι των οποίων διέθετε και την ασύγκριτη υπεροχή σε στρατό και οπλισμό. Θρηνεί επειδή πρέπει να συνεχίσει χωρίς εκείνους. Επειδή πρέπει να το κάνει. Επειδή είναι ο βασιλιάς. Τώρα θα ακολουθήσει τους Πέρσες στο παλάτι. Όπως μετά την τραγωδία και εκείνοι θα τον ακολουθήσουν στη θέλησή του. Όπως το είχε πει και η Άτοσσα. Επειδή ό,τι και αν έγινε, ο Ξέρξης θα εξακολουθεί να είναι ο βασιλιάς.