Ο Γιάννης Γαΐτης (1923-1983) ανήκει στους καλλιτέχνες που το έργο τους αποτέλεσε τομή για την ανανέωση της ελληνικής τέχνης τα μεταπολεμικά χρόνια, και, παράλληλα, ανοίχθηκε με αξιώσεις στους διεθνείς ορίζοντες. Τα ανθρωπάκια του, αποκορύφωση και αποκρυστάλλωση της διαδρομής του, είναι από τις πιο αναγνωρίσιμες και εμβληματικές εικόνες ενός δημιουργού με αδιαπραγμάτευτη πολιτική-κοινωνική στάση και αδέσμευτο κριτικό πνεύμα. Ενός δημιουργού, ζωντανού και δυναμικού, τολμηρού και ανατρεπτικού, που ρίχνεται με πρωτόγνωρο πάθος και ενθουσιασμό στην περιπέτεια της ζωής και της τέχνης, ξεπερνώντας τις αντιφάσεις και τις αντιξοότητες της εποχής του, ενός δημιουργού που καταγράφει τον κόσμο του, επιζητώντας και διερευνώντας νέους δρόμους με τους οποίους η τέχνη αντιμετωπίζει την καθημερινότητα, ενός δημιουργού του οποίου η παρουσία και η προσφορά του ξεπερνά κατά πολύ τα όρια των εικαστικών του προτάσεων, με την τέχνη του να διατηρεί ατόφια την εκφραστική της αλήθεια, να μεγιστοποιεί τη δύναμή της και να συναντά το κοινό τού σήμερα.
Η έκθεση καταγράφει την πορεία του Γιάννη Γαΐτη από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1980, με αντιπροσωπευτικά έργα του, που καθορίζουν την τέχνη του, χρονικά και αισθητικά: από τις πρώτες ζωγραφικές του συνθέσεις, με εμφανείς τις επιρροές από τον Pablo Picasso και την τέχνη των σουρεαλιστών έως τις αναζητήσεις του στους δρόμους της αφαίρεσης. Και από τους αφηγηματικούς του μικρόκοσμους έως τα ανώνυμα και ομοιόμορφα ανθρωπάκια του, με τα ριγέ και καρό κοστούμια, τα ανθρωπάκια με τα οποία ο ίδιος ταυτίζεται και μας ζητάει να ταυτιστούμε.
Το ανθρωπάκι γίνεται σήμα-εικόνα, ιδεόγραμμα και ανθρώπινο ομοίωμα, αντι-ήρωας, καθρέφτης του Γιάννη Γαΐτη, αλλά και του απλού ανθρώπου, εκφραστής και παλμογράφος της εποχής του, χωρίς να ηθικολογεί και να οδηγείται σε ηχηρές και μεγαλόστομες καταγγελίες, χωρίς να «στρατεύεται» ή να επιλέγει έναν διδακτικό τόνο. Το ανθρωπάκι του Γιάννη Γαΐτη έρχεται να επικοινωνήσει και να απευθυνθεί, να μορφοποιήσει το κατεστημένο και, συνάμα, να επαναστατήσει και να εναντιωθεί σ' αυτό, να δοκιμάσει τους φόβους και τις ανησυχίες, να προστατεύσει και να προειδοποιήσει για την ανάγκη αυτογνωσίας, να ευαισθητοποιήσει και να κρατήσει άσβεστη την ελπίδα της υπέρβασης, να αμφισβητήσει και να αμφιβάλει.
Το ανθρωπάκι του Γιάννη Γαΐτη έρχεται να απομυθοποιήσει τον άκρατο καταναλωτισμό αλλά και την ίδια την τέχνη, ως αισθητική κατανάλωση, να αναφερθεί στην πεζή καθημερινότητα και την παθητική αποδοχή της, την επίπλαστη ευδαιμονία, την τρομακτική αποξένωση, τη μαζοποίηση και την ομογενοποίηση, τη χειραγώγηση, την απομόνωση και την ανωνυμία, την επικίνδυνη, στείρα και αναχρονιστική αρχαιολατρία και προγονολατρία, την, άνευ όρων, παράδοση στον λαϊκισμό, την εμπορευματοποίηση του παρελθόντος με την αναβίωση και την επαναφορά των αρχαίων μορφών, εκχωρημένων στην τουριστική εκμετάλλευση και το μικροαστικό γούστο, τη γελοιότητα και την ευτέλεια των συμβόλων, την πνευματική ένδεια, την απάθεια και τον συντηρητισμό, το πολιτισμικό κενό και την καλλιτεχνική υποβάθμιση, την καταπίεση, τα αδιέξοδα και τους συμβιβασμούς, την αδιαφορία και τη σκληρότητα της εξουσίας, τη μελαγχολία για έναν κόσμο που έχει απολέσει σταθερές και σημεία αναφοράς.
Και είναι αυτά τα ανθρωπάκια, τα οποία στις 10 Οκτωβρίου, θα μας υποδεχθούν στον εκθεσιακό χώρο της Πινακοθήκης, καλώντας μας σε επαγρύπνηση και αυτογνωσία, ελπίδα και υπέρβαση, κριτική θεώρηση και αναστοχασμό, ανθρωπιά και αντίσταση ενάντια σε όλα εκείνα που οδηγούν στην απώλεια της μοναδικότητας και στην παθητική αποδοχή των καταπιεστικών κοινωνικών και πολιτικών μηχανισμών.
Για την έκθεση θα εκδοθεί δίγλωσσος κατάλογος στα ελληνικά και τα αγγλικά.