Βουλή: H συναρπαστική ιστορία του ανακτόρου της πλατείας Συντάγματος

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΟΥ ΝΕΟΣΥΣΤΑΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Δημοσίευση: 21 Ιαν 2021 11:47
Το ανάκτορο στα 1860 Το ανάκτορο στα 1860

«Όταν χτίζονταν τα Ανάκτορα, ολόκληρος ο ελληνικός λαός ξεσηκώθηκε μόλις κυκλοφόρησε η είδηση ότι τα αποχωρητήρια θα κατασκευάζονταν στο εσωτερικό του κτιρίου και όχι στο ύπαιθρο, όπως ήταν το σύνηθες, γεγονός που θεωρήθηκε εντελώς ταπεινωτικό. «Μια

βεβήλωση του ιερού χώρου των Βασιλικών Ανακτόρων!» σχολίαζαν οι εφημερίδες της εποχής. Ήταν τόσο βίαιος ο ξεσηκωμός των ενάρετων Αθηναίων, με συγκεντρώσεις και συλλαλητήρια, ώστε οι αρχιτέκτονες αναγκάστηκαν, τελικά, να ενδώσουν στην οργή του λαού και να φτιάξουν σε απόμερο σημείο εντός του Παλατιού, ένα μοναδικό αποχωρητήριο, παρά τα ενενήντα δύο δωμάτιά του».
Η αναφορά δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστική, αλλά δίνει ανάγλυφα τα κοινωνικο-πολιτισμικά δεδομένα της εποχής, περί το 1836-37 στην Αθήνα των μερικών χιλιάδων ανθρώπων, όπου είχε μεταφερθεί από το Ναύπλιο η πρωτεύουσα της χώρας και έπρεπε να εγκατασταθεί το βασίλειο του νεαρού Βαυαρού βασιλιά Όθωνα.
Στο ιστορικό μυθιστόρημά της «Ο Διχασμός» η Φιλομήλα Λαπατά περιγράφει χαρακτηριστικά τη «συμμετοχή» των Αθηναίων στην ανέγερση του σημερινού κτιρίου της Βουλής, που τότε, 177 χρόνια πριν, προέκυψε στο ανατολικότερο άκρο της περιορισμένης πόλης για να στεγάσει τη βασιλική οικογένεια και την αυλή της.
Εκείνη την εποχή, η Αθήνα απλωνόταν πέριξ της Ακροπόλεως. Στα ποτάμια της κελάρυζε το νερό, στις παρυφές της αντηχούσαν οι τροκάνες των ζωντανών που έβοσκαν, τα βουνά της ξεχώριζαν με μια ματιά στον ορίζοντα. Ο αέρας έφερνε στην πόλη τις μυρωδιές των αγριοβοτάνων, που βασίλευαν στον Υμηττό, ή «τρελοβούνι», όπως το’ λεγαν οι Αθηναίοι, επειδή χαρακτηριστικό του ήταν οι ξαφνικές εναλλαγές του καιρού.
Η Αθήνα είναι μια μικρόπολη σκονισμένη, με μερικά οικογενειακά διώροφα εδώ κι εκεί, με σοβαρό θέμα υδροδότησης και αιματοβαμμένους χωμάτινους δρόμους, γιατί οι κρεοπώλες σφάζουν τα ζώα μπροστά στα μαγαζιά τους κι έτσι καθώς η αποχέτευση είναι υπόθεση ανύπαρκτη, το αίμα ρέει ανεμπόδιστο.
Σε αυτό το περιβάλλον ο πατέρας του Όθωνα, ο Λουδοβίκος Α’, που θα χρηματοδοτήσει και το έργο, αναζητεί τον κατάλληλο τόπο για να χτίσει το παλάτι του γιου του. Οι προτάσεις από τους αρχιτέκτονες της βαυαρικής αυλής έρχονται σχεδόν ταυτόχρονα και δεν συναντιούνται πουθενά.
Ο Λέο φον Κλέντσε προτείνει τον Κεραμεικό, ο Λούντβιχ Λάνγκε τους πρόποδες του Λυκαβηττού, ο Κάρολος Φρειδερίκος Σίνκελκάνει την εξόχως προχωρημένη πρόταση το παλάτι να χτιστεί επάνω στον βράχο της Ακροπόλεως και οι Σταμάτης Κλεάνθης και Έντουαρντ Σάουμπερτ στη συμβολή των οδών Πειραιώς και Σταδίου (πλατεία Ομονοίας).
Η ιστορία λέει πως η λύση δίνεται με ένα τέχνασμα. Στα τρία προτεινόμενα σημεία της Αθήνας, αλλά και σε ένα τέταρτο, τοποθετούν από ένα κομμάτι κρέας. Το σημείο με το κρέας που θα σαπίσει αργότερα, θα είναι το ιδανικό για την ανέγερση του ανακτόρου. Η «μοίρα» του κρέατος δείχνει τον λόφο της Μπουμπουνίστρας. Είναι η επιλογή του Γκέρτνερ. Μία μικρή λεπτομέρεια, η δυσωδία που «κατηφορίζει» από τα γειτονικά «κατσικάδικα» (ονομασία του Κολωνακίου, επειδή τότε υπήρχε πληθώρα μαντριών).
Ο λόφος της Μπουμπουνίστρας είναι ύπαιθρος, αλλά όταν ολοκληρωθεί το ανάκτορο, που σχεδιάζεται και που θα είναι το πρώτο κτίριο της περιοχής, ο βασιλεύς θα μπορεί από το μπαλκόνι του να ατενίζει ως την Ακρόπολη.
Σύμφωνα με το βιβλίο υπό τον τίτλο «Εν Αθήναις, κάποτε» του Αθηναιογράφου Διονύσιου Ηλιόπουλου, ο θεμέλιος λίθος του ανακτόρου μπαίνει το πρωί της 26ης Ιανουαρίου του 1836.
Η ανέγερση του μεγάρου διαρκεί συνολικά 11 χρόνια (ο εσωτερικός διάκοσμος, οροφών και τοίχων, θα ολοκληρωθεί πολύ αργότερα), με την εργασία 500 και πλέον εργατών, αλλά και εθελοντών τεχνητών από τα κυκλαδονήσια, όπου ανθεί η μαρμαροτεχνία. Για την περίσταση μάλιστα επαναλειτουργούν τα λατομεία της Πεντέλης, που τροφοδοτούν το εργοτάξιο. Όσο για την ξυλεία, που απαιτείται, αυτή «ταξιδεύει» από την Κωνσταντινούπολη ειδικά για το αθηναϊκό ανάκτορο (σύμφωνα με τα αρχεία του υπουργείου Εξωτερικών).
Όθων και Αμαλία, μπαίνουν πια στη νέα τους κατοικία στις 6 Αυγούστου του 1843.
Με την εγκατάσταση του βασιλικού ζεύγους στο νεόδμητο μέγαρο, η περιοχή «βαφτίζεται» πλατεία Ανακτόρων. Το όνομά της θα αλλάξει σύντομα. Μέρες μόνο μετά τη μετακόμιση, τη νύχτα της 2ας προς 3η Σεπτεμβρίου ο υποστράτηγος Δημήτριος Καλλέργης με τους έμπιστούς του, ο Ιωάννης Μακρυγιάννης με τους ατάκτους στρατιώτες του και ο αγωνιστής του ‘21, γνωστός ως «φουστανελοφόρος», Δημήτριος Καλλιφρονάς με τους πολίτες της Αθήνας, περικυκλώνουν το ανάκτορο ζητώντας από τον Όθωνα παραχώρηση Συντάγματος.
Το 1839, περισσότερα από 15.000 καλλωπιστικά φυτά ταξιδεύουν από τη Γένοβα για να φυτευτούν στον κήπο της βασίλισσας. Το 1842 φυτεύει η ίδια τις Ουασινγκτόνιες (ζουν έως σήμερα) στην είσοδο του κήπου από τη λεωφόρο που φέρει το όνομά της.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1860, το ανάκτορο με τον κήπο του «μυρίζει» Ευρώπη. Είναι ένας παράδεισος που δίνει ώθηση στον αστικό ιστό. Τα όρια της Αθήνας μεγαλώνουν με πολυτελή αρχοντικά και δημόσια κτήρια που χτίζονται σε μικρή πια απόσταση από την πλατεία Συντάγματος, ενώ υπό κατασκευή είναι και τα γειτονικά κτίρια που θα στεγάσουν το πανεπιστήμιο και την Ακαδημία υπό την υπογραφή των Δανών αρχιτεκτόνων αδελφών Χάνσεν. Σε λίγα χρόνια θα ανεγερθεί η Εθνική Βιβλιοθήκη, που θα συμπληρώσει την αθηναϊκή τριλογία του νεοκλασικισμού και θα σηματοδοτήσει την οδό Πανεπιστημίου.
Τον Οκτώβριο του 1962, με ψήφισμα του Έθνους η βασιλεία του Όθωνα καταργείται και ο μονάρχης μετά της συζύγου του Αμαλίας αναγκάζονται σε έξωση, διατηρώντας ωστόσο τον θρόνο, τον οποίο, τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, καταλαμβάνει ο Δανός πρίγκιπας Γεώργιος Α’. Το ανάκτορο της πλατείας Συντάγματος αποκτά νέους ενοίκους και σε λίγα χρόνια, όταν ο Γεώργιος θα νυμφευθεί την Όλγα Κωνσταντίνοβνα της Ρωσίας, και νέα οικοδέσποινα, η οποία προβαίνει σε μετατροπές και προσθήκες.
Περί το 1912 ο διάδοχος Κωνσταντίνος επιλέγει ως κατοικία του το ανάκτορο της Ηρώδου του Αττικού (σημερινό Προεδρικό Μέγαρο), που άλλωστε για εκείνον έχει παραγγελθεί η ανέγερσή του. Το 1922, η βασιλομήτωρ εγκαταλείπει διά παντός την Ελλάδα και το ανάκτορο αφήνεται πια σε διάφορες χρήσεις του Δημοσίου.
Ο περιβάλλων χώρος στην πρόσοψη του μεγάρου αλλάζει όψη με τη δημιουργία του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Εμμανουήλ Λαζαρίδη, το 1928. Τον Νοέμβριο του 1929 η κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου, ύστερα από πολλές συζητήσεις στη Βουλή, αποφασίζει τη στέγασή της, μαζί με τη Γερουσία, στο κτίριο του ανακτόρου της πλατείας Συντάγματος.
Οι εργασίες για τη μετατροπή του κτιρίου σε Μέγαρο Βουλής και Γερουσίας σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ανδρέα Κριεζή, αποτελούν τη ριζικότερη επέμβαση σε αυτό μετά την κατασκευή του.
Την 1η Ιουλίου του 1935 η Ε’ Εθνοσυνέλευση αρχίζει πανηγυρικά τις εργασίες της στη νέα αίθουσα της ολομέλειας.

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

INTERCOMM FOODS
ΣΕΞ ΣΤΗ ΓΑΥΔΟ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΕΣΠΑ 1-3-24
Μείνε μαζί μας

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass