Όπως εξηγεί ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημήτρης Σαρηγιάννης, «η ανίχνευση του ιού στα αστικά λύματα, που γίνεται και στη Θεσσαλονίκη υπό την αιγίδα του πρύτανη του ΑΠΘ, μπορεί να μας δώσει ένα σήμα, ουσιαστικά πολύ σίγουρο, 4 με 5 ημέρες πριν από την πραγματική παρατήρηση που βλέπουμε στον αριθμό των κρουσμάτων.
Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο, σε συνδυασμό με τα υπολογιστικά μοντέλα που έχουμε αναπτύξει εδώ και καιρό, τα οποία μπορούν να εκτιμήσουν τη δυναμική της πανδημίας και να λάβουν υπόψη τους τη δυναμική των διαφορετικών μέτρων σε σχέση με το πώς επηρεάζουν την εξέλιξη».

Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ
«Η τελευταία μέτρηση που αναλύσαμε στο λεκανοπέδιο της Αττικής, είναι σταθερά υψηλή», δηλώνει ο δρ. Θωμαΐδης. «Είναι φανερό ότι βρισκόμαστε μπροστά στην άνοδο ενός μεγάλου επόμενου κύματος, επομένως θεωρούμε ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση τα μέτρα για την ανάσχεσή του».
«Όπως κάθε κύμα, ξεκινάει από έναν μικρό παφλασμό και εκθετικά γίνεται τσουνάμι. Είμαστε στη φάση που αρχίζει να αναπτύσσεται το μεγάλο κύμα», συμπληρώνει ο δρ. Σαρηγιάννης.
Ωστόσο είναι αισιόδοξος στις εκτιμήσεις του για το επόμενο διάστημα: «Εγώ θεωρώ ότι θα δούμε μία περαιτέρω αύξηση για τις επόμενες δύο-τρεις μέρες, και μετά θα αρχίσουμε να βλέπουμε τα αποτελέσματα των προηγούμενων μέτρων.
Οπότε εκτιμώ ότι θα δούμε μία αρχική αποσυμπίεση και μετά μια πολύ πιο ταχεία αποσυμπίεση όταν θα βλέπουμε τα αποτελέσματα του γενικού lockdown. Η τάση θα είναι αποσυμπιεστική από τις 10 του μήνα και έπειτα».
Στα σχέδια για την επέκταση του προγράμματος ανίχνευσης του ιού στα λύματα αναφέρθηκε ο δρ. Θωμαΐδης: «Το επόμενο διάστημα, σε συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ, θα αρχίσουμε τις εκτιμήσεις σε επιμέρους γειτονιές. Θα πρέπει να πάμε σε περιοχές όπου υπάρχουν αντλιοστάσια, και όπου δεν υπάρχουν, θα πρέπει να εγκαταστήσουμε αντλίες στο αποχετευτικό σύστημα, για να δούμε τη διασπορά του ιού σε συγκεκριμένες περιοχές».

ΑΥΞΗΣΗ ΧΡΗΣΗΣ ΚΟΚΑΪΝΗΣ
Την ανάλυση των αστικών λυμάτων πραγματοποιεί εδώ και χρόνια η ομάδα του καθηγητή αναλυτικής Χημείας στο ΕΚΠΑ, Νίκου Θωμαΐδη, με εντυπωσιακά κατά καιρούς ευρήματα.
«Μετράμε χιλιάδες χημικές ουσίες εδώ και πάρα πολλά χρόνια, πάνω από έντεκα, από την αρχή της οικονομικής κρίσης. Έχουμε δει την εξέλιξη της κατανάλωσης π.χ. ψυχοφαρμάκων, ή παρανόμως διακινούμενων ουσιών, ή άλλων ουσιών, οι οποίες δείχνουν τη συμπεριφορά μας ή την κατάσταση της υγείας μας», αναφέρει ο καθηγητής.
«Αυτό που είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην περίοδο του πρώτου lockdown ήταν μία μεγάλη αύξηση σε κάποια συγκεκριμένα αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά. Είχαμε φυσικά βρει και το κοκτέιλ των αντιικών φαρμάκων που χρησιμοποιούνταν εκείνη την περίοδο στα νοσοκομεία. Είχαμε βρει και μια μεγάλη αύξηση της τάξεως του 300% περίπου, που παραμένει, στα απολυμαντικά.
Και φυσικά, ήταν εντυπωσιακό ότι είχαμε δει την αύξηση της κοκαΐνης κατά 60% περίπου! Πριν από λίγες μέρες μάλιστα βγήκε η ευρωπαϊκή αναφορά από το Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και παρουσιάζει τα δικά μας αποτελέσματα μαζί με τα υπόλοιπα της Ευρώπης και συμβαίνει αντίστοιχο φαινόμενο σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες».
Δεν είναι όμως μόνο ο κορονοϊός που ανιχνεύεται στα λύματα. «Στη Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια των ΗΠΑ, κάνουμε επίσης μετρήσεις μιας πλειάδας από άλλους λοιμογόνους παράγοντες, άλλους ιούς, μικροοργανισμούς, οι οποίοι μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Αυτό το συνολικό μικροβίωμα των λυμάτων μας δίνει πραγματικά μία συνολικότερη εικόνα του μικροβιακού φορτίου», επισημαίνει ο δρ. Σαρηγιάννης.