Αν θέλεις να καταλάβεις ποιος είναι ο άλλος, ακόμη και το ζευγάρι σου το ίδιο, μη το ακούς όταν μιλά, βλέπε το, όταν κάνει. Κι ακόμη καλύτερα όταν δε σε βλέπει εκείνο να το παρατηρείς. Συνήθως προσποιούμαστε, μπαίνουμε στα παπούτσια του ρόλου μας, εδικά όταν είναι για λίγο, προκειμένου να ικανοποιήσουμε τα κίνητρά μας. Έτσι, τεντώνουμε τους μυς του προσώπου σε μια πιο χαμογελαστή συγχορδία για να δείξουμε ευδιάθετοι και καλοσυνάτοι, αφού ως γνωστό οι άνθρωποι προτιμούν τα χαμογελαστά πρόσωπα. Στη γωνία όμως που δε μας βλέπει κανείς τα μάγουλά μας πέφτουν στο πάτωμα, σα στήθη ογδοντάχρονης και η βλοσυρότητα από την κρυμμένη ζήλια και τον συγκρατημένο φθόνο κόβεται στο πρόσωπο μας με μαχαίρι.

Πολλές φορές αρκεί μόνο η παρατήρηση του χώρου, όπου διαβιεί ο άλλος, χωρίς καν τον ίδιο μέσα, για να σου φανερώσει το χαρακτήρα του. Επιστήμονες που επέτρεψαν σε αγνώστους να παρατηρήσουν τα δωμάτια των φοιτητών σε πανεπιστημιακές εστίες, ενώ εκείνοι έλειπαν, συμπέραναν ότι οι άγνωστοι ήταν πιο ακριβείς στην εκτίμηση της προσωπικότητας των σπουδαστών από τους ίδιους τους φίλους τους, έτσι όπως αυτή διαπιστώνονταν αντικειμενικά από τα εκτεταμένα τεστ προσωπικότητας, τα οποία οι φοιτητές είχαν συμπληρώσει προηγουμένως! Αλήθεια, δεν είναι; Έρχεται ο τύπος να σε πάρει για το πρώτο ραντεβού με το αμάξι του και το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι είναι γιατί αυτό δεν είναι πράσινο, αφού όλοι οι κάδοι απορριμμάτων τέτοιο χρώμα έχουν! Μόνο γάτες δε ξεπηδάνε από μέσα! Αξίζει να του δώσεις χρόνο να ακούσεις τι θα σου πει; Πόσες πιθανότητες δίνεις να έχει ο τύπος τακτοποιημένη σκέψη, μεθοδικότητα και οργάνωση στη ζωή του; Μη μπαίνεις, κοπέλα μου καν μέσα (ακόμη κι αν μπορείς να ανοίξεις την πόρτα)!

Να γιατί η εκτίμηση των άλλων για σένα (η ετερο-αναφορά) πολλές φορές είναι ακριβέστερη από την αυτογνωσία. Αυτό συμβαίνει κι όταν το ζητούμενο είναι ένα χαρακτηριστικό σου (πόσο έξυπνος ή καλός οδηγός είσαι για παράδειγμα), αλλά ακόμη κι όταν το θέμα είναι αν σου «πάει» ή όχι το το καινούριο μπλουζάκι. Κοιτάζεσαι, λοιπόν, στον καθρέπτη και ποζάρεις γεμάτη αυταρέσκεια φορώντας το, βγαίνεις όμως έξω και όλοι οι σημαντικοί άλλοι (ακόμη κι οι άγνωστοι περαστικοί ίσως) σουφρώνουν τα χείλη! Θα το βγάλεις μέσα στο ασανσέρ (αν τα Zara είναι κοντά να αγοράσεις νέο) ή θα σφιχτοκουμπώσεις τη ζακέτα. Η αυτο-εικόνα σου έχει καταστραφεί γιατί η αυτογνωσία σου (ακόμη κι όσο αφορά στο μπλουζάκι) κάνει τη μισή δουλειά! Την υπόλοιπη, ίσως την πιο σημαντική την κάνουν τα μάτια των άλλων.

Είμαστε ό,τι κάνουμε ακόμη κι όταν δε κάνουμε αυτό που θέλουμε! Για παράδειγμα, μπορεί να σε λένε Γιώργο και να προσλήφθηκες ως δημόσιος υπάλληλος για να βγάζεις φωτοτυπίες για 35 χρόνια (ίσως και 40 με το νέο ασφαλιστικό), αλλά αφού το κάνεις μόνο για βιοποριστικούς λόγους ίσως τελικά να είσαι το ανήσυχο παιδί που τα απογεύματα ψάχνεται με ποίηση, τέχνες και μουσική (έβαλα όλη την …ποιότητα μαζί για να τονώσω την αντίθεση)! Μπορεί να σε φωνάζουν Κατερίνα και να νομίζουν ότι είσαι μόνο μια πανέμορφη, πλην όμως ταπεινή σερβιτόρα που σερβίρει καφέ, ενίοτε με κουλουράκια, αλλά πίσω από το μπαρ και πάνω στο δίσκο κρύβεις ανάμεσα σε φλιτζάνια και ζαχαρίτσες ένα πλάσμα γεμάτο πείσμα που εκτός βάρδιας πολεμά να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα.

Είμαστε αυτό που κάνουμε, γοητεύουμε τους άλλους για τον ίδιο λόγο, αλλά αλίμονο χωρίζουμε από αυτούς και για την ίδια αιτία! Συναντάς, για παράδειγμα, έναν παίδαρο σ’ ένα μπαράκι λες και ξεπήδησε απ’ το εξώφυλλο του Men’s Health! Πρόσωπο επιτομή όλων των αρσενικών χαρακτηριστικών με τρίχες και γωνίες παντού, κοιλιακοί όσες και οι Κόκα-Κόλες σε εξάδα (six pack) συν 2 δώρο, μάτια δανεικά από Χάσκι, βλέμμα ίδιο το δόρυ του Λεωνίδα! Ε, δε θες και πολύ, γίνεσαι μεζές στη άκρη του (του δόρατος, ντε), πιάνεσαι στη φάκα και μπλέκεις μαζί του. Στο τρίμηνο χωρίζεις κι όταν σε ρωτά η φίλη με τα μάτια ορθάνοιχτα από την έκπληξη: «Μα, τρελή είσαι; Από το μοντέλο;», απαντάς: «Ε, όχι ρε φιλενάδα! Όλο γυμναστήριο, αποτρίχωση παντού εκτός απ’ τα μάγουλα και πρωτεΐνη από κουβάδες λες και ήταν άλογο του ιπποδρόμου. Φτάνει!» Εμ, πως νόμιζες ότι οργανώνεται το χάος στην κοιλιακή (κι όχι μόνο) χώρα;

Ή το αντίθετο. Πάλι στο ίδιο μπαράκι (έχεις τους λόγους σου που πας εκεί, φαίνεται) συναντάς το αποκορύφωμα της ευαισθησίας. Η τρυφερότητά του κάνει την καρδιά του μαρουλιού να φαντάζει πόρτα από θωρακισμένη Mercedes, ενώ η απαλότητα της φωνής του στ’ αυτιά σου συγκρίνεται μόνο με την επαφή που έχει το πούπουλο που σε συνθήκες άπνοιας ακουμπά πάνω στον αφρό του fairy που ‘χεις ρίξει στο νεροχύτη για να πλύνεις τα πιάτα. Έχεις κολλήσει στο μέλι που βγαίνει από το στόμα του και ρουφάς με δίψα αποκλεισμένου στην έρημο από τις φλέβες αρτεσιανού πνεύματος που ξεπηδούν από το μυαλό του! Σε τρεις μήνες, παρόλα αυτά, πάλι χωρισμένη! Στη φίλη (την ίδια) που απορεί ξανά, απαντάς με την ατάκα της Μελίνας (μία είναι η Μελίνα), όταν μια νεαρή ηθοποιός φλέρταρε ξεδιάντροπα μπροστά της τον άντρα της, τον σκηνοθέτη Ζυλ Ντασσέν: «Να σε ενημερώσω καλή μου ότι έτσι είναι ο Ζουλί -έτσι τον αποκαλούσε- στην αρχή. Σε ξεσηκώνει με τα λόγια του και μετά μόνο βιβλία, βιβλία, βιβλία!». Εσύ, τι περίμενες, δηλαδή; Δε πρέπει κάπως να ανατροφοδοτούνται οι πηγές του… αρτεσιανού;

Είμαστε αυτό που κάνουμε, γοητεύουμε για τις πράξεις μας και κουράζουμε τους άλλους για τον ίδιο λόγο! Μωρό, μείνε εκεί που είσαι!

Από τον Δημήτρη Παπαχατζόπουλο