Λίγους μήνες μετά την επανάσταση της 25ης Μαρτίου 1821 άρχισαν οι πρώτες εμφύλιες συγκρούσεις για τη διαχείριση της εξουσίας, γεγονός που επέτεινε την κάθοδο του Δημ. Υψηλάντη στην Πελοπόννησο με σκοπό την επιβολή ενός αυταρχικού συστήματος διακυβέρνησης -¨Γενικός Οργανισμός της Πελοποννήσου ¨ προκειμένου να συγκεντρώσει την πολιτική και στρατιωτική εξουσία στα χέρια του και να διαλύσει τις τοπικές φατρίες, εμπόδια στη συνέχιση του αγώνα. Η σύρραξη με τους πρόκριτους μετά βίας απεφεύχθη. Με το "Προσωρινό πολίτευμα" της Επιδαύρου του 1822, πρώτο ελληνικό Σύνταγμα στην πρώτη ομώνυμη Εθνοσυνέλευση, ψηφίστηκε η πολυαρχική εξουσία και ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος έγινε ρυθμιστής της κατάστασης. Αγωνιστές της επανάστασης όπως ο Κολοκοτρώνης, ο Υψηλάντης κ.α. αγνοήθηκαν.

Στην Β΄ Εθνοσυνέλευση στο Αστρος της Κυνουρίας το 1823 στην οποία ψηφίστηκε νέο Σύνταγμα με σκοπό την ενδυνάμωση της κεντρικής εξουσίας και την αποδυνάμωση των τοπικών κέντρων, οι παρατάξεις των προκρίτων, που είχαν κατορθώσει να αναλάβουν την πολιτική ηγεσία και των κλεφτοκαπεταναίων, πολεμιστών του αγώνα, ήλθαν σε εμφύλια σύγκρουση. Επεκράτησαν οι πρόκριτοι το πρώτο εξάμηνο του 1824 και δόθηκε γενική αμνηστία. Το δεύτερο εξάμηνο του 1824 ξεκίνησε νέα πιο άγρια εμφύλια διαμάχη μεταξύ Πελοποννησίων και νησιωτών ( Υδραίων, Σπετσιωτών ) που έληξε με την επικράτηση των νησιωτών. Το 1825 άρχισε να διαφαίνεται σχηματισμός κομμάτων ( Αγγλικό υπό τον Μαυροκορδάτο, Γαλλικό υπό τον Κωλέττη και Ρωσικό υπό την επιρροή του Κολοκοτρώνη ) γύρω από τα οποία συσπειρώθηκαν οι πληρεξούσιοι στην Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας το 1827 κατά την οποία ψηφίσθηκε νέο Σύνταγμα, ορίσθηκε το Ναύπλιο ως πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, εκλέχθηκε ο Ιωάννης Καποδίστριας πρώτος κυβερνήτης και ανατέθηκε η αρχηγία των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στον Άγγλο ναύαρχο Τόμας Κόχραν.

Στην Δ΄ Εθνοσυνέλευση στο Αργος το 1829, όπου πήραν μέρος 236 ψηφισμένοι εκλέκτορες, εγκρίθηκε η πολιτική του Καποδίστρια, αντικαταστάθηκε το ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΝ, συμβουλευτικό σώμα που δημιουργήθηκε με την έλευση του κυβερνήτη, από 27μελή Γερουσία και διατυπώθηκαν σε 13 ψηφίσματα σημαντικές αποφάσεις που αφορούσαν τη λειτουργία του Κράτους.

Στην Ε΄ Εθνοσυνέλευση στο Ναύπλιο το 1832, μετά τη δολοφονία του Κυβερνήτη, ψηφίστηκε το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδας, το αποκληθέν ΗΓΕΜΟΝΙΚΟΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑ, που ουδέποτε εφαρμόσθηκε , γεγονός που οδήγησε στην άμεση αναζήτηση βασιλέως. Μετά την άρνηση του Λεοπόλδου της Σαξωνίας, γιου του δούκα του Ζάξεν-Κόμπουργκ-Ζάαφελντ, κατοπινού βασιλιά του νεοσύστατου Βελγικού κράτους, επελέγη ο Otto Friedrich Ludwig Wittelsbach - Οθων, που αποβιβάστηκε εν μέσω άκρατου λαϊκού ενθουσιασμού από την βρετανική φρεγάτα Μαδαγασκάρη στο Ναύπλιο - 25. Ιαν. 1833 - με τριμελή επιτροπή Αντιβασιλείας και βαυαρικό στρατιωτικό σώμα 3.500 ανδρών (σ.σ. ο Οθων είναι ο μοναδικός βασιλιάς με τον τίτλο Βασιλιάς της Ελλάδας - όλοι οι επόμενοι ετιτλοφορούντο ως "Βασιλεύς των Ελλήνων").

Το 1843 είχε πλέον δεκαετή παρουσία στην Ελλάδα, το έργο δε που επιτελέσθηκε στα χρόνια αυτά ήταν πολυποίκιλο και εν πολλοίς αξιοθαύμαστο για τις συνθήκες της εποχής. Ενδεικτικά: Διαίρεση του Κράτους σε 10 νομούς και 42 επαρχίες, ίδρυση δημοτικών σχολείων σ' όλους τους δήμους, ελληνικών σχολείων σ' όλες τις επαρχίες, Γυμνασίων στην έδρα κάθε νομού, αναδιοργάνωση του Ορφανοτροφείου και της βιβλιοθήκης της Αίγινας, ίδρυση της αρχαιολογικής υπηρεσίας, του Πανεπιστημίου της Αθήνας και του Πολυτεχνικού Σχολείου, της ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, της χωροφυλακής, επανίδρυση του τακτικού στρατού που είχε αποσυντεθεί μετά την δολοφονία του Καποδίστρια, ορισμός του αυτοκεφάλου της Εκκλησίας με πνευματική και δογματική μόνο εξάρτηση από το Πατριαρχείο κ.ο.κ.

Η δυσαρέσκεια που προκλήθηκε όμως με τις διώξεις παλαιών αγωνιστών, τις απομακρύνσεις από τις δημόσιες θέσεις παλαιοκομματικών και τα αντικρουόμενα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων, της Ρωσίας ελπίζουσας ότι με την πτώση του θα ανήρχετο στον ελληνικό θρόνο Ρώσος πρίγκηπας, οδήγησαν στρατιωτικούς και πολιτικούς με αρχηγούς τους Μακρυγιάννη και Καλλέργη σε συνωμοσία που μετατράπηκε σε επιτυχή εξέγερση εκδηλωθείσα τη νύχτα της 2ας προς 3η Σεπτεμβρίου 1843 με αίτημα την παραχώρηση Συντάγματος και όχι την απομάκρυνση του βασιλιά. Διεξήχθησαν εκλογές τον Οκτώβριο και Νοέμβριο και οι πληρεξούσιοι συγκρότησαν την συνταγματική Εθνική Συνέλευση του 1843. Τελικώς ο Οθων παρεχώρησε Σύνταγμα το 1844 με το οποίο καθιερώθη ως πολίτευμα η Συνταγματική Μοναρχία (αντί της Ελέω Θεού Μοναρχίας ). Βασικές του διατάξεις ήταν η αναγνώριση της Ορθοδοξίας σαν επίσημης θρησκείας, η συμμετοχή του βασιλιά στην άσκηση της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας, πάντα όμως με την προσυπογραφή του αρμοδίου υπουργού, η αρχηγία του κράτους και του στρατού, η κατοχύρωση του δικαιώματος της καθολικής ψηφοφορίας για τους άνδρες ( με ελάχιστους περιορισμούς), η εκλογική διαδικασία, η ύπαρξη Βουλής και Γερουσίας (γερουσιαστές με ισόβια αξιώματα διορισμένοι από τον βασιλιά).

Όμως η μη συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι δημιουργούσε εμπόδια στη συγκρότηση κομματικών μηχανισμών. Η 10 ετία που ακολούθησε ήταν εν πολλοίς ανέφελη και ειρηνική. Η νίκη όμως της Τουρκίας κατά τον Κριμαϊκό πόλεμο 1853-1856 εναντίον της Ρωσίας, η έκδοση τον Φεβρουάριο 1856 από τον Σουλτάνο του Χάτι-Χουμαγιούν ( αυτοκρατορική γραφή ) που εξασφάλισε ισότητα μεταξύ των θρησκευτικών ομάδων της οθωμανικής αυτοκρατορίας και κατά συνέπεια ενίσχυσε την οικονομική, πολιτική και κοινωνική θέση των Χριστιανών, των Ελλήνων ιδιαίτερα, ο μετασχηματισμός της ελληνικής κοινωνίας με αποχώρηση παλαιών πολιτικών και ενδυνάμωση της αστικής τάξης, η προσωπική εμπλοκή του Οθωνα υπέρ ορισμένων συνδυασμών στις εκλογές, η συνεχής επιμονή του να μη αποπληρώσει τα δάνεια του ΑΓΩΝΑ (από τους Ιππότες της Ρόδου, την Ισπανία, Πορτογαλία, Αγγλία κ.λπ.) το ύψος των οποίων, το που και πως διετέθησαν και ο Ύψιστος έτι αγνοούσε και που έθεσαν την Ελλάδα εκτός ευρωπαϊκών χρηματαγορών μέχρι το 1861 , η μη ύπαρξη διαδόχου κ.α. εσήμαναν το τέλος της βασιλείας του. Ο επιλεγείς τη υποδείξει της Αγγλίας με Ψήφισμα της Β΄ Συντακτικής Συνέλευσης του 1863 ως βασιλεύς ήταν ο Δανός πρίγκηπας Γεώργιος αποκληθείς βασιλεύς των Ελλήνων ως Γεώργιος Α΄. Με το Σύνταγμα του 1864 ως πολίτευμα της Ελλάδας εθεσπίσθη η Βασιλευομένη Δημοκρατία.

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία

Γιάννης Εμμ. Κουτσογιαννούλης

δικηγόρος ε.τ.- πολιτικός επιστήμων