Γράφει ο Α. Γιουρμετάκης
Η ΑΛΗΘΕΙΑ είναι ότι παράγει ευφορία η ιδέα της «Λάρισας – Πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης» ακόμη κι αν παρατηρείται μια συμπύκνωση των ωφελημάτων της πόλης στον οικονομικό τομέα και την εξ αυτού δυνατότητα αλλαγής του προφίλ της, μέσω μιας σειράς έργων και δράσεων…Όμως, οφείλει κανείς να «ξύσει το λούστρο» της όλης ιδέας και ν’ αναζητήσει τι κρύβεται κάτω απ’ αυτό, αν θέλει να είναι συνεπής με τον εαυτό του… Όσοι ζούμε δεκαετίες σ’ αυτή την πόλη, οφείλουμε να θυμηθούμε ότι ο πολιτισμός και σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν δημιούργησε προσδοκίες ανάπτυξης στη Λάρισα, οι οποίες ωστόσο δεν ευοδώθηκαν…
ΚΛΑΣΙΚΟ παράδειγμα η Δημοτική Πινακοθήκη - Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα. Μια από τις ωραιότερες και μεγαλύτερες Πινακοθήκες της χώρας… Τη δεκαετία του ογδόντα, η δωρεά της συλλογής του γιατρού Κατσίγρα δημιούργησε ευφορία ανάλογη με τη σημερινή, καθώς η δημοσιότητα που παρήγαγε την κατέστησε πανελληνίου ενδιαφέροντος πολιτιστικό γεγονός… Η πόλη «μάτωσε» για να βρει χρήματα (εκατομμύρια ευρώ!) ώστε να στεγάσει τους 700 αξιόλογους πίνακες ζωγραφικής της συλλογής κι η ανέγερση της Πινακοθήκης δημιούργησε προσδοκίες ανάλογες μ’ αυτές της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας στην τοπική κοινωνία… Όμως, μετά τα λαμπρά – πράγματι – εγκαίνια, παρουσία του τότε προέδρου της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Στεφανόπουλου, παραμένει στο περιθώριο… Απαξιωμένη από την κοινωνία (ακόμη και το καφέ που λειτουργούσε στον χώρο της έκλεισε, ελλείψει πελατών!), και σαφώς εκτός του «πολιτιστικού» προγραμματισμού της πόλης, απολαμβάνει ηρεμία μαυσωλείου, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες μεμονωμένων ατόμων…
ΠΡΙΝ απ’ αυτή, το πολιτιστικό καμάρι της πόλης ήταν – για δύο δεκαετίες τουλάχιστον – το «Θεσσαλικό Θέατρο» που λειτούργησε σαν μοντέλο αποκεντρωμένου θεατρικού σχήματος και «τροφοδότης» του κέντρου σε νέες ιδέες και έμψυχο υλικό: Τσιάνος, Βαγενά, Ζιάκας, Λαζόπουλος και δεκάδες σκηνοθέτες και ηθοποιοί – σταρς σήμερα – που έκαναν σ’ αυτό τα πρώτα τους βήματα, μετέχοντας σε παραστάσεις που έγραψαν ιστορία… Για ποικίλους λόγους δύο δεκαετίες μετά την απογείωσή του, αντί να εξελιχθεί σ’ ένα «εθνικό» θέατρο της περιφέρειας εξακολούθησε μεν να τιμάται για τις παραστάσεις και (κυρίως) την ιστορία του, αλλά η σχέση του με το κοινό της πόλης (και όχι μόνο) ακολούθησε φθίνουσα πορεία… Μπορεί να φταίει η δυναμική της τηλεόρασης, ή η κυριαρχία του λάιφ στάιλ επί της τέχνης, η αλήθεια είναι ότι από τις λαμπρές πρεμιέρες των επτακοσίων ατόμων στο Ωδείο και την αίθουσα του «Γαλαξία», περιορίστηκε σ’ ένα θέατρο πολύ λιγότερων θέσεων, παρατηρώντας την πόλη να επενδύει σε φθηνότερα θεάματα…
ΚΛΑΣΙΚΟΤΕΡΟ παράδειγμα το Αρχαίο Θέατρο… Αφ’ ότου αποκαλύφθηκε το μεγαλύτερο τμήμα του και με την επιβλητική του παρουσία υποχρέωσε την κοινωνία να το αντιμετωπίσει ως «ευκαιρία» για την ανάπτυξη της πόλης, δεν έτυχε της προσοχής των δημοτικών αρχών που θήτευσαν επί 15ετία στη θεσσαλική πρωτεύουσα… Οι οποίες, αντί να κατευθύνουν στην πλήρη αποκάλυψη και αποκατάστασή του όλους τους πόρους τους, θεωρώντας ότι θα μπορούσε από μόνο του να διαμορφώσει το τουριστικό και πολιτιστικό στίγμα της πόλης και να δημιουργήσει «πλούτο», περιορίστηκαν στους ρυθμούς χρηματοδότησης της πολιτείας, με ό,τι σημαίνει αυτό για έναν χώρο που θα μπορούσε ν’ αξιοποιηθεί και ν’ αποδώσει άμεσα πόρους που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν την περαιτέρω ανάπτυξη της πόλης… Ο πολιτισμός και ο τουρισμός είναι η πρώτη οικονομική δραστηριότητα παγκοσμίως και παραδείγματα σαν του Εδιμβούργου της Σκωτίας που οφείλει τον πλούτο του σ’ ένα φεστιβάλ ή του Νταβός της Ελβετίας που τον οφείλει σε ένα οικονομικό συνέδριο δεν θα έπρεπε να μας αφήνει αδιάφορους…
ΘΑ ΕΙΝΑΙ η ιδέα της πολιτιστικής πρωτεύουσας λοιπόν, το project που θα κινητοποιήσει την πόλη να δει τον εαυτό της με διαφορετικό μάτι; Ή, θα καταναλωθεί κι αυτή ως άλλη μια «μεγάλη ιδέα» που ήρθε για να τροφοδοτήσει τις φαντασιώσεις μας για όσο διάστημα θα βρίσκεται στην επικαιρότητα;
