Από τον Δημήτρη Νούλα

 

Μετά την πρόσφατη ανάρτηση των βαθμών στα Λύκεια και στο διαδίκτυο αναμένεται ότι στα τέλη Αυγούστου θα ανακοινωθούν οι βάσεις των σχολών ΑΕΙ/ΤΕΙ και περίπου το 75% των υποψηφίων θα γίνουν φοιτητές ή σπουδαστές. Η επιτυχία αυτή, για τα περισσότερα παιδιά, θα είναι προϊόν σκληρής και επίμοχθης προσπάθειας που έχει το χαρακτήρα μαραθωνίου μεγάλης διάρκειας και η οποία ξεκινά από την νηπιακή ηλικία.

Πολλοί από τους σημερινούς νέους, γεννημένοι και μεγαλωμένοι στην εποχή της επίπλαστης ευμάρειας, νιώθουν, εξαιτίας των τωρινών οικονομικών δυσχερειών, μεγάλη αβεβαιότητα. Διότι έζησαν τα παιδικά τους χρόνια έχοντας οι περισσότεροι πρόσβαση σε άφθονα καταναλωτικά αγαθά και τώρα, για πρώτη φορά στη ζωή τους, έρχονται ξαφνικά αντιμέτωποι με αληθινές δυσκολίες και διλήμματα, με πραγματικά προβλήματα. Αναρωτιούνται π.χ. αν θα ολοκληρώσουν τις σπουδές, αν μετά το πέρας αυτών θα βρουν δουλειά κι αν θα μπορέσουν να δημιουργήσουν οικογένεια. Χρεώνουν μάλιστα τη νέα κατάσταση και διαμαρτύρονται στρέφοντας τα βέλη τους ενάντια στις προηγούμενες γενιές.

Η αλήθεια είναι ότι οι παλαιότερες γενιές λόγω των δικών τους στερήσεων δεν φρόντισαν να προετοιμάσουν τα τέκνα τους για τις ενδεχόμενες δυσκολίες της ζωής δηλαδή δεν τα δίδαξαν το παιχνίδι της επιβίωσης σε ένα κόσμο ανταγωνιστικό και περίπλοκο. Τουναντίον τα «κακόμαθαν» ικανοποιώντας, χωρίς την απαραίτητη «επεξεργασία», κάθε τους απαίτηση και γενικώς τα τροφοδότησαν με τη λογική της ευκολίας και της «μασημένης» τροφής. Θα λέγαμε μάλιστα ότι τα τροφοδότησαν και με τη λογική της ήσσονος προσπάθειας.

Μπορεί η έντονη απαίτηση της κοινωνίας μας για σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση να είχε νόημα παλαιότερα γιατί το Πανεπιστήμιο σήμαινε αλλαγή του κοινωνικού status, σήμαινε αλλαγή ζωής. Τώρα, όμως, ακόμη και για πτυχιούχους πρωτοκλασάτων σχολών μπορεί να σημαίνει ανεργία ή και μετανάστευση σε άλλες χώρες. Εξάλλου, όπως και παλαιότερα γράψαμε, επιβεβαίωση του αδιεξόδου αυτού συνιστά η άνοδος των βάσεων στις στρατιωτικές και στις αστυνομικές σχολές ή η στροφή των αποφοίτων Νομικής στις σχολές Δικαστών.

Σήμερα, λοιπόν, η διεθνής οικονομική κρίση και οι γενικότερες συνθήκες, στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, επιβάλλουν ορθολογικές επιλογές, καλύτερη οργάνωση και εκσυγχρονισμό σε όλα τα επίπεδα. Έτσι και στον χώρο της εκπαίδευσης είναι αναγκαίο να εκλείψουν φαινόμενα κομματισμού, συναλλαγών, οικογενειοκρατίας κοκ. Βεβαίως, όλη αυτή η κατάσταση λειτουργεί ακόμη, δυστυχώς, υπό το κράτος μιας αρνητικής παράδοσης που εκπορεύεται από τον φόβο του πολιτικού κόστους. Αυτό σε συνδυασμό με την ισχυρή επιρροή των συντεχνιών και των ποικιλώνυμων παραγόντων της οικονομικής, κοινωνικής ακόμη και της ποδοσφαιρικής ζωής, εμποδίζουν τον εκσυγχρονισμό της χώρας φαλκιδεύοντας περαιτέρω το μέλλον της νέας γενιάς.

Η θλιβερή διαπίστωση είναι ότι δεν είμαστε σε θέση να διαμορφώσουμε από μόνοι μας όρους ώστε να κυβερνηθούμε με βάση τις αρχές της αξιοκρατίας και του ορθολογισμού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να οδηγούμε μεγάλο ποσοστό από τον πλέον άλκιμο ιστό της κοινωνίας μας, τους νέους, στην έξοδο από τη χώρα για την αναζήτηση καλύτερης τύχης. Τους εξορίζουμε σε κάποια σύγχρονα Σούσα για να προσφέρουν υπηρεσίες εκεί όπου το παραπάνω πλαίσιο αρχών τηρείται σε σημαντικό βαθμό. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όμως, η κοινωνία μας υφίσταται σοβαρή αιμορραγία που σε συν-δυασμό με την γήρανσή της λόγω υπογεννητικότητας καταλήγει σε βαθιά παρακμή.

Παρόλα αυτά για τους σημερινούς υποψηφίους των ΑΕΙ/ΤΕΙ που τώρα, μετά την ανάρτηση των βαθμολογιών στα Λύκειά τους, απολαμβάνουν τους καρπούς των μόχθων τους η εισαγωγή τους στο Πανεπιστήμιο θα συνιστά αναμφίβολα κομβικό σημείο στη ζωή τους. Εν τούτοις τους αναμένει η συνέχιση της πολύχρονης και αγχώδους προσπάθειας η οποία επηρέασε και θα επηρεάζει σε πολλά επίπεδα τόσο τους ίδιους όσο και το στενό οικογενειακό τους περιβάλλον. Η “ατυχία” τους είναι ότι η αυριανή επιτυχία εισαγωγής τους θα συμπίπτει με μια φάση ωδινών, αναγκαίων ωστόσο, για τον εκσυγχρονισμό της χώρας στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Επειδή, όμως, στη ζωή δεν υπάρχουν αδιέξοδα είναι σίγουρο πως και αυτή η γενιά θα ξεπεράσει τις δυσκολίες που σήμερα της φαίνονται βουνό και με τις δικές της και μόνο δυνάμεις θα πορευθεί στον αγώνα της ζωής. Έχοντας περισσότερη γνώση και εφόδια από κάθε προηγούμενη γενιά, έχοντας μεγαλύτερο ρεαλισμό, περισσότερο ορθολογισμό και αυτοπεποίθηση είναι, επίσης, βέβαιο πως θα ζήσει σε έναν ιδιαίτερα σύνθετο κόσμο που παρά τον υψηλότερο ανταγωνισμό και τις αυξημένες αβεβαιότητές του θα είναι σίγουρα πιο ενδιαφέρων.

Η ανάρτηση, λοιπόν, των βαθμολογιών ας είναι η αφετηρία για μια εξαιρετική διαδρομή σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και πιο πέρα, απαλλαγμένη από τα δεινά του κομματισμού και τις ιδεοληψίες που οδηγούν σε βαρβαρότητες όπως ήταν η πρόσφατη βίαιη επίθεση σε καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

 

Ο Δημήτρης Νούλας, είναι Χημικός