Από τον Δημήτρη Τσικούρα

Μια από τις ειλικρινέστερες εκδηλώσεις της αγάπης, είναι να μοιράζεσαι τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου με τους άλλους. Ν’ αγαπάς τους άλλους, σημαίνει να θέλεις να καταλαβαίνεις πώς σκέφτονται και πώς νιώθουν για τον εαυτό τους και τον κόσμο γύρω τους. Εκεί που τα λόγια αποτυχαίνουν είναι παράλογο να συνειδητοποιείς πόσοι άλλοι ζωντανοί κι εύγλωττοι τρόποι υπάρχουν για να επικοινωνούμε μεταξύ μας, με πάθος ψυχής.

Σκέφτομαι, λοιπόν, πως μια από τις μεγαλύτερες ανθρώπινες κατακτήσεις είναι ο λόγος. Τα λόγια, που έχουν τη δύναμη να οικοδομούν, να αποθηκεύουν και να δημιουργούν, όπως και να καταστρέφουν, και να γκρεμίζουν, τα πάντα πολλές φορές. Αναλογιζόμαστε το κάθε τι με λέξεις, οργανώνουμε τον κόσμο με λόγια «πορφυρά», ανάλογα πάλι με τις λέξεις που χρησιμοποιούμε κατευθύνουμε τα πράγματα εκεί που επιθυμούμε.

Όλοι εμείς οι άνθρωποι νιώθουμε την ανάγκη ν’ αγγίζουμε και να μας αγγίζουν. Οι περισσότεροι όμως διστάζουμε ν’ αγγίξουμε ή να μας αγγίξουν. Μάθαμε να αντικαθιστούμε μ’ ένα φευγαλέο φιλί στο μάγουλο ή μια απρόσωπη χειραψία, το ζεστό εγκάρδιο αγκάλιασμα ή το χάιδεμα της γλύκας.

Ένας από τους βασικότερους σκοπούς της ζωής μας, θα έπρεπε να είναι το να γίνουμε όλο και καλύτεροι φίλοι κι εραστές με τους συνανθρώπους μας, προσεγγίζοντας πάντα, όσο περισσότερο μπορούμε ο ένας τον άλλο. Η αφή είναι η κυρίαρχη των αισθήσεων κι όταν αγγίζουμε τους άλλους, το μήνυμα είναι πάντα ξεκάθαρο: «Είμαι εδώ, είμαι κοντά σου, νοιάζομαι για σένα». Τι κρίμα που πολλοί περιμένουν για μια ολόκληρη ζωή, για ν’ ανακαλύψουνε αυτή τη θαυματουργική δύναμη!

Νομίζω πως, αν θέλουμε να υπάρχει ειρήνη ανάμεσα στους ανθρώπους, δεν θα ’πρεπε να επιδιώκουμε την απόλυτη ταύτιση των απόψεων. Θα ’ταν καλύτερα να δημιουργήσουμε συνθήκες συνύπαρξης. Εφόσον καθένας αντιλαμβάνεται διαφορετικά την αλήθεια, δεν μπορεί να υπάρξει άλλος τρόπος.

Είμαι σχεδόν βέβαιος, πως αν κάποιος ρωτήσει τι χρώμα έχει το κόκκινο τριαντάφυλλο που κοιτάζουμε όλοι κάποια στιγμή, θα υπάρξουν μερικοί που δεν θα το βλέπουν κόκκινο, άλλα θα πουν ότι είναι βυσσινί, πορφυρό ή φούξια και θα υποστηρίζουν την άποψή τους μέχρι θανάτου.

Τέτοιες ασήμαντες διαφωνίες ευθύνονται, πολλές φορές, για την απώλεια φίλων, τη διάλυση γάμων, σε τρομακτικό βαθμό, άλλες φορές γίνονται αιτίες για παγκόσμιες συρράξεις. Γιατί θα πρέπει να συμφωνούμε απόλυτα με τους ανθρώπους, προκειμένου να διατηρήσουμε την αγάπη και το σεβασμό μας σ’ αυτούς;

Είναι καλό να θυμόμαστε ότι μια σχέση αγάπης, δεν χρειάζεται να είναι σχέση απόλυτης συμφωνίας. Είναι δυνατό να εξακολουθήσουμε να συνυπάρχουμε με αγάπη, εφόσον διατηρούμε τον διάλογο. Αν εσείς βλέπετε κάτι άσπρο κι εγώ το βλέπω μαύρο, μπορεί να υπάρχει κάποιο σημείο συνάντησης, μια γκρίζα απόχρωση απ’ την οποία θ’ αρχίσουμε να συμφωνούμε. Απ’ αυτό το σημείο μπορούμε να επεκτείνουμε τις παραμέτρους της όποιας συμφωνίας, ακόμα και της συμφωνίας ότι διαφωνούμε.

Σ’ ένα ποίημά του ο Έλιοτ, με τίτλο «Ο Βράχος» λέει ότι: «Η γνώση μας, μας φέρνει πιο κοντά στην άγνοιά μας. Που είναι η σοφία που χάσαμε μέσα στη γνώση». Μερικοί από τους σοφότερους ανθρώπους που ξέρω, έχουν τις λιγότερες απαντήσεις και το μικρότερο ποσοστό σιγουριάς. Ίσως οι άνθρωποι αυτοί έχουν διαπιστώσει, ότι η αληθινή γνώση δεν βρίσκεται στο ξέρω, αλλά το ψάχνω, το ερευνώ.

Σπουδαίες γέφυρες στις διαφωνίες μας, πολλές φορές είναι: Τα «Ζητώ συγγνώμη», «Σ’ έχω ανάγκη», «Σ’ αγαπώ», εξαλείφουν τα τείχη που ορθώνονται μεταξύ μας και μας συμφιλιώνουν για να συνοδοιπορήσουμε.

Κάθε πολιτισμός διαθέτει έναν κοινό κώδικα εξωτερικών εκδηλώσεων. Κι όταν ερχόμαστε σε επαφή με ξένους ανθρώπους ταξιδεύοντας, χρησιμοποιούμε τη γλώσσα του σώματος. Ας πάρουμε για παράδειγμα το χαμόγελο, που είναι τόσο απλή και τόσο εύγλωττη ενέργεια! Υπάρχουν άνθρωποι, που πιστεύουν ότι το χαμόγελο είναι η σπουδαιότερη προσφορά στις ανθρώπινες σχέσεις και έχουν πολύ δίκαιο.

Ένα χαμόγελο, δεν κοστίζει τίποτα και μπορεί να πει πολλά πράγματα, σε πολλές περιπτώσεις. Χωρίς αυτό, θα είμαστε πολύ περιορισμένοι στις συναναστροφές μας με τους άλλους ανθρώπους. Όποιος αμφιβάλλει γι’ αυτό, θα μπορούσε να δοκιμάσει να περάσει μια ολόκληρη μέρα δίχως χαμόγελο. Ο Γιάννης Ρίτσος, λέει σε κάποιο ποίημά του: «είμαστε ευτυχισμένοι επειδή χαμογελάμε, κι όχι όταν χαμογελάμε. Χαμογελάμε κατά έξω». Για τους περισσότερους, το χαμόγελο επισφραγίζει την ύπαρξή τους, το ότι είναι απόλυτα ζωντανοί. Και ας μην ξεχνούμε ότι, τα πρώτα μας κιόλας χαμόγελα εμφανίζονται αμέσως μετά τη γέννησή μας. Άρα, και η Σώτια Τσώτου που λέει σε κάποιο στίχο της: «Όλη η ζωή είναι υπόθεσης χαμόγελο», έχει πολύ δίκαιο, φαντάζομαι.

Καταλαβαίνετε καλά λοιπόν, αν είναι έτσι τα πράγματα, πως, μονολογούμε τις περισσότερες φορές και δεν επικοινωνούμε μεταξύ μας. Πολλοί πασχίζουν σκληρά για ν’ ακουστεί ο λόγος τους, ξεχνώντας, ότι το σπουδαιότερο στην επικοινωνία μας είναι ν’ ακουστούμε πρώτα απ’ όλα. Ο Διογένης, πριν δυο χιλιάδες χρόνια έλεγε: «Έχουμε δυο αυτιά και μόνο μια γλώσσα, με σκοπό να μπορούμε ν’ ακούμε περισσότερο και να μιλάμε λιγότερο».

Πρέπει να καταλάβουμε επιτέλους και να αισθανθούμε την ανάγκη της επικοινωνίας μέσα μας, σαν εσωτερική ανάγκη ζωής, κι όχι σαν τρόπο έκφρασης, εκτόνωσης και «ξαλαφρώματος» των αποθεμένων μας, γιατί μόνον αυτή μας φέρνει πιο κοντά στον συνάνθρωπο και στη δημιουργία, στην καλή προοπτική συνύπαρξης, στην κοινωνική ωφέλεια, στη χαρά και στην αγάπη.