Φοροδιαφυγή: Η αθεράπευτη πληγή της Πολιτείας

Από τον Αθανάσιο Φώτο,
επί τιμή δικηγόρο

Μία δήλωση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, στα Μέσα Ενημέρωσης «περί φοροδιαφυγής» ήταν αρκετή να ανάψει φωτιές στο κυβερνητικό στρατόπεδο, πιο μεγάλες απ’ αυτές που έκαψαν τη χώρα τον μήνα Ιούλιο. Αφόπλισε την αντιπολίτευση, και έδωσε τροφή στα τηλεοπτικά παράθυρα και τις εφημερίδες.

Δεκαετίες ολόκληρες η χώρα διατηρούσε ανοικτό το κανάλι της επικοινωνίας και του διαλόγου μαζί με τους φοροφυγάδες, να εξευρεθεί τρόπος, ώστε αυτοί να είναι συνεπείς με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις απέναντι της πολιτείας. Εκείνοι όμως έχουν προκρίνει ως σημαία της ζωής τους πάνω σ’ αυτό το θέμα και ως πρακτική καταξίωσης, την αποφυγή της υποχρεώσεως αυτής. Η ένταξή τους στην πολεμική πτέρυγα δεν εμπόδισε το κράτος να συνομιλεί μαζί τους στο όνομα της νομιμότητας και της εφαρμογής του νόμου. Το πρόβλημα δεν είναι τωρινό. Υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια καμία από τις δημοκρατικές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών δεν θέλησε να βάλει το χέρι της «επί του τύπου των ήλων» να προχωρήσει επί της ουσίας και να επιλύσει οριστικά το θέμα.
Το αντιμετώπιζε ήπια και το άφησε να διαιωνίζεται όλα αυτά τα χρόνια μέχρι που φθάσαμε στο σημείο επτά στους δέκα από τους Eλληνες, να μη πληρώνουν φόρους. Η απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ να ελέγξει (αν και αργά) τις φορολογικές δηλώσεις, όσων δηλώνουν εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Αλλά είναι γνωστό ότι πολλοί απ’ αυτούς διαθέτουν εξοχικό σπίτι, έχουν το αυτοκίνητό τους, με εκδρομές στο εξωτερικό, καλοκαιρινές διακοπές κ.τ.λ. Αν διαπιστωθεί ότι οι δηλώσεις τους είναι αναληθείς και ψευδείς, τότε να υποστούν τις συνέπειες του νόμου.
Εκατόν σαράντα δισεκατομμύρια δαπανούμε κάθε χρόνο, σαν κράτος και από αυτά δηλώνουμε στην εφορία ογδόντα δισεκατομμύρια. Αυτό σημαίνει ότι εξήντα δισεκατομμύρια μένουν αφορολόγητα. Με με τους φόρους από αυτά τα χρήματα θα μπορούσαμε να κτίσουμε σχολεία, να αυξήσουμε τους μισθούς στο Δημόσιο, να διορίσουμε προσωπικό στα νοσοκομεία, να θωρακίσουμε την άμυνα της χώρας και γενικά να αντιμετωπίσουμε κάθε κατάσταση. Αυτή η δήλωση του Διοικητή Ιωάννη Στουρνάρα έφερε μεγάλη αναστάτωση στην αγορά, με τους επαγγελματίες να φοβούνται τον έλεγχο και να εκδίδουν αποδείξεις. Παράλληλα να ενημερώνουν και τα φορολογικά τους βιβλία, για να είναι έτοιμοι σε κάθε περίσταση.
Είναι λυπηρό το φαινόμενο στη χώρα να λειτουργούν καθημερινά πέντε χιλιάδες λαϊκές αγορές, χωρίς να εκδίδεται έστω και μια απόδειξη. Να υπάρχουν 23.000 χιλ. αδήλωτες κομμώτριες που οργώνουν καθημερινά τη χώρα. Δάσκαλοι και καθηγητές να κάνουν φροντιστήρια σε μαθητές μπροστά στα μάτια των εφοριακών. Σοφατζήδες, πλακατζήδες, μαρμαροτεχνίτες, ξυλουργοί, ψυκτικοί, υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, ταξιτζήδες, γυμναστήρια, κουρεία, μεσίτες κ.τ.λ. χωρίς να εκδίδουν αποδείξεις. Μέσα α’ όλους αυτούς πρέπει να αναφερθούν, οι γιατροί, μηχανικοί, δικηγόροι (αναφέρομαι σε μεγαλοδικηγόρους και όχι στη μάζα που δεινοπαθεί και υποφέρει) να μη εκδίδουν αποδείξεις ή να εκδίδουν ανειλικρινείς.
Στη χώρα επικρατεί ένα «μπάχαλο» ανομίας και ασυδοσίας. Η κυβέρνηση εάν θέλει να συνδέσει το όνομά της με την ιστορία, οφείλει να το εξαλείψει για να μπορέσει να βαδίσει μπροστά στην πρόοδο και την ευημερία. Ποιοι λοιπόν πληρώνουν φόρους στην Ελλάδα; Φόρους πληρώνουν τα κορόιδα. Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι. Και αυτοί, όχι επειδή έχουν φορολογική συνείδηση, αλλά επειδή δεν μπορούν να πράξουν διαφορετικά. Μπροστά σ’ αυτή την κατάσταση, οι κυβερνώντες είναι αποφασισμένοι τούτη τη φορά να βάλλουν το μαχαίρι στο κόκκαλο. Εκτός από τους εντατικούς ελέγχους στην αγορά που άρχισαν να αποδίδουν καρπούς, πρόκειται να έλθουν και νομοθετικές ρυθμίσεις.
Υπάρχουν ιδέες να πληρώνονται κάποιες κατηγορίες επαγγελματιών, αποκλειστικά μέσω POS. Επίσης η πληρωμή ενοικίων θα γίνεται ηλεκτρονικά, καθώς τα προνοιακά επιδόματα θα πληρώνονται με προπληρωμένες κάρτες. Στο τραπέζι είναι και η μείωση της χρήσης μετρητών στις συναλλαγές κάτω από τα 500 ευρώ. Πέραν δε όλων τούτων θα αυξηθούν και οι ποινές. Με βάση τα στατιστικά που υπάρχουν, 3,8 εκατομμύρια πολίτες δηλώνουν στην εφορία κάτω των 10.000 ευρώ, η πλειονότητά τους είναι συνταξιούχοι και μισθωτοί. Οι επαγγελματίες δηλώνουν έξι στους δέκα εισοδήματα κάτω των 10.000 ευρώ. Πλην όμως οι δαπάνες τους κάθε χρόνο ξεπερνούν τα 40 δισεκατομμύρια. Μέσα σ’ αυτόν τον μελανό ορίζοντα, οι απανωτές οικονομικές θύελλες που συγκλονίζουν τη χώρα και αναστατώνουν τους πολίτες, αποδομούν τον πολιτισμό μας και ανατρέπουν τη θαυμαστή αρμονία του. Εδώ ακριβώς η δήλωση του Όμηρου Τσάπαλου (εκπροσώπου του Υπουργείου Οικονομικών) «Εμείς ως μια νέα κυβέρνηση έχουμε προτάξει ως απόλυτη προτεραιότητα την πάταξη της φοροδιαφυγής» βάζει τα πράγματα στη θέση τους.
Η φοροδιαφυγή είναι καθεστώς στη χώρα με βαθιές ρίζες, που δύσκολα μπορείς να τις ξεριζώσεις. Στον ορίζοντα μέχρι στιγμή δεν αυγάζει μια τέτοια ελπίδα. Η μόνη έξοδος από το αδιέξοδο είναι η αλλαγή αυτής της νοοτροπίας. Είναι καιρός μετανοίας. Επιστροφή στην κανονικότητα. Στη νομιμότητα. Στον ορθό δρόμο για όλους μας. Το πρόβλημα είναι βαθύτερο. Έχουμε με άλλα λόγια να κάνουμε με μια αρνητική κουλτούρα! Όλοι οι πιο πάνω δεν νοιώθουν προφανώς ότι είναι πολίτες αυτής της χώρας. Να πληρώνουν τους φόρους που τους αναλογούν. Ζουν για τον εαυτούλη τους και αδιαφορούν για τους άλλους και τη χώρα. Οι πολίτες οφείλουν να έχουν εμπιστοσύνη στο κράτος το οποίο μεριμνά και φροντίζει για το καλό τους. Αυτό το ήθος εκφράζει η πολιτεία με λόγια για έργα και μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια με ανύσταχτο και στοργικό ενδιαφέρον μελετά με σοβαρότητα και υπευθυνότητα τα προβλήματά τους.
Η κυβέρνηση διακήρυξε προς κάθε κατεύθυνση, ότι το φθινόπωρο θα εφαρμόσει σκληρά μέτρα για την πάταξη της φοροδιαφυγής. Μακάρι να είναι έτσι. Φοβούμαι όμως, ότι οι φοροφυγάδες δεν πρόκειται να αλλάξουν συμπεριφορά. Πάντα θα βρίσκουν τρόπους, στα μέτρα της κυβέρνησης, να διαφεύγουν. Είναι το επάγγελμά τους αυτό. Σ’ αυτό το σπουδαίο και σοβαρό πρόβλημα, που χρόνια τώρα ταλανίζει τη χώρα, μια λύση υπάρχει. Οι πολίτες να αποκτήσουν φορολογική συνείδηση. Με σεβασμό και ευπρέπεια να ανοίξουν την καρδιά τους, ώστε να επέλθει η αδελφοσύνη με την πολιτεία. Για να επιτευχθεί όμως αυτό χρειάζεται από φέτος, όλες οι βαθμίδες των σχολείων της χώρας, να αναλάβουν να φέρουν εις πέρας αυτό το έργο στα σχολεία τους, με την εισαγωγή σχετικού μαθήματος.