Όλα αυτά τα ερωτήματα δεν μπορούν να βρουν απάντηση σε ένα τόσο σύνθετο θέμα. Κανείς δεν μπορεί να δώσει σαφή απάντηση για το τι συμβαίνει. Μπορεί εύκολα, όμως, να καταλήξει πως συνδυάζονται εύκολα στην παρακμή του κοινωνικού ιστού. Το πρόβλημα στα επεισόδια που παρακολουθούμε καθημερινά είναι πως ομάδες ατόμων που υπερασπίζονται το όνομα της ομάδας/κουλτούρας τους συγκρούονται για το ποιοι κάνουν κουμάντο σε κάθε περιοχή, εύκολα βλέπεις και ακούς οπαδούς να γράφουν σε γκράφιτι και να τραγουδούν πως στις συνοικίες/γειτονιές τους κάνουν κουμάντο μόνο αυτοί. Είτε αφορά την πόλη της Θεσσαλονίκης είτε τον Κορυδαλλό, το Φάληρο, τη Φιλαδέλφεια, το γνωστό δωματιάκι, οι συγκρούσεις είναι αιματηρές! Μια ανάγνωση θα μπορούσε να είναι αυτή που λέει πως ένας περιθωριοποιημένος πολίτης που τα βγάζει δύσκολα καθημερινά, ή ένα παρατημένο από την οικογένειά του παιδί, συμμετέχει σε τέτοιες συγκρούσεις ως αποτέλεσμα της οργής του και βρίσκει τρόπο εκτόνωσης, στο μόνο που δίνει νόημα στη ζωή του, την επιβολή του νόμου του ισχυρού μέσω ενός οπαδικού συνόλου. Από την άλλη, βέβαια, τα πράγματα δεν λειτουργούν πάντα έτσι μέσα στα οπαδικά κινήματα, δεν είναι όλοι φτωχοί ή περιθωριοποιημένοι άνθρωποι, υπάρχουν αρκετά ευκατάστατοι οπαδοί που συμμετέχουν στα σκηνικά, όπως ονομάζονται και αρκετοί οικογενειάρχες! Η ανάγνωση του προβλήματος δεν χωράει σίγουρα σε ένα μόνο καλούπι!
Οι οπαδοί που συμμετέχουν σε αυτά τα επεισόδια μπορεί να είναι απλοί ανεγκέφαλοι που ακολουθούν το πλήθος για να νιώθουν ισχυροί, μπορεί όμως να είναι και καλοπληρωμένοι υπάλληλοι από τις ηγεσίες, επί δεκαετίες συντηρείται ένα πλήθος κόσμου από τα μηνιάτικα των αφεντικών τους, είτε από προστασίες εντός και εκτός γηπέδου, είτε από μερική ή πλήρης απασχόληση σε επιχειρήσεις τους, είτε μέσω των χρημάτων που διακινούνται στους Συνδέσμους τους. Εύκολα μπορούν να γίνουν αναλύσεις για το πόσο μια άνιση μισθολογική κατάσταση μπορεί να οδηγεί έναν νέο στο να γίνει πιο επιθετικός ή να ξεσπά σε κάτι που εύκολα μπορεί να βιαιοπραγήσει, αλλά δύσκολα κανείς μπορεί να αντιληφθεί ότι πολλές φορές οι ηγεσίες κατευθύνουν έναν εξαγριωμένο όχλο σε αυτές τις καταστάσεις, ο «χρήσιμος ηλίθιος» του κάθε καθεστώτος που συνηθίζουμε να αναφέρουμε!
Ένα καλό παράδειγμα παρακμής της πρακτικής σκέψης είναι τα αποτελέσματα στον διαγωνισμό PISA του οργανισμού Ο.Ο.Σ.Α. που μας παρουσιάζουν πως στη 10ετή ύφεση της Ελλάδας μέσω των μνημονιακών πολιτικών και της οικονομικής λιτότητας που επιβλήθηκε χάθηκαν πάνω από 20 μονάδες στον μ.ο. και στις 3 βασικές κατηγορίες που εξετάζονται οι νέοι. Από το 2012, και τη 42η θέση ανάμεσα σε 80 χώρες, έχουμε χάσει σε μια δεκαετία 2 επιπλέον θέσεις! Πώς, θα πει κανείς, αυτό σχετίζεται με την οπαδική βία; Θυμάμαι να διαβάζω στα σόσιαλ πως κάποια σχολεία στη Θεσσαλονίκη είναι φωλιές εκκόλαψης παραβατικών στοιχείων, φαντάζομαι το ίδιο ισχύει και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας, η σχέση που μπορεί να υπάρχει με το προαναφερθέν θέμα είναι η ευκολία που μπορεί ένας νέος να πειστεί και να χειραγωγηθεί από μια ομάδα ατόμων με παραβατική συμπεριφορά. Όταν όλοι οι δείκτες στην επιμόρφωση μειώνονται, όταν ο διετής αποκλεισμός λόγω Covid επέφερε μαθησιακές δυσκολίες, είναι εύκολο να συνδυαστεί με την ανάγκη του νέου σε μιας μορφής επικίνδυνης αντίδρασης ειδικά απέναντι σε λειτουργούς του κράτους όπως π.χ. ο αστυνομικός.
Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ στο εύκολο χρήμα και την ανάγκη γρήγορων αποτελεσμάτων που διακατέχει όλη την κοινωνία μας. Περνώντας τα χρόνια, και με τα πρότυπα των νέων να αλλάζουν, η ανάγκη για γρήγορη πολυεπίπεδη απόκτηση υλικών και μη αγαθών έγινε επιτακτική για πολλούς. Άλλοι κατάφεραν μέσω της τεχνολογίας να εξελιχθούν, να αποκτήσουν εν μέρει πλεονέκτημα στην αγορά εργασίας σε συνδυασμό με υψηλότερες αποδοχές, άλλοι πάλι προσπαθούν με πλάγιους παράνομους ουσιαστικά τρόπους να τους «ανταγωνιστούν»! Η ανάγκη, όπως ανέφερα, για ταχύτητα στην καθημερινότητα π.χ. φαγητό στο σπίτι με παρακολούθηση του διανομέα efood - wolt, η εύκολη και γρήγορη οδός στο φλερτάρισμα instagram - tinder, τα γρήγορα αποτελέσματα στο σώμα τους μέσω των αναβολικών, οδηγούν τους νέους να επιζητούν ευκολία. Έτσι καταλήγουμε και στο εύκολο χρήμα, εύκολο χρήμα από πώληση ναρκωτικών ή την «πώληση» προστασίας. Θα σταθώ στο τελευταίο που έχει και τη σύνδεση με τον οπαδισμό. Ανέκαθεν ένας τρόπος να διοίκησης ήταν μέσω της επιβολής του ισχυρότερου, έτσι και σήμερα το «μπραβιλίκι» ανάμεσα στους οπαδούς που κάνουν κουμάντο σε επιχειρήσεις τόσο της νύχτας όσο και των προέδρων έχει γίνει κανόνας. Διοικούνται ολόκληροι οργανισμοί από τέτοιου είδους τύπους και έχουν και καθημερινό βήμα σε κανάλια και media μέσω της ιδιότητας αυτής. Πώς θα μπορούσε να ξεφύγει η συζήτηση από τη βάση αυτή; Ας αναλογιστούν οι υπεύθυνοι που προσπαθούν με αστεία μέτρα να πατάξουν τη βία από τον αθλητισμό! Όπως τα οριζόντια μέτρα στη φοροδιαφυγή αδυνατώ να πιστέψω ότι θα αποδώσουν, έτσι και τα οριζόντια μέτρα στον αθλητισμό θα έχουν την ίδια τύχη! Μέτρα που ακούγονται ήδη, μήνες τώρα, από τη δολοφονία του Κατσούρη μέχρι και σήμερα τι έχει αλλάξει; Πραγματικά τίποτα, κενά λόγια, δίχως σοβαρή συζήτηση με τα κεφάλια των συλλόγων και των οργανωμένων. Το θέμα δεν είναι ο αθλητισμός και το θέαμα, το θέμα είναι πολύ πιο βαθύ και δομικό.
* Ο Πέτρος Γκιζίνος
είναι ελεύθερος επαγγελματίας
