Του Ηλία Κανέλλη
Η Athens Voice είναι μια ελεύθερη εφημερίδα, που αντλεί πόρους από τη διαφήμιση σε μεγάλο βαθμό καταναλωτικών προϊόντων, καλλιτεχνικών συμβάντων και χώρων για το ξόδεμα του ελεύθερου χρόνου – εστιατορίων, μπαρ, καφενείων... Επίσης, επειδή το επιτελείο της έχει πολιτική άποψη, συχνά δημοσιεύει κείμενα που υποστηρίζουν την ανάγκη σοβαρών μεταρρυθμίσεων της χώρας, είναι υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας της, ασκούν κριτική στον πελατειακό χαρακτήρα του κράτους, στην άρνηση των κομμάτων να κατανοήσουν τις σύγχρονες ανάγκες της Ελλάδας και, ασφαλώς, στις επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ που, συχνά, ο διευθυντής της εφημερίδας, τον παρουσιάζει ως δύναμη αδράνειας και οπισθοχώρησης και όχι ως κόμμα του μοντερνισμού και της προόδου.
Οι εμπρηστές της, μια αυτοαποκαλούμενη αναρχική ομάδα, μιλούν στην προκήρυξή τους για δημοσιογραφικό όργανο που στηρίζει το σύστημα, τον καταναλωτισμό και τον ευρωπαϊκό δρόμο. Ως γνωστόν, μια πολύ διαδεδομένη τάση απολίτικου αναρχισμού, ταυτίζεται με τον μηδενισμό, με ενός είδους «γοητεία της καταστροφής». Με τέτοιου είδους προσεγγίσεις, ο επίσημος ΣΥΡΙΖΑ πάντα φρόντιζε να διαφοροποιείται. Αλλά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, κάλυψε δυνάμεις που δρούσαν προτάσσοντας τον μηδενισμό της καταστροφής (εκείνους που κατέστρεψαν την Αθήνα τον Δεκέμβριο του 2008, αλλά και τους «Αγανακτισμένους» που τα έκαναν «μπάχαλο» στη διάρκεια των διαδηλώσεων του 2011). Επίσης κάλυψε φοιτητές που «έχτιζαν» καθηγητές στα γραφεία τους ή καταληψίες δημόσιων χώρων (υπουργείων, υπηρεσιών, σχολών ή και δρόμων), διότι αυτοί ήταν αγωνιστές που πολεμούσαν ενάντια στο «σύστημα» και στους «εφησυχασμένους». Ακόμα και στα τραγικά γεγονότα της Μαρφίν, με τους τρεις εργαζόμενους νεκρούς, ο ΣΥΡΙΖΑ ζητούσε την «πλήρη διαλεύκανση» (όχι τη σύλληψη και την τιμωρία των δολοφόνων), ενώ στα έντυπά του δημοσιεύονταν κείμενα που προσπαθούσαν να αποδώσουν το έγκλημα σε «βαλτούς προβοκάτορες».
***
Αν στις δημόσιες εκφράσεις της βίας, ο ΣΥΡΙΖΑ φρόντιζε να κρατά πάντα μια απόσταση ασφαλείας από βίαιες συμπεριφορές, σε ό,τι αφορά στα θέματα Τύπου, η στρατηγική ήταν η σύγκρουση «με μη φίλια Μέσα», κατά την προσφιλή κομματική έκφραση. Στα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα του κόμματος, πολύ συχνά έχουν καταγραφεί επιθέσεις εναντίον συγκεκριμένων φωνών. Για το σύνολο, σχεδόν, των ΜΜΕ και των προβεβλημένων δημοσιογράφων που, δημοσίως, έχουν εκφράσει την αμφιβολία τους για την ιδεολογία, την πολιτική αποτελεσματικότητα, την προγραμματική ασάφεια, τις συμμαχίες ή το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για την έξοδο από την κρίση, συνήθως υπάρχουν είτε κομματικές ανακοινώσεις και μεθοδεύσεις, είτε κείμενα και δηλώσεις βουλευτών, στελεχών και γραφιάδων που ευθυγραμμίζονται με την ταυτότητα του κόμματος.
Τι γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις; Σε κάποιες περιπτώσεις, οι βουλευτές και τα στελέχη μποϊκοτάρουν συγκεκριμένα ΜΜΕ, αρνούμενα να μιλήσουν ή να γράψουν σε αυτά. Για ποιο λόγο; Διότι έχουν πειστεί ότι τα ΜΜΕ αυτά συνιστούν μηχανισμούς χειραγώγησης της πληροφορίας, όργανα μιας διαπλοκής συμφερόντων τα οποία δεν θέλουν να επιτρέψουν ποτέ στις δυνάμεις της Αριστεράς να καταλάβουν την εξουσία. Όσο για τα προβεβλημένα δημοσιογραφικά στελέχη τους, δεν είναι η ανεξάρτητη έρευνα, η ιδεολογία τους ή οι αναλύσεις τους που τα οδηγούν να κριτικάρουν τις πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά βεβαίως ότι αφού εργάζονται στα όργανα της διαπλοκής είναι ενεργούμενα των εργοδοτών τους, δηλαδή εξαγορασμένες πένες.
Είναι προφανές ότι, με αυτό τον τρόπο, δημιουργούνται αποδιοπομπαίοι τράγοι. ΜΜΕ και δημοσιογράφοι «εχθροί του λαού». Πρόσωπα που συμβολοποιούν την οξύτατη πολιτική σύγκρουση στο περιθώριο της χρεοκοπίας της χώρας και της οικονομικής της επιτήρησης, έχουν γίνει συχνά στόχος τραμπούκων σε δημόσιες εκδηλώσεις: δημοσιογράφοι έχουν δαρθεί, κυνηγηθεί, προπηλακιστεί, γιαουρτωθεί... Ε, ήρθε η ώρα και μιας εφημερίδας – μικρής εφημερίδας και αφύλακτης, με γραφεία σε διαμέρισμα πολυκατοικίας.
***
«Η εμπρηστική επίθεση στα γραφεία της Athens Voice είναι καταδικαστέα και βάλλει κατά της ελευθερίας του Τύπου». Mε αυτή τη λιτή ανακοίνωση, ο ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, καταδίκασε την εμπρηστική επίθεση της περασμένης εβδομάδας στα γραφεία της εφημερίδας. Η καταδικαστική αυτή ανακοίνωση, από πολλούς, θεωρήθηκε ως κατ’ ουσίαν στροφή στον τρόπο με τον οποίο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης πολιτεύεται σε θέματα βίας και Τύπου.
Τα πράγματα δεν άλλαξαν και τόσο θεαματικά αλλά πάντως άλλαξαν. Κι ο ΣΥΡΙΖΑ, επισήμως, έστω και τόσο λιτά, υπερασπίζει χωρίς προαπαιτούμενα το δικαίωμα των ΜΜΕ στην επιλογή πολιτικής ταυτότητας η οποία μπορεί και να βρίσκεται στον αντίποδα της πολιτικής ταυτότητας του κόμματος. Είναι η πρώτη φορά έπειτα από χρόνια που, επισήμως, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπερασπίζεται ένα αντιπολιτευόμενο μέσο, χωρίς συμψηφισμούς.
Να είναι άραγε αυτό ένδειξη προσαρμογής του ΣΥΡΙΖΑ στην πραγματικότητα; Να σημαίνει ότι, ενόψει μιας πιθανής ανάληψης κυβερνητικών ευθυνών, το κόμμα θα αναγκαστεί να αποδεχτεί τους κανόνες του παιχνιδιού στο πλαίσιο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας; Κι ότι ανάμεσα στους κανόνες αυτούς είναι και ο πλουραλισμός; Το δικαίωμα οποιουδήποτε, για σωστούς ή λάθος λόγους, να ασκεί κριτική και στην Αριστερά;
Πιθανόν. Αν και εξίσου συστατικό στοιχείο μιας τέτοιας προσαρμογής είναι η δύσκολη επιλογή για ένα κόμμα με τις συγκεκριμένες συνιστώσες με ποιους θα πάει και ποιους θ’ αφήσει. Ίσως οι ρήξεις που θα γίνουν εξαιτίας τέτοιων αναγκαίων επιλογών να αλλάξουν εντελώς την ταυτότητα του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Να το προσανατολίσουν προς την κατεύθυνση μιας δύναμης που πρέπει να σκεφτεί όχι μόνο πώς θα γκρεμίσει αλλά και πώς (και τι) θα χτίσει.
