* Από τον Δημήτρη Σακατζή
Φωτογράφος: Kevin Carter, βραβείο Pulitzer 1994. Σουδάν, κτυπημένο παιδί που σέρνεται προς ένα στρατόπεδο τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών, που βρισκόταν ένα χιλιόμετρο μακριά. Ο γύπας περιμένει το παιδί να πεθάνει έτσι ώστε να μπορέσει να το φάει! Κανένας δεν έμαθε τι απέγινε το παιδάκι.
Δείτε τη φωτογραφία. Είναι αληθινή. Εάν είχαμε να επιλέξουμε αυτό ή το ρίσκο του πνιγμού στη Μεσόγειο, τι θα επιλέγαμε; Μήπως η δική μας ανάπτυξη οφείλεται στους δικούς τους πόρους που κλέβουμε; Για πόσους ακόμη αιώνες θα τους παίρνουμε τη ζωή;
Εάν ένα παιδάκι από το Σουδάν έγραφε ένα γράμμα σε μας ίσως να ήταν κάπως έτσι: «Με λένε Κενύι και είμαι από το Σουδάν. Στη χώρα μου για 22 χρόνια υπήρχε εμφύλιος πόλεμος, μέχρι που χωρίστηκε. Η νέα μου χώρα είναι το Νότιο Σουδάν, αλλά και πάλι οι άνθρωποι είναι χωρισμένοι σε φυλές και σκοτώνονται για το φαγητό και το νερό.
Παντού υπάρχουν όπλα. Σε κάθε σπίτι, σε κάθε άνθρωπο. Νομίζω πως είναι περισσότερα ακόμη και από το φαγητό. Στο χωριό μου το νερό είναι ελάχιστο. Όσο για το φαγητό εγώ είμαι τυχερός. Ο μπαμπάς μου είναι καλός βοσκός και δεν πεινάμε πολύ. Όλα τα αγόρια όταν μεγαλώσουν, θέλουν να μοιάσουν στο μπαμπά τους. Εγώ όχι. Όχι γιατί δεν είναι άξιος, αλλά γιατί θέλω να φύγω από εδώ. Αγαπάω τον τόπο μου, τα χώματα του, τα αδέρφια μου, τους φίλους μου, όμως νοιώθω ότι κάτι με κυνηγάει.
Ίσως σας φανεί χαζό, αλλά με κυνηγάει μια φωτογραφία. Την είδα νομίζω σε μια εφημερίδα. Ήταν ένας γύπας που περίμενε ένα μικρό παιδάκι να πεθάνει. Το περίμενε υπομονετικά. Ήθελε μάλλον να το φάει. Δεν ξέρω. Ελπίζω το παιδάκι να γλίτωσε.
Από τότε κάθε βράδυ στον ύπνο μου, βλέπω τα ματάκια αυτού του παιδιού. Την απόγνωση και την ικεσία. Καθώς πλησιάζω όμως, τα μάτια του μοιάζουν με τα δικά μου.
Είναι τα δικά μου. Η αγωνία του με κυριεύει. Ο γύπας κινείται αργά προς το μέρος μου. Μυρίζω στην ανάσα του χαλασμένο κρέας. Οι γύπες ποτέ δε μένουν νηστικοί. Τα μάτια του είναι άγρια, άπληστα, δε χορταίνουν ποτέ.
Ένα βήμα ακόμη και…
Ξαφνικά, ανοίγει τα φτερά του και πετά από πάνω μου. Μοιάζει με αεροπλάνο. Δε μεταφέρει όμως ανθρώπους, τους σκοτώνει. Στα νύχια του είναι γαντζωμένες δύο βόμβες. Παιδικές μορφές ντύνονται πρόωρα άγγελοι και όμως ο γύπας δε σταματά. Τι να σκέφτεται άραγε! Κάθε βράδυ το ίδιο όνειρο, αν δεν έρθει ο θάνατος από την πείνα, θα έρθει από τα όπλα.
Πρόσφατα έμαθα, πως τα όπλα τα φτιάχνουν κάπου μακριά, σε κάτι χώρες που βρίσκονται στο βορά και λέγονται αναπτυγμένες νομίζω. Εκεί έχουν να φάνε, εκεί είναι πλούσιοι. Δεν χρησιμοποιούν τα δικά τους όπλα στα μέρη τους, αλλά τα πουλάνε σε μας και γίνονται ακόμη πιο πλούσιοι. Εκεί θέλω να πάω. Αυτό που θέλω να τους πω, είναι πως τα όπλα σκοτώνουν. Ίσως δεν το ξέρουν.
Ίσως πάλι, ο κόσμος να είναι φτιαγμένος από παιδάκια και από γύπες. Ίσως αυτή είναι η μοίρα του. Αν είναι όμως έτσι, τότε πιστεύω πως τα παιδάκια γλιτώνουν. Τα παιδάκια πάντα πρέπει να γλιτώνουν». (το γράμμα αυτό διαβάζεται στην ταινία «Φοβού τους ξένους»).
Ας το ακούσουμε. Ίσως το λιγότερο που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι να τους νιώσουμε. Η γνώση της αιτίας μας βοηθά να δούμε πιο καθαρά το δρόμο για τη λύση.
* Ο Δημήτρης Σακατζής είναι εκπαιδευτικός
