Από τον Γιάννη Μήτσιου,
φυσικό - νομικό
Τον τελευταίο καιρό πολύς λόγος γίνεται για την Παιδεία και την εκπαίδευση στην Ελλάδα. Το θέμα, βέβαια, αυτό είναι πάντα επίκαιρο, όταν ωστόσο επικρατεί η κρίση η οποία όλους σχεδόν τους Έλληνες τους επηρεάζει δυσάρεστα, αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Εκείνο που κάνει εντύπωση είναι ότι χρησιμοποιείται και σαν κάποια λύση στην μερική, έστω, αντιμετώπιση της κρίσης. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι μεταξύ άλλων προτάσεων υπάρχει και εκείνη της λειτουργίας φροντιστηρίων στα οποία θα φοιτούν οι μαθητές χωρίς να πληρώνουν δίδακτρα.
Εξαρχής, όμως, θα πρέπει να τονιστεί ότι η μάθηση, η μόρφωση, η Παιδεία γενικότερα, αποτελεί μια απόλυτα προσωποπαγή υπόθεση. Η πνευματική τροφή είναι σαν τη φυσική τροφή. Δεν μπορεί να φάει κάποιος άλλος για σένα. Το ίδιο ισχύει και για την πνευματική τροφή. Κανένας δεν μπορεί να σε μάθει κάτι. Το μόνο που σε μαθαίνει είναι πώς να μαθαίνεις. Αρχίζοντας από τη βάση, την ανάγνωση και τη γραφή, θα προχωρήσεις και στα δυσκολότερα, στα πιο σύνθετα, βαθμιαία και μεθοδικά, από το απλό και το εύκολο στο πιο σύνθετο. Στην πορεία αυτή είναι φυσικό να συναντήσεις δυσκολίες, όπως π.χ. άγνοια όρων. Τότε μπορείς να χρησιμοποιήσεις σχετικά βιβλία, ακόμη και εγκυκλοπαίδειες. Ας μην λησμονείται ωστόσο ποτέ ότι όσο περισσότερο χρόνο διαθέτει κάποιος για τη μελέτη τόσο καλύτερα αποτελέσματα θα έχει.
Είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι κατατάσσονται σε διάφορους τύπους, ανάλογα με τον τρόπο που μαθαίνουν. Άλλοι είμαστε οπτικοί τύποι. Μαθαίνουμε ευκολότερα βλέποντας το κείμενο. Αυτοί καλό θα είναι να έχουν το κείμενο μπροστά τους ή ακόμη και να το γράφουν σε κάποιο πρόχειρο χαρτί. Άλλοι είναι ακουστικοί τύποι. Μαθαίνουν ευκολότερα και καλύτερα κάτι ακούγοντάς το. Αυτοί θα πρέπει να διαβάζουν φωναχτά. Αν είναι μικτοί τύποι θα πρέπει να συνδυάζουν την όραση με την ακοή.
Είναι ορισμένοι που τονίζουν ότι η μάθηση και η γνώση δεν θέλουν κόπο, θέλουν κόλπο. Δεν χρειάζεται να τονιστεί ότι ο φίλοι αυτοί είτε απατώνται είτε κάποιους εξαπατούν. Υπάρχει και η κατηγορία εκείνων που αποβλέπουν σε κάποιο αποτέλεσμα. Π.χ. να πείσουν κάποιους ότι κατέχουν το κόλπο το οποίο μπορούν να διδάξουν και σε άλλους με το αζημίωτο, βέβαια. Υπάρχουν ακόμη και εκείνοι οι οποίοι τονίζουν και επιμένουν ότι η Παιδεία, η μόρφωση, η αριστεία είναι κακές συνήθειες με δυσάρεστα αποτελέσματα.
Στο σχολείο τους καλούς μαθητές τους ειρωνεύονται. Τους αποκαλούν "σπασίκλες", "φυτά", "μαμόθρεφτα" κ.λπ. οι συμμαθητές τους. Πρόσφατα, από τα χείλη κυβερνητικού παράγοντα ακούστηκε ότι η αριστεία είναι "ρετσινιά". Τόση απαξίωση, τέτοια περιφρόνηση.
Το ερώτημα πού οφείλεται αυτή η στάση, αυτή η απέχθεια προς την Παιδεία, τη μόρφωση και την αριστεία δεν είναι εύκολο να το απαντήσει κάποιος.
Ίσως να οφείλεται σε φθόνο του αμαθή, προς τον μορφωμένο, επειδή αισθάνεται κατώτερος και αντί να προσπαθήσει και αυτός να μορφωθεί περιορίζεται στον φθόνο προς κάθε μορφωμένο. Μια άλλη απάντηση είναι ότι ο ημιμαθής και ο αμαθής πολλές φορές δεν γνωρίζουν ότι δεν γνωρίζουν, νομίζουν ότι γνωρίζουν. Στην αρχαιότητα έλεγαν ότι η ημιμάθεια χείρων της αμαθείας εστί.
Χρειάζεται σε κάθε περίπτωση να αποβάλει ο καθένας τα γυαλιά της αισιοδοξίας, να δει την πραγματικότητα κατάματα και να την αντιμετωπίσει με σκέψη, με λογισμό και νηφαλιότητα. Να πάψει να πιστεύει ότι η Παιδεία και η μόρφωση πέφτουν από τον ουρανό χωρίς καμία δική μας προσπάθεια. Χρειάζεται προσπάθεια, χρειάζεται κόπος, υπομονή και αισιοδοξία. Και ας σκεπτόμαστε οι μεγαλύτεροι ότι παλιότερα αντιμετώπιζαν πολύ μεγαλύτερες ελλείψεις και δυσκολίες.
Χρειάζεται μελέτη, χρειάζεται διάβασμα γιατί αλλιώς κινδυνεύουμε να πάμε όλοι... αδιάβαστοι.
