Του Ηλία Κανέλλη
«Πολλά ήταν τα ψέματα που είπαμε ως εδώ
Ας πούμε και μι’ αλήθεια κι ας πέσει στο γυαλό...»
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
Η μαύρη αλήθεια είναι ότι όλο αυτό το διάστημα από τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου έως σήμερα, η κυβέρνηση μας έχει φλομώσει στα ψέματα. Ψέματα πολλά και επαναλαμβανόμενα, για μια διαπραγμάτευση που υποτίθεται ότι διεξάγεται με εκατέρωθεν θέσεις και αριθμούς, με συγκλίσεις και αποκλίσεις, με κόκκινες γραμμές... Μια διαπραγμάτευση που υποτίθεται θα διώξει την αβεβαιότητα η οποία έχει εγκατασταθεί πάνω από τη χώρα, στεγνώνοντας σιγά σιγά την οικονομία και την αγορά και επαναφέροντας πολύ κοντά το φάσμα της χρεοκοπίας και του Grexit.
Μην έχουμε λοιπόν καμία αμφιβολία. Παρ’ όσα μας λένε, η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα δεν έχει κάνει καμία απολύτως διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους εταίρους. Τρεις μήνες τώρα, η κυβέρνηση διαπραγματεύεται αποκλειστικά με τον ίδιο της τον εαυτό. Ανακοινώνει συνεχώς στο εσωτερικό τα αποτελέσματα μιας φαντασίωσης, όχι μιας πραγματικότητας, παρατείνοντας τον χρόνο της στην εξουσία, ενώ ταυτόχρονα κάνει τα μόνα που μπορεί: μιντιακούς πολέμους προπαγάνδας, ασφυκτικό έλεγχο των κρατικών ΜΜΕ (ΑΠΕ, ΕΡΤ) και προσλήψεις στο Δημόσιο, σε μια προσπάθεια να ελέγξει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του κρατικού μηχανισμού.
Και στο μεταξύ, όλα γύρω γκρεμίζονται. Η Ελλάδα τραβά τον δρόμο της ευρωπαϊκής απομόνωσης, η οπισθοδρόμηση στην παιδεία και η εσωστρέφεια που την ακολουθεί έχουν ήδη συντελεστεί, η συνεργασία με τη συνωμοσιολογική Ακροδεξιά έχει ακυρώσει τον όποιο ηθικό καμβά μπορούσε να επικαλείται η Αριστερά, ενώ η Ζωή Κωνσταντοπούλου με τις μεθοδεύσεις της έχει απαξιώσει τον ρόλο και τη λειτουργία του Κοινοβουλίου έως εκεί που δεν παίρνει.
***
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ κινείται στην κόψη του ξυραφιού. Η πολιτική της, αν και ακόμα φαίνεται να μην συγκρούεται με τον τρόπο ζωής τον οποίο έχουμε συνηθίσει, στην πραγματικότητα έχει δημιουργήσει πολλές ρωγμές στην κανονικότητα της χώρας.
Τα αποτελέσματα της κυβερνητικής πολιτικής είναι σοβαρά και δύσκολα αναστρέψιμα. Η επιστροφή της οικονομίας στην ύφεση επί της ουσίας ρίχνει στον Καιάδα τις προσπάθειες και τις θυσίες του παραγωγικού κορμού της χώρας, των μικρών και μεσαίων επαγγελματιών, των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα και των ανέργων. Η παράταση της χρηματοδότησης του δημόσιου τομέα και των συνταξιούχων, για την ώρα, κρύβει το πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας σε αδιέξοδο – κάτι που ακόμα καθρεφτίζεται στις δημοσκοπήσεις. Αλλά είναι δύσκολο να συνεχίσει να το κρύβει εσαεί.
Υποτίθεται ότι η κυβέρνηση συγκρούεται με τους εταίρους μας για «κόκκινες γραμμές» που έχουν να κάνουν με το κοινωνικό κράτος. Δεν συζητεί ομαδικές απολύσεις, δεν συζητεί μικρότερο Δημόσιο και αρνείται να συζητήσει τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος. Παριστάνει δηλαδή ότι υπερασπίζεται τους αδυνάτους, ενώ ξέρει ότι αν η χώρα χρεοκοπήσει η πλειονότητα θα συγκαταλέγεται σε αυτούς τους αδυνάτους, που θα ψάχνουν τρόπο να εκφράσουν την οργή τους.
Υποτίθεται, π.χ., ότι η κυβέρνηση είναι ανυποχώρητη στην υπεράσπιση ενός δίκαιου και βιώσιμου ασφαλιστικού συστήματος. Τι δεν λέει, κι ας το γνωρίζουν τα στελέχη της: δεν λέει ότι το ασφαλιστικό δεν έχει ζωή με τον τρόπο που λειτουργεί, ακόμα κι αν η χώρα είχε μεγάλη ρευστότητα. Το ασφαλιστικό, στρεβλό και σπάταλο σε μια κοινωνία γερόντων και ιδιαίτερων προνομίων, πρέπει να μεταρρυθμισθεί είτε με στρεβλό τρόπο (αύξηση ορίων ηλικίας κ.λπ.), είτε με τον ορθό τρόπο (μετάβαση σε ένα σύστημα βασικής εθνικής σύνταξης). Οι κόκκινες γραμμές δεν γεννούν χρήματα - και οι συνταξιούχοι δεν θέλουν να τρέφονται μόνο με αξιοπρέπεια.
Με τον ίδιο τρόπο, η κυβέρνηση παραπλανά και σε όλα τα υπόλοιπα ζητήματα. Δεν θα μπορέσει να συνεχίσει την παραπλάνηση. Η απόσταση από την οδυνηρή πραγματικότητα είναι πολύ κοντά.
***
Δυστυχώς, φτάνουμε στο τέλος. Και η Ελλάδα καλείται να αναμετρηθεί με την πραγματικότητα. Δυο σενάρια είναι τα επικρατέστερα, και τα δυο πολύ οδυνηρά:
Το πρώτο: η κυβέρνηση, προκειμένου να συνεχίσει να χρηματοδοτείται το ελληνικό κράτος, να δεχθεί τους όρους μιας συμφωνίας με τους εταίρους. Οι όροι αυτοί δεν γίνεται να μην συμπεριλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις οι οποίες, τα πέντε χρόνια της κρίσης, έγινε διακομματική προσπάθεια να μην γίνουν (ανάμεσα στις οποίες και η οδυνηρή αναδιάταξη του ασφαλιστικού). Τυχόν συμφωνία πρέπει να περάσει από τη Βουλή, όπου πολύ δύσκολα δεν θα καταψηφιστεί από την εσωκομματική αντιπολίτευση. Αν δεν βρεθεί διευρυμένη πλειοψηφία εθνικής ανάγκης, ο δρόμος για τις αναπόφευκτες νέες εκλογές θα είναι δρόμος προς την καταστροφή, τη χρεοκοπία και την απομόνωση. Ενδεχομένως και την αναζωπύρωση ενός εμφύλιου μίσους.
Το δεύτερο: η κυβέρνηση επιλέγει στρατηγική ρήξης και επιστροφής στη δραχμή. Σε αυτό το σενάριο, για να μπορέσει να κρατηθεί στην εξουσία σε συνθήκες πρωτοφανούς και ακραίας φτώχειας, ανασφάλειας και αβεβαιότητας, είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει έναν αυταρχικό μονόδρομο: η επίκληση του εμφύλιου μίσους πολύ φοβάμαι ότι θα είναι συστατικό αυτού του μονόδρομου.
Ο εφιάλτης είναι πολύ κοντά μας. Και εδώ που έφτασαν τα πράγματα δύσκολα θα τον αποφύγουμε – εκτός αν ο Αλέξης Τσίπρας αποφασίσει να τα βάλει με τον έως σήμερα εαυτό του. Το έχει άραγε συνειδητοποιήσει;
