Περιηγήθηκε την Αίγυπτο, την Τουρκία και ολοκλήρωσε το οδοιπορικό του με την Ελλάδα, η οποία μόλις πριν τρεις περίπου δεκαετίες είχε απελευθερωθεί μέχρι τον Δομοκό. Ολοκληρώνοντας το ταξίδι τους ο Lapeyre κατέγραψε τις εντυπώσεις του σε ένα λεπτομερές οδοιπορικό με τον τίτλο: “Journal d‘ un voyageur en Egypt, en Grece et en Turquie” [Το ημερολόγιο ενός ταξιδιώτη στην Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Τουρκία].
Το 1851 στην εβδομαδιαία εφημερίδα των Παρισίων “L’ Illustration Journal Universel”, τεύχος 459, της 13ης Δεκεμβρίου, δημοσιεύθηκε στις σελίδες 375-379 ένα μέρος των εντυπώσεών του με τίτλο: «Larisse, le mont Olymp, le mont Ossa. Aly Tchucca, Histoire d’ un chef de Brigands» [Λάρισα, Όλυμπος, Όσσα. Ο Αλή Τσούκα, η ιστορία ενός λήσταρχου]. Το κείμενο διανθίζεται και με τέσσερα χαρακτικά, εκ των οποίων τα τρία αφορούν απόψεις της Λάρισας, ενώ το τέταρτο είναι μια απεικόνιση του λήσταρχου Αλή Τσούκα.
Από το κείμενο αυτό απομονώσαμε τις εντυπώσεις του Lapeyre από την προσωρινή διαμονή τους στον τεκέ του Χασάν Μπαμπά στον σημερινό οικισμό Τέμπη, τις οποίες και δημοσιεύουμε σε μετάφραση της Χριστίνας Polese.
«... Ύστερα από δύο ώρες πορεία μέσα στην κοιλάδα των Τεμπών, φθάσαμε στον Μπαμπά, όμορφο τουρκικό χωριό, του οποίου τα όμορφα και γραφικά τοποθετημένα σπίτια ξεχωρίζουν μέσα σε ένα σύνολο θάμνων και πλατάνων.
Καθώς μπαίνουμε στην αυλή έξω από το χάνι, ένας γερο-τούρκος με το κεφάλι τυλιγμένο σε ένα τεράστιο σαρίκι, τραγουδούσε με τη συνοδεία λαούτου, ένα είδος αρχαίας λύρας. Τα μάτια του έλαμπαν από τη φλόγα του αυτοσχεδιασμού και η μακριά άσπρη γενειάδα του η οποία κάλυπτε το στέρνο του, του προσέδιδε έναν αέρα εξαιρετικά σεβάσμιο. Στα πόδια του κάθονταν πάνω στο έδαφος παιδιά, των οποίων τα ξαναμμένα και περίεργα πρόσωπα έρχονταν σε αντίθεση με την αυστηρότητα του γέροντα. Πολλοί Αλβανοί καπνίζοντας το τσιμπούκι, άκουγαν με το στόμα μισάνοιχτο και το κεφάλι κρεμασμένο. Είχαμε την εντύπωση πως βλέπαμε τον Όμηρο σε μια στάση της περιπλανώμενης ζωής του, καθώς τραγουδούσε κάποια από εκείνες τις ραψωδίες του, όπου οι αντίλαλοι αυτής της γης, που καθαγιάσθηκε από το πνεύμα του, δεν θα μπορέσουν να λησμονήσουν ποτέ. Κάτω από τον θόρυβο των πετάλων των αλόγων μας η ομάδα διαλύθηκε, τα παιδιά το έσκασαν βρίζοντας τους χριστιανούς, ενώ ο γέροντας αφού άφησε τη λύρα του ήλθε αυστηρά-αυστηρά να μας προϋπαντήσει. Ήταν ο ιδιοκτήτης από το χάνι.
Η ζέστη ήταν αποπνικτική. Το τρεχαλητό που μόλις είχαμε κάνει και οι συγκινήσεις που μας κατέκλυσαν έκαναν αναγκαία και πολύτιμη λίγη ξεκούραση και κάποια δροσερά αναψυκτικά, όμως δεν έπρεπε να περιμένουμε παρά μόνο το αιώνιο ρακί. Εξαντλημένοι από τη δίψα το παραγγείλαμε σε μεγάλες ποσότητες, όμως ο Αχμέτ Αγάς, ο λυριτζής, χωρίς να υπολογίσει ούτε στο ελάχιστο την ανυπομονησία μας, χωρίς να διαφοροποιήσει ούτε στο ελάχιστο τη σοβαροφανή βραδύτητα της περπατησιάς του, μας κοίταξε καλά-καλά από την κορυφή ως τα νύχια και μας απάντησε ότι, από τότε που συστάθηκε το χωριό κανείς ποτέ δεν ήπιε ατιμώρητα ποτά απαγορευμένα από τον Προφήτη [1]. Συγχρόνως μας πήρε από το χέρι και μας οδήγησε στο δρόμο.
- Κοιτάξτε, είπε, υπάρχουν 39 σπίτια. Ο Χασάν Μπαμπά, ο άγιος αυτός άνθρωπος, απαγόρευσε δια παντός να κατασκευασθεί ένα παραπάνω. Θέλησαν να παραβούν τις εντολές του πέρυσι - διότι οι άνθρωποι αυτής της γενιάς γίνονται κακοί και δεν ακούν τους προφήτες – και κατασκεύασαν τρία σπίτια. Τα δύο απ’ αυτά κάηκαν και το τρίτο κατέρρευσε καταπλακώνοντας τους κατοίκους του. Εδώ και ένα μήνα κάποιος ταξιδιώτης σταμάτησε στο χάνι μας. Ήταν χριστιανός. Τη νύχτα ήπιε τσίπουρο και μέθυσε. Την επομένη ο όμορφος μιναρές από το τζαμί μας κλονίσθηκε και τώρα κρέμεται πάνω από τα κεφάλια μας σαν να θέλει να μας προειδοποιήσει ότι είναι έτοιμος να καταπέσει πάνω μας, αν επιτρέψουμε να παραβούν τις εντολές του Χασάν και πάλι.
Στρέψαμε το βλέμμα μας προς την κατεύθυνση που μας υποδείκνυε ο Αχμέτ Αγάς. Έλεγε την αλήθεια. Ο μιναρές είχε γείρει και ήταν έτοιμος να μετατραπεί σε ερείπια.
- Ποιος ήταν λοιπόν, ρωτώ τον χατζή μας, αυτός ο ευσεβής και αγαπητός άνθρωπος του Κυρίου, για τον οποίο μας μιλάτε τόση ώρα;
- Τα λόγια σας είναι ευγενικά σαν τα λόγια δίκαιου ανθρώπου και τα πρόσωπά σας αποπνέουν ειλικρίνεια και καλοσύνη. Ελάτε μαζί μου. Ας αναπαυθούμε στις ψάθες αυτού του καφενείου για να ακούσετε την ιστορία του Χασάν Μπαμπά. Σας θεωρώ άξιους να την ακούσετε. Ο Αχμέτ Αγάς συνόδευε τα λόγια του με κινήσεις γεμάτες επισημότητα και σοβαρότητα. Μας άρεσε, παρά το αυστηρό του ύφος, καθώς ήμασταν κυρίως περίεργοι να ακούσουμε την ιστορία του. Μας έβαλε να καθίσουμε στους καναπέδες ενός αγροτικού καφενείου, ζήτησε πίπες, ναργιλέδες και στρώθηκε και ο ίδιος, με όλη τη φροντίδα ενός ανθρώπου που θέλει να συγκεντρώσει, τόσο με τη στάση του όσο και με την αφήγησή του, την προσοχή των ακροατών του. Ένα ανεπαίσθητο χαμόγελο χαράχθηκε πολλές φορές στα χείλη μας κατά τη διάρκεια της διήγησής του, κάτι που ο Αχμέτ Αγάς το αντιλήφθηκε και όταν τελείωσε την αφήγησή του μας είπε.
- Φίλοι μου, είστε νέοι και η δυσπιστία είναι συχνά ένα από τα ελαττώματα της ηλικίας σας, όπως και η επιείκεια είναι μία από τις υποχρεώσεις και τις χάρες των γηρατειών. Δεν πιστεύετε ούτε στους προφήτες ούτε στα θαύματα, άλλωστε πόσοι μουσουλμάνοι κάνουν σαν και σας!
[1]. Ως γνωστόν, τα οινοπνευματώδη ποτά απαγορεύονται από τη μουσουλμανική θρησκεία.
