Του Κώστα Γκιάστα
Όταν μιλάμε για Σχέδιο Ανάν και Κυπριακό καλό θα είναι να ακούμε έναν άνθρωπο που το έχει διαβάσει ολόκληρο. Ο κ. Νίκος Λυγερός είναι ο άνθρωπος που διάβασε το σχέδιο των 10.000 σελίδων. Εντόπισε επακριβώς τις αντιφάσεις και συνέταξε μια έκθεση μονοψήφιων σελίδων καταγράφοντας αυτές τις αντιφάσεις, την οποία παρέδωσε στον αείμνηστο πρόεδρο της Κύπρου Τ. Παπαδόπουλο οποίος με διάγγελμα του προς τον Κυπριακό Ελληνισμό πρότεινε την απόρριψη του. Ο 47χρονος πολυπράγμων ερευνητής (μαθηματικά, ποίηση, ζωγραφική, στρατηγική και γεωπολιτική, ανάμεσα σε άλλα), γνωστός στο ευρύτερο κοινό για τον ιδιαίτερα υψηλό δείκτη νοημοσύνης, μίλησε προχθές στο Δικηγορικό Μέγαρο της Λάρισας για θέματα των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (Α.Ο.Ζ.) Ελλάδος-Κύπρου και πως αυτές μπορούν να αποτελέσουν, εφόσον γίνουν τα κατάλληλα βήματα από τη δική μας πλευρά, μια πραγματική ευκαιρία για επίλυση πολλών προβλημάτων που μας ταλανίζουν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Μίλησε ακόμα για τις παγίδες του σχεδίου Ανάν που δεν πρέπει να επαναληφθούν στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται.
Πριν ανέβει στο βήμα της εκδήλωσης μίλησε στην «Ε». Αρχικά σχολίασε κατά πόσο η νέα λύση που προωθείται για το κυπριακό έχει σχέση με το σχέδιο Ανάν και που οδηγεί υπογραμμίζοντας: «Προς το παρόν μοιάζει με το σχέδιο Ανάν. Δεν εκμεταλλεύεται τα δεδομένα της ΑΟΖ και κατά συνέπεια παίζονται δύο σενάρια: Το ένα είναι να κάνουμε απόρρητα την υπογραφή και το άλλο είναι το να πούμε πως παίζουμε αυτό το σενάριο μόνο και μόνο για να πούμε ότι παίχθηκε.
Στο δια ταύτα συνεχίζουμε την πορεία για την ΑΟΖ καθώς έχουμε φτάσει στον τρίτο γύρο αδειοδότησης και κατά συνέπεια θα χρησιμοποιήσουμε αυτό το επιχείρημα για να λειτουργήσουμε πιο δυναμικά. Έχουμε μια ενισχυμένη γεωπολιτική θέση έτσι ώστε σε διαπραγματεύσεις επί της ουσίας να μην είμαστε απλώς εξαρτημένοι».
Για την ανάλυση της ΑΟΖ και τα κοιτάσματα αναφέρει: «Πολλοί αναρωτιούνται αν έχουμε προοπτικές. Αν καταλάβουμε τα δεδομένα των κοιτασμάτων με ακρίβεια τότε βλέπουμε, πως μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε.
Ερωτώμενος για το αν ανοίγει την όρεξη της Τουρκίας παράλληλα, διαφώνησε: «Αντιθέτως. Αυτά ανοίγουν την όρεξη για άλλους μεγάλους παίκτες που έρχονται στη σκακιέρα. Ξαφνικά αυτό μας προστατεύει. Κάθε μπλοκ που ανοίγουμε μετά εμφανίζεται ένα κομμάτι που είναι σημαντικό και θα «καθίσει» από 30 έως 37 χρόνια. Ο γύρος της άδειας είναι έως 7 χρόνια και ο γύρος της εξόρυξης είναι 30. Φανταστείτε το Κυπριακό είναι άλυτο 41 χρόνια. Tώρα έχουμε διάφορους παίκτες όπως η ΕΝΙ της Ιταλίας, η Τοτάλ της Γαλλίας, η Gazprombank που είναι ήδη υποψήφια και υπάρχουν εταιρίες από Αμερική και δύο από Ισραήλ. Φέρτε το στο μυαλό σας. Έχετε την Κύπρο και από κάτω όλους αυτούς τους παίκτες».
Συνεχίζοντας για τις ΑΟΖ, σημειώνει: «Εμείς παίζουμε από κάτω (σ.σ. γεωγραφικά κάτω από τις δύο ΑΟΖ Ελλάδας – Κύπρου). Αν είχαμε ένα σωστό κράτος από πάνω (σ.σ. Τουρκία) θα παίζαμε από πάνω. Όμως επειδή δεν το έχουμε πάμε για μια τριμερή από κάτω και έχουμε Κύπρος -Ελλάδα - Αίγυπτος. Συμφωνούμε σε αυτό ότι είναι τριπλό σημείο για εμάς και τότε η Τουρκία δεν έχει πρόσβαση και τελειώσαμε».
Αναφερόμενος στη στάση της Τουρκίας λέει: «Η Τουρκία έφαγε πολλές σφαλιάρες από το 1974 μέχρι τώρα. Έφαγε μια το 1977 όταν ήθελε να μην μιλάμε καθόλου για ΑΟΖ. Το 1982 για το δίκαιο της θάλασσας. Και το 2003, 2004, 2007 και 2010 οι τρεις συμφωνίες ήταν εναντίον της Τουρκίας. Εμείς ποτέ δεν το παρουσιάζουμε αυτό ως ήττα της διπλωματίας. Όμως γι’ αυτήν είναι ήττα. Όταν βγάζουμε τα θαλάσσια οικόπεδα στην Κύπρο ή τα θαλάσσια οικόπεδα στην Ελλάδα δεν λέει κανένας τίποτα. Στην πραγματικότητα η Τουρκία τι βλέπει; Δεν μπορεί να παίξει σε αυτόν τον χώρο και έτσι προσπαθεί να κάνει κινήσεις που δεν αλλάζουν απολύτως τίποτα και στην πραγματικότητα την πάει πίσω. Απλά πρέπει να φαίνεται πως και αυτήν κάνει κάτι γιατί έχει και αυτήν ψηφοφόρους. Στην ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί να «παίξει» πουθενά και δεν είναι επειδή εμείς θα την αποκλείσουμε αλλά γιατί είμαστε ακριβώς στη μέση γραμμή. Στη Μαύρη Θάλασσα χρησιμοποιεί τη μέση γραμμή όπως εμείς στη Μεσόγειο. Οι τρεις συμφωνίες που έχει κάνει, όπως με την πρώην Σοβιετική Ένωση και με τη Βουλγαρία είναι όλες πάνω στη μέση γραμμή όπως ακριβώς και εδώ. Σ’ αυτό το επίπεδο δεν είναι τόσο αξιόπιστη. Όταν κάποιος λέει μην κάνετε τίποτα εδώ επειδή είναι κλειστή η θάλασσα (σ.σ. Μαύρη) και κάνει αυτό που κάνει αυτό σε πιο κλειστή θάλασσα δεν αγγίζει τους άλλους».
Για το αν ελλοχεύει ο κίνδυνος για κίνηση της Τουρκίας με τη δύναμη των όπλων υπογράμμισε: «Όχι θα μπορούσε να το κάνει εδώ και χρόνια. Ακόμα και η εισβολή αν είχε γίνει σοβαρά θα είχε γίνει από κάτω γιατί όλα τα στρατηγικά κοιτάσματα βρίσκονται εκεί. Ακόμα και αν διαιρέσετε την Κύπρο στα δύο δεν έχει πρόσβαση σε αυτά. Στην πραγματικότητα τώρα αντιλαμβάνεται η Τουρκία πως παίρνοντας το 37%, ήταν το καλύτερο για τα τότε δεδομένα για το κτηματολόγιο. Όταν βλέπετε τα 13 οικόπεδα είναι όλα από κάτω. Τώρα είναι από πάνω που δεν έχει κοιτάσματα».
Κλείνοντας ο κ. Λυγερός σημειώνει: «Το σχέδιο Ανάν από μόνο του δεν μπορεί να ξαναεφαρμοστεί. Γιατί το 80% είναι εναντίον του ευρωπαϊκού κεκτημένου άρα αναγκαστικά και δέχεται τροποποιήσεις. Απλώς μετά αν υπάρχουν πράγματα που είναι εκτός ευρωπαϊκού κεκτημένου και είναι μόνο μεταξύ μας, αν δεν μου τα δώσετε και εγώ σας τα πάρω, όλοι οι άλλοι δεν μπορούν να πούνε τίποτα γιατί είναι σε διμερή. Αν όμως είναι ευρωπαϊκού κεκτημένου η ευρωπαϊκή ένωση λέει όχι. Δεν μπορεί να καταπατηθεί». Το Κυπριακό, κατέληξε, θα λυθεί μέσω της ΑΟΖ και πρόσθεσε: «Την ΑΟΖ δεν την κάνουμε μόνο για οικονομικούς λόγους αλλά και για ελληνοκουρδικούς λόγους».
