Περισσότερη έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος, υποχρεωτική ενίσχυση προς τους νέους αγρότες σε όλα τα κράτη - μέλη, ισχυρές οργανώσεις αγροτών και η μείωση της γραφειοκρατίας στη διάθεση των κοινοτικών κονδυλίων είναι τα βασικά σημεία της συμφωνίας σχετικά με την Κοινή Αγροτική Πολιτική που επετεύχθη την περασμένη Τετάρτη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εκκρεμούν αποφάσεις για το ανώτατο όριο των άμεσων ενισχύσεων στις μεγαλύτερες εκμεταλλεύσεις και για την κατανομή των πόρων μεταξύ των γεωργών. Η πολιτική συμφωνία επί των μεταρρυθμίσεων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, έρχεται μετά από τρεις μήνες εντατικών διαπραγματεύσεων, αλλά εξακολουθεί να εξαρτάται από την τελική συμφωνία για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της Ε.Ε. για την περίοδο 2014-2020.

Η χώρα μας έχει ένα χρόνο στη διάθεσή της να επιλέξει ποιο μοντέλο ανακατανομής των ενισχύσεων θα επιλέξει, έτσι ώστε μέχρι το 2019 να έχουν καταργηθεί σταδιακά όλα τα ιστορικά δικαιώματα και κανένας πραγματικός αγρότης να μην παίρνει κάτω από το 60% του ελληνικού μέσου όρου, αλλά και κανένας από τους «παλιούς» να μην χάσει πάνω από το 30% των χρημάτων του.

Τα νέα δεδομένα δίνουν την ευκαιρία στην Ελλάδα να αποφασίσει πώς θα διαθέσει τον «Εθνικό της Φάκελο». Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της τεχνικής ανάλυσης των εργαλείων που φέρνει η νέα ΚΑΠ, ο αξιωματούχος της Κομισιόν, Τάσος Χανιώτης, ανέπτυξε τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να γίνει η αναδιανομή των ενισχύσεων, εντός της ελληνικής πραγματικότητας.

α) Να επιλέξει τη λύση της μιας και ενιαίας περιφέρειας σε επίπεδο χώρας και να διανείμει αντίστοιχα τα ποσά που προβλέπονται για βασική ενίσχυση και πρασίνισμα. Σ’ αυτή την περίπτωση για τη χώρα μας το αντίστοιχο τσεκ θα είναι περί τα 38 ευρώ το στρέμμα για τους γεωργούς και περί τα 23 ευρώ για τους κτηνοτρόφους.

β) Να υιοθετήσει τη λύση των πολλών περιφερειών οι οποίες θα ορίζονται από γεωγραφικά, προϊοντικά και άλλα αγρονομικά κριτήρια με αντίστοιχες αναπτυξιακές μακροπρόθεσμες στοχεύσεις.

γ) Να κινηθεί στην κατεύθυνση της εξατομικευμένης σύγκλισης όλων των δικαιούχων προς τον εθνικό μέσο όρο με την παραδοχή (φραγή) ότι η απώλεια ενισχύσεων δεν θα υπερβαίνει σε καμιά περίπτωση το 30% αυτών που έδιναν τα ιστορικά δικαιώματα.

Σε κάθε περίπτωση, οι τελικές αποφάσεις πρέπει να ληφθούν μέχρι τον Αύγουστο του 2014.

Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΠ

Από τις πρώτες «μουδιασμένες» προσεγγίσεις που σημειώθηκαν το προηγούμενο 48ωρο από υπηρεσιακούς παράγοντες, συνεταιριστικές οργανώσεις (π.χ. ΠΑΣΕΓΕΣ κ.λπ.) αλλά και τοπικών παραγόντων τα πρώτα συμπεράσματα για τους κερδισμένους και χαμένους της νέας ΚΑΠ είναι τα εξής:

ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ

-Σήμερα η κατανομή των ενισχύσεων ευνοεί όσους καλλιεργούν εκτατικές καλλιέργειες, όπως οι αροτριαίες (βαμβάκι, δημητριακά κ.λπ.), αφού οι παραγωγοί αμείβονται με 80 ευρώ\στρ. Αντίθετα δεν πληρώνονται οι δενδρώδεις καλλιέργειες. Δηλαδή με το νυν καθεστώς κερδισμένες ήταν περιοχές, όπως τα Φάρσαλα, η Νίκαια κ.λπ. και χαμένες ο Τύρναβος, η Ελασσόνα.

Με την νέα ΚΑΠ η κατανομή θα μοιραστεί στο μισό, δηλαδή 40 ευρώ για αροτριαίες και 40 ευρώ για δενδρώδεις καλλιέργειες. Αυτό σημαίνει ότι στις πρώτες περιοχές (Φάρσαλα, Κιλελέρ κ.λπ.) θα υπάρξει βίαιη ανακατανομή του πλούτου, η οποία αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα από την ελληνική πολιτεία, τα τρακτέρ θα στρατοπεδεύσουν μόνιμα στην εθνική οδό.

-Ακόμη σήμερα τα δικαιώματα, με βάση τα οποία δίνονται οι ενισχύσεις είναι ατομικά, αυτός που θα δηλώσει την γη, ακόμη δηλαδή και ο ενοικιαστής-καλλιεργητής. Με την νέα ΚΑΠ τα δικαιώματα θα ορίζονται επί της ιδιοκτησίας της γης. Έτσι ο ενοικιαστής (παραγωγός), έχοντας να αντιμετωπίσει το αυξανόμενο κόστος παραγωγής και χάνοντας την ενιαία ενίσχυση θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει τη γη. Ο ιδιοκτήτης (π.χ. γιατρός-δημόσιος υπάλληλος) θα νοικιάσει την γη του σε κάποια πολυεθνική εταιρία (όπως γίνεται τώρα σε Βουλγαρία-Αλβανία κ.λπ.), με αποτέλεσμα η υποτιθέμενη διατροφική αυτάρκεια της χώρας μας να κινδυνεύει.

ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ

Στα θετικά της νέας ΚΑΠ είναι ο νέος ορισμός για τους βοσκότοπους που δεν δημιουργεί πρόβλημα, γιατί λαμβάνεται υπόψη ο παραδοσιακός τόπος βόσκησης (καλύπτονται και οι εκτάσεις με ξυλώδη βλάστηση), αν και η κατάργηση των «ειδικών δικαιωμάτων» θα δημιουργήσει πρόσθετα προβλήματα στην κτηνοτροφία με την εξεύρεση των αναγκαίων (για την ενεργοποίηση δικαιωμάτων) εκτάσεων. Η οροφή των ενισχύσεων είναι θετική, για την περιοχή μας, η οποία διακρίνεται για τον μικρό κλήρο και τις οικογενειακές επιχειρήσεις, κι έτσι μπαίνει ένας φραγμός στα τεράστια ποσά που δίνονταν σε μεγαλοτσιφλικάδες. Μάλιστα κάποιοι είχανε προτείνει πολύ χαμηλότερο ποσό. Πρέπει να γίνει χρήση της διάταξης για περικοπή κατά 14% στις ενισχύσεις πάνω από 150.000 ευρώ και να επιδιώξουμε αν μπορούμε να κατεβάσουμε την οροφή σε πολύ χαμηλότερο ποσό. Τα μέτρα τέλος για τις μειονεκτικές περιοχές, τους νέους αγρότες και τους μικρούς παραγωγούς κινούνται στη σωστή κατεύθυνση.

Γ. Ρούστας