υποστηρίζει ο καθηγητής και διευθυντής της Κλινικής Εντατικής Θεραπείας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Επαμεινώντας Ζακυνθινός. Σε συνέντευξή του στην «Ε» με αφορμή την έξοδο των 4 διασωληνωμένων ασθενών της νόσου covid-19, γεγονός που θεωρείται σημαντική επιτυχία, εξηγεί ότι αυτή η επιτυχία αποδίδεται στη μικρή πίεση που δέχθηκε η Κλινική, όπως και οι υπόλοιπες ΜΕΘ σε ολόκληρη την Ελλάδα, σημειώνοντας την ανάγκη να επιτευχθεί άμεσα και αποτελεσματικά ο στόχος της απαραίτητης με τον πληθυσμό αναλογίας κλινών ΜΕΘ στη χώρα μας, όπως προσδιορίστηκε από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας. Σε άλλο σημείο παραδέχεται ότι το σύνολο των κλινών ΜΕΘ, που διαθέτει σήμερα το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο είναι μεγαλύτερο συγκριτικά με την περίοδο πριν την έναρξη της υγειονομικής κρίσης και ευχαριστεί δημόσια τους Λαρισαίους για την υποστήριξή τους ενώ παρά την αισιοδοξία, που παίρνει τη θέση της ανασφάλειας των προηγούμενων εβδομάδων, στέλνει ένα σαφές μήνυμα προς όλους: "Μέχρι να βγούμε νικητές από την κρίση οφείλουμε να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να διατηρήσουμε την προηγούμενη εξαιρετική συμπεριφορά μας".

* Κύριε καθηγητά, ολοκληρώνεται σήμερα (Κυριακή) μια επικίνδυνη περίοδος για την εξέλιξη της νόσου covid-19 στη χώρας μας. Τι άφησε στην ιατρική κοινότητα η διαχείριση αυτής της άγνωστης νόσου για ολόκληρο τον κόσμο και πώς ανταποκρίθηκε το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας στις αυξημένες απαιτήσεις αυτής της περιόδου;

- Όπως πολύ σωστά αναφέρατε, πρόκειται για μία άγνωστη νόσο και η παγκόσμια ιατρική κοινότητα βρέθηκε αιφνίδια σε αχαρτογράφητα νερά και στην ανάγκη να προχωρήσει σε άμεσες και επείγουσες δράσεις τόσο σε κλινικό όσο και σε ερευνητικό επίπεδο. Στη χώρα μας έχουν ληφθεί έγκαιρα τα απαραίτητα και αναγκαία μέτρα και αυτό οδήγησε σε αποφυγή της ανθρώπινης τραγωδίας που είδαμε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λάρισας ανταποκρίθηκε, θεωρώ, άριστα στις απαιτήσεις της κρίσης. Υπήρξε συνεργασία σε όλα τα επίπεδα. Διοίκηση, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, τραυματιοφορείς, τεχνικοί, καθαριστές, όλοι συνεργάστηκαν σαν ένα δυναμικό και αλληλένδετο σύνολο άμεσα και με αυταπάρνηση προκειμένου να υπάρξει το θεμιτό αποτέλεσμα. Η δοκιμασία του κορονοϊού ανέδειξε ήρωες και σύμβολα ελπίδας και όπως πάντα συμβαίνει με την ανθρώπινη φύση δεν έλλειψε και η μειοψηφία της αδυναμίας και μεμψιμοιρίας. Η δύναμη των πολλών μας οδήγησε αλώβητους χωρίς την απώλεια καμιάς ανθρώπινης ζωής στο τέλος αυτής της πρώτης και επικίνδυνης περιόδου.

* Φαίνεται ότι η χώρα μας κέρδισε το στοίχημα της αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης. Σε ποιον βαθμό συνέβαλε το γεγονός ότι οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας δεν δέχθηκαν τις πιέσεις σε αντίστοιχες Μονάδες νοσοκομείων σε χώρες του εξωτερικού;

- Αναμφισβήτητα το πρώτο στοίχημα το κερδίσαμε. Μπορούμε να κοιτάμε το μέλλον με αισιοδοξία. Η επιστήμη τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και ελπίζουμε σύντομα να υπάρξουν αποτελεσματικά μέτρα αντιμετώπισης του ιού τόσο σε επίπεδο θεραπείας όσο και σε επίπεδο εμβολίου. Το καλοκαίρι είναι μπροστά μας και το ελληνικό φως μαζί με τη ζεστασιά γύρω μας θα δράσει κατευναστικά όχι μόνο στο σώμα και στην αντιμετώπιση του ιού αλλά και στην ψυχή μας, που τόσο το έχει ανάγκη. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός, όπως και εσείς αναφέρετε, ότι οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας της χώρας δέχθηκαν μικρότερες πιέσεις. Πράγματι, αυτό έδωσε την ευκαιρία στο προσωπικό στο σύνολό του να δράσει αποτελεσματικά και να προσφέρει στον κάθε ασθενή τη μέγιστη φροντίδα. Ίσως, ο πολύς κόσμος να μη γνωρίζει ότι η φροντίδα αυτών των ασθενών δεν είναι μόνο διαγνωστική, φαρμακευτική ή η συνήθης νοσηλευτική. Η συνεχής παρακολούθησή τους ή ανάγκη για άμεση δράση, η μηχανική αναπνοή και γενικά η αστάθεια που τους χαρακτηρίζει απαιτούν συνεχή εγρήγορση, άμεση επέμβαση, συνεχή ενασχόληση. Σκεφτείτε τι σημαίνει αυτό. Όχι μόνο άγχος, κόπωση, συνεχές διάβασμα των καινούριων δεδομένων που προκύπτουν καθημερινά από τη διεθνή βιβλιογραφία αλλά κυρίως το ότι είναι συνεχώς εκτεθειμένοι στον ιό και κινδυνεύουν οι ίδιοι. Πραγματικά δείχνουν τεράστια αυτοθυσία και τα γρήγορα αντανακλαστικά της πολιτείας και των ειδικών σίγουρα βοήθησαν στο να εκφραστεί αυτή η αυτοθυσία τους.

* Στη Λάρισα όσοι ασθενείς διασωληνώθηκαν είχαν καλή πορεία με αποτέλεσμα να περάσουν την πόρτα της εξόδου και να αποφευχθεί πιθανός θάνατος. Εντυπωσιακό το αποτέλεσμα αν αναλογιστεί κανείς τα ποσοστά θνητότητας για ασθενείς των ΜΕΘ...

- Πράγματι όλοι οι ασθενείς που νοσηλεύτηκαν μέχρι τώρα στη ΜΕΘ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Λάρισας είχαν άριστη πορεία. Ελπίζουμε και οι επόμενοι ασθενείς που θα χρειαστούν νοσηλεία στη ΜΕΘ να έχουν την ίδια καλή έκβαση. Όπως σας είπα ήδη, οι ασθενείς αυτοί αντιμετωπίσθηκαν με τις καλύτερες συνθήκες, είχαν εξαιρετική φροντίδα από τους γιατρούς και τους νοσηλευτές μας και η ζωή τούς έδωσε μια ακόμη ευκαιρία. Αν ο αριθμός των ασθενών ήταν τριπλάσιος, τετραπλάσιος ή και περισσότερος σίγουρα η κατάσταση θα ήταν πολύ δυσκολότερη. Δεν θα υπήρχαν αρκετές διαθέσιμες κλίνες και το προσωπικό, ιατρικό και νοσηλευτικό θα ήταν ανεπαρκές σε νούμερα και εξουθενωμένο. Και για να προσθέσω κάτι επίσης σημαντικό. Ο περιορισμός της μετάδοσης του ιού και ο σχετικά μικρότερος αριθμός κρουσμάτων μάς έδωσε την ευκαιρία εκμετάλλευσης της γνώσης και της εμπειρίας, που αποκομίσαμε. Και τι σημαίνει αυτό! Σημαίνει εξαγωγή συμπερασμάτων και συνεργασία με άλλες ΜΕΘ της χώρας για την προώθηση της γνώσης με τη μορφή διεθνών δημοσιεύσεων. Ήδη αναμένονται δικές μας δημοσιεύσεις, που θα προστεθούν σε όλες αυτές που τρέχουν παγκόσμια και θα βοηθήσουν στην όλο και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση αυτής της νέας πανδημίας.

* Από την έναρξη της υγειονομικής κρίσης υπήρξε εμφανής η προσπάθεια αύξησης του αριθμού των κλινών ΜΕΘ με την υλοποίηση συγκεκριμένου σχεδίου επέκτασης, προσπάθεια που θα συνεχιστεί, όπως είπε η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, με στόχο η Ελλάδα να φθάσει τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Η επίτευξη αυτού του στόχου θα καλύψει τις ανάγκες της χώρας για κρεβάτια εντατικής θεραπείας;

- Όλοι εμείς που δουλεύουμε στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας γνωρίζουμε από χρόνια τη μεγάλη έλλειψη της χώρας σε κλίνες εντατικής θεραπείας. Η πίεση για την εξυπηρέτηση ασθενών με ανάγκη επείγουσας νοσηλείας είναι για μας μια καθημερινότητα και ένα τεράστιο άγχος. Άγχος αλλά και επιπρόσθετη αγωνία και απογοήτευση όταν είμαστε αναγκασμένοι να δώσουμε αρνητική απάντηση στην έκκληση για κρεββάτι ΜΕΘ. Και αυτό συχνά συνοδεύεται από έλλειψη κατανόησης και τριβές με συναδέλφους, που και οι ίδιοι αγωνιούν για την τύχη των ασθενών τους. Οι προσπάθειές μας για την αφύπνιση της πολιτείας και την απαραίτητη επάνδρωση των ΜΕΘ δεν είχε τις προηγούμενες δεκαετίες την ανάλογη ανταπόκριση. Αυτή η πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση, που βιώνουμε σήμερα, ευτυχώς αντιμετωπίσθηκε από ανθρώπους που διαχειρίστηκαν τα προβλήματα γρήγορα και αποτελεσματικά. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και η άμεση αύξηση των κλινών στις ΜΕΘ της χώρας. Ελπίζω και εύχομαι, όταν η κρίση περάσει, οι καλές προθέσεις και οι υποσχέσεις να συνεχίσουν να υλοποιούνται και η χώρα μας να συνεχίσει να είναι ελπιδοφόρο παράδειγμα. Ξέρετε ότι όταν το κράτος δείχνει ενδιαφέρον και κατανόηση, τότε και ο κόσμος εμπιστεύεται και σέβεται τους θεσμούς. Ο στόχος να επιτευχθεί η απαραίτητη με τον πληθυσμό αναλογία κλινών ΜΕΘ στη χώρα μας πρέπει να υλοποιηθεί άμεσα και αποτελεσματικά.

* Και στην Κλινική Εντατικής Θεραπείας ποια είναι η κατάσταση; Σήμερα και με δεδομένες τις αυξημένες χρηματοδοτήσεις αλλά και τις δωρεές η Κλινική έχει φθάσει σε ικανοποιητικό επίπεδο λειτουργίας και ποιες ανάγκες παραμένουν;

- Το σύνολο των κλινών ΜΕΘ, που διαθέτει σήμερα το ΠΓΝΛ είναι μεγαλύτερο. Αυξήθηκαν με την έναρξη της πανδημίας που προκάλεσε ο κορονοϊός. Με τα μέχρι τώρα δεδομένα και αν δεν αυξηθούν τα κρούσματα, πράγμα το οποίο όλοι ευχόμαστε, οι κλίνες για τους συγκεκριμένους ασθενείς φαίνεται να επαρκούν. Πρέπει όμως να αναφέρω ότι υπάρχει μικρή μείωση των κλινών που διατίθενται για τους υπόλοιπους ασθενείς με άλλα νοσήματα. Οι κλίνες αυτές δεν επαρκούσαν πριν και δεν επαρκούν και τώρα. Επομένως, εξακολουθούν να υπάρχουν ανάγκες, οι οποίες εύχομαι να ικανοποιηθούν σύντομα. Η αύξηση της χρηματοδότησης των ΜΕΘ, όπως έχει εξαγγελθεί, ελπίζω να υλοποιηθεί και να έχει το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Πρέπει βέβαια να αναφέρω και χαίρομαι ειλικρινά που μου δίνεται αυτή η ευκαιρία, τη σημαντική βοήθεια στην επάνδρωση της ΜΕΘ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας, που προέκυψε από τις πολλές και σημαντικές δωρεές. Τους ευχαριστώ όλους ειλικρινά από καρδιάς. Το φιλότιμο και η αλληλεγγύη των συμπολιτών μας είναι μια θαυμαστή και αυθεντική ανθρώπινη συμπεριφορά. Δεν αναφέρομαι μόνο στην υλική προσφορά. Ο καθένας όπου μπορεί. Οι φοιτητές μας, οι γιατροί της πόλης και άλλοι συνάνθρωποί μας συνέβαλαν και συμβάλλουν εθελοντικά σε διάφορα επίπεδα συνεισφοράς. Τους ευχαριστούμε όλους.

* Αύριο ξεκινά η υλοποίηση του σχεδιασμού για τη σταδιακή επιστροφή της χώρας και των δραστηριοτήτων της σε κανονικούς ρυθμούς. Ποιους κινδύνους διαβλέπετε τις επόμενες εβδομάδες δεδομένου ότι ο ιός δεν εξαφανίστηκε αλλά κυκλοφορεί ανάμεσά μας έτοιμος να κάνει τη ζημιά;

- Είναι κατανοητό ότι η προσπάθεια για σταδιακή επάνοδο στην καθημερινότητα αποτελεί απαραίτητη ενέργεια. Τα μηνύματα αισιοδοξίας αρχίζουν να υπερτερούν της ανασφάλειας που βιώσαμε το προηγούμενο διάστημα. Μέρα με τη μέρα προστίθενται νέες γνώσεις για την επιδημία της νόσου, για τον τρόπο μετάδοσής της, για τη θεραπεία και τα εμβόλια. Σύντομα θα βγούμε περήφανοι νικητές. Μέχρι τότε όμως οφείλουμε να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να διατηρήσουμε την προηγούμενη εξαιρετική μας συμπεριφορά. Όσο καλά και να θωρακίσουμε το σύστημα υγείας, θα είναι αδύνατο να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις σαν αυτές που είδαμε σε γειτονικές μας και όχι μόνο χώρες. Ανησυχία υπάρχει, άλλωστε η ανησυχία φέρνει επαγρύπνηση και η επαγρύπνηση άμεση δράση και επιθυμητό αποτέλεσμα. Είμαι αισιόδοξος και όλο το προσωπικό της ΜΕΘ είναι έτοιμο να κάνει το καλύτερο. Είμαστε όμως και άνθρωποι με όχι απεριόριστες αντοχές. Υποσχόμαστε να κάνουμε για όλους το καλύτερο δυνατό και εύχομαι όλοι, ο καθένας από την πλευρά του, να δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό.

Συνέντευξη στον Δημ. Κατσανάκη