εποχής , το προσωπικό τους συμφέρον , την ίδια τους τη ζωή και αγωνίστηκαν με πάθος για την απελευθέρωση όλων των υπόδουλων ελληνικών εδαφών» τονίσθηκε χθες με αφορμή τις εκδηλώσεις που διοργανώνει ο Δήμος Λαρισαίων τιμώντας την απελευθέρωση της Λάρισας από τον τουρκικό ζυγό, στις 31 Αυγούστου 1881.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν στον ιερό ναό Αναλήψεως του Σωτήρος, όπου τελέσθηκε επίσημη δοξολογία από τον μητροπολίτη Λαρίσας σεβ. Ιγνάτιο ενώ στο ιστορικό της επετείου, αναφέρθηκε με ομιλία της η φιλόλογος Σοφία Σουφαράπη. Για να τονίσει μεταξύ άλλων πως «η Λάρισα που κατακτήθηκε το 1423 μετά από 458 χρόνια σκληρών αγώνων, μακροχρόνιων διπλωματικών ενεργειών και διαβουλεύσεων έγινε μέρος του εθνικού κορμού.
Όλο αυτό το διάστημα οι κάτοικοι της Θεσσαλίας προσπάθησαν με απελευθερωτικά και επαναστατικά κινήματα να αποτινάξουν τον Τούρκικο ζυγό χωρίς όμως αίσια έκβαση τις περισσότερες φορές. Σταθμός στην ιστορία της Λάρισας υπήρξε η επανάσταση του μητροπολίτη της, Διονυσίου Σκυλοσόφου.
Το κίνημα απέτυχε και οι σφαγές και οι λεηλασίες αποδεκάτισαν τον πληθυσμό. Δεύτερη εξέγερση έχουμε το 1770. Πολλοί κλεφταρματωλοί όπως ο Ζήδρος, ο Λάππας, ο Λάζος, ο Βλαχάβας συμμετέχουν στα Ορλοφικά με την ελπίδα ότι θα απελευθερώνονταν με τη βοήθεια της Ρωσίας. Και η δεύτερη επανάσταση καταπνίγηκε με τη μεγαλύτερη σφαγή να πραγματοποιείται στη Λάρισα. Ο πληθυσμός υπέστη μεγάλο πλήγμα και οι Οθωμανοί πυρπολούν τους οικισμούς και καταστρέφουν τη μοναδική εκκλησία που έχει μείνει στη Λάρισα, τον Άγιο Αχίλλιο.
Ο Βγερστολ, Σουηδός περιηγητής αναφέρει ότι στις παραμονές της ελληνικής επανάστασης στη Λάρισα δεν υπήρχε καμιά χριστιανική εκκλησία ενώ λειτουργούσαν 24 τζαμιά και 1 συναγωγή. Ενώ άλλοι περιηγητές αναφέρουν πως η Λάρισα είχε καταντήσει μια Τουρκόπολη με συνεχείς Οθωμανικούς επικοισμούς, και την ονομασία ¨Γενι Σεχιρ¨, Νέα Πόλη. Πολλοί κάτοικοι της Θεσσαλίας λόγω της καταπίεσης αναγκάστηκαν να καταφύγουν στις δυσπρόσιτες, άγονες, ορεινές περιοχές του Πηλίου και των Αγράφων εγκαταλείποντας την εύφορη πεδιάδα.
Πράγματι ήταν πολύ δύσκολο να στεφθεί με επιτυχία μια εξέγερση σε μια τέτοια περιοχή, ¨τουρκοπατημένη¨ όπως αναφέρεται και στο δημοτικό τραγούδι. Η έκρηξη της ελληνικής επανάστασης βρήκε τη Θεσσαλία να εχει κατακλυστεί από Τουρκικές στρατιές καθώς η Λάρισα και τα Τρίκαλα αποτελούν τα ορμητήρια των εναντίον του Αλή Πασά εκστρατειών. Και όμως οι κάτοικοι της Θεσσαλίας δεν το βάζουν κάτω αν και μένουν έξω από τα σύνορα του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Το 1841 στον Τουρκοαιγυπτιακό πόλεμο βρίσκουν ευκαιρία να επαναστατήσουν ξανά χωρίς αποτέλεσμα.
Το 1854 ξεσπά ξανά εξέγερση στη Θεσσαλία, όταν εθελοντικά αντάρτικα σώματα περνούν τα σύνορα και μπαίνουν στη Θεσσαλία και την Ήπειρο. Τον Απρίλιο του 1854 στα Καλύβια των Τρικάλων σημειώνεται μια περήφανη νίκη των επαναστατών ενώ τον Μάιο καταφέρνουν καίριο πλήγμα στη Καλαμπάκα. Με την επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων όμως υποχωρούν.
Ο νέος Ρωσοτουρκικός πόλεμος δίνει ξανά την ελπίδα στους Θεσσαλούς για απελευθέρωση και υποκινούν νέο επαναστατικό αγώνα. Η επανάσταση του 1878 θεμελίωσε την απελευθέρωση της Θεσσαλίας και της Άρτας . Οι Μεγάλες δυνάμεις ευαισθητοποιούνται και στο συνέδριο του Βερολίνου γίνεται δεκτή η προσάρτησή τους με την υπόλοιπη Ελλάδα παρά τις λυσσαλέες πιέσεις των Οθωμανών που αντιδρούν σε ό,τι έχει να κάνει με την προσάρτηση της Λάρισας, μιας πόλης παραγωγικής, αρδεύσιμης, με μεγάλη φοροεισπρακτική δυνατότητα και στρατιωτικά προνομιούχα.
Στη Λάρισα συγκεκριμένα η παράδοσή της στις ελληνικές αρχές είχε κανονιστεί για την 31η Αυγούστου του 1881 ημέρα Κυριακή. Ο απελευθερωτικός στρατός με επικεφαλής τον στρατηγό Σκαρλάτο Σούτσο κατέβηκε από το βουνό Όρθρυ όπου ήταν τότε τα ελληνοτουρκικά σύνορα και μέσω Τρικάλων μπαίνει στη Λάρισα. Σημαιοστολισμοί, λουλούδια και στεφάνια δάφνης υπάρχουν παντού. Η υποδοχή είναι θερμή, ενθουσιώδης και η χαρά των κατοίκων της Λάρισας απέραντη» κατέληξε η ομιλήτρια.
ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΉΡΙΑ
Για να ακολουθήσει επιμνημόσυνη δέηση στον χώρο της επιτύμβιας πλάκας και κατάθεση στεφάνων από εκπροσώπους φορέων. Στη συνέχεια έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του στρατηγού Σκαρλάτου Σούτσου στο κέντρο της Λάρισας, στη διασταύρωση των οδών Σκαρλάτου Σούτσου και Ανθίμου Γαζή. Προτομή που έγινε με δωρεά του Ελληνοβρετανικού Συνδέσμου Λάρισας και τη συμμετοχή του Δήμου Λαρισαίων.
Στο πλαίσιο της τελετής, στην προσφορά του απελευθερωτή της Λάρισας, Σκ. Σούτσου, αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Ελληνοβρετανικού Συνδέσμου Λάρισας, Λάμπρος Γερογιώκας. Για να υπογραμμίσει ότι ο στρατηγός, «οργάνωσε τα τότε άτακτα σώματα σε τακτικά που πολέμησαν κατά των Τούρκων στη Θεσσαλία και στην Ήπειρο κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου μεταξύ Ρωσίας – Τουρκίας. Είχε πέσει ο σπόρος για την απελευθέρωση εδαφών όπως της Μακεδονίας, Ηπείρου, Κρήτης και νησιών του Αιγαίου». Ο κ. Γερογιώκας έκανε τέλος μια επιγραμματική αναφορά στις πρωτοβουλίες του Συνδέσμου, που φέτος συμπληρώνει 30 χρόνια, σημειώνοντας την απόφαση να δημιουργηθούν στη Λάρισα οι προτομές, του Λόρδου Μπάιρον και του στρατηγού Σκ. Σούτσου. Με τον δήμαρχο Λαρισαίων Απ. Καλογιάννη, αποκαλύπτοντας την προτομή, να αναφέρεται στην προσφορά του στρατηγού Σκ. Σούτσου ενώ εξήρε την πρωτοβουλία του Ελληνοβρετανικού Συνδέσμου που είχε ως αποτέλεσμα να ολοκληρωθεί το έργο.
Στις χθεσινές εκδηλώσεις μεταξύ άλλων παρευρέθηκαν, ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βασ. Κόκκαλης, οι βουλευτές Νίκ. Παπαδόπουλος, Μάξ. Χαρακόπουλος και Γ. Κατσιαντώνης, ο διοικητής της 1ης Στρατιάς Δημ. Ζερβάκης, ο αρχηγός ΤΑ Γ. Μπλιούμης, ο ΓΕΠΑΔ Θεσσαλίας της ΕΛ.ΑΣ. Δημ. Κοτσιάφτης, ο πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας Γρ. Παπαχαραλάμπους, ο διοικητής της ΠΥΛ Γιάν. Ράπτης, ο αστυνομικός διευθυντής Λάρισας Δημ. Γατσουνιάς, ο διοικητής της 110 ΠΜ Απ. Χόρτης, οι εκπρόσωποι, της Ισραηλιτικής Κοινότητας Μ. Μανουάχ, των Εφ. Αξιωματικών Μιχ. Φωκάς, των αποστράτων ΕΛ.ΑΣ. Βασ. Διβάνης, ο πρόεδρος της ΔΗΜΤΟ Λάρισας της ΝΔ Ηρ. Γερογιώκας, αντιδήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι και πολίτες.
Μετά τις εκδηλώσεις ο αναπληρωτής τομεάρχης Εσωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, αρμόδιος για θέματα Προστασίας του Πολίτη, βουλευτής Λαρίσης, κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος δήλωσε: «Η απελευθέρωση της Λάρισας από τον μακραίωνο τουρκικό ζυγό, που δεν μας επέτρεψε να συγχρονιστούμε με τις εξελίξεις του δυτικού κόσμου, είναι ένα γεγονός που οφείλουμε και να θυμόμαστε και να τιμούμε. Ιδιαίτερα οι εκπρόσωποι του λαού, με την παρουσία μας, οφείλουμε να αποτελούμε παράδειγμα άρνησης της λήθης».
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων, «Ελευθέρια 2017», τις επόμενες ημέρες έχει ως εξής:
ΠΕΜΠΤΗ 7 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Στις 6 το απόγευμα στο γήπεδο της Νέας Πολιτείας: Ποδοσφαιρικός αγώνας μεταξύ βετεράνων και νυν παικτών της ποδοσφαιρικής ομάδας Ομόνοια.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Στις 8.30 το βράδυ στην Κεντρική πλατεία Λάρισας: «Πάμε Πλατεία» - Μουσική βραδιά με την Μπάντα της 1ης Στρατιάς.
ΣΑΒΒΑΤΟ 9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Στις 11 το πρωί στην πλατεία Ελευθερίας (συνοικία Πυροβολικά): Ποδηλατοδρομία (Εκκίνηση από το 22ο Δημοτικό Σχολείο, τερματισμός πλατεία Ελευθερίας-Πυροβολικά, με ελεύθερη συμμετοχή). Στις 8 το βράδυ: Μουσικό-χορευτικές εκδηλώσεις με συγκροτήματα Λεσχών Πολιτισμού Δήμου Λαρισαίων.
Β.Κ.
