Πώς έζησε η Λάρισα την έκρηξη του Τσέρνομπιλ

35 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ, Η «ΕE» ΘΥΜΑΤΑΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΚΕΙΝΕΣ ΤΙΣ ΗΜΕΡΕΣ *Ο ΛΑΡΙΣΑΙΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ, ΟΙ ΔΙΑΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ

Του Κώστα Γκιάστα
Τριάντα πέντε χρόνια συμπληρώνονται αύριο, Δευτέρα από εκείνη τη φοβερή έκρηξη στο Τσέρνομπιλ που συντάραξε τον κόσμο και άλλαξε τον τρόπο σκέψης για ζητήματα γύρω από το περιβάλλον και τον τρόπο ζωής.

Συγκεκριμένα ήταν 26 Απριλίου 1986 όταν μια σειρά από εκρήξεις κατέστρεψαν έναν από τους αντιδραστήρες στον Πυρηνικό Σταθμό Παραγωγής Ενέργειας του Τσέρνομπιλ και μεγάλες ποσότητες ραδιενέργειας απελευθερώθηκαν στην ατμόσφαιρα. Ενώ η Σοβιετική Ένωση περιοριζόταν σε λακωνικές δηλώσεις, το ραδιενεργό νέφος κάλυπτε την Ευρώπη.
Στην Ελλάδα η είδηση έφτασε με μια μικρή καθυστέρηση και η «Ε» ταξιδεύει μέσα από το αρχείο της για να καταγράψει πώς το αντιλαμβανόταν ο κόσμος εκείνη την εποχή.
Η πρώτη αναφορά της «Ε» για το Τσέρνομπιλ γίνεται στο φύλλο της 29ης Απριλίου. Η έκρηξη συνέβη το Σάββατο 26 Απριλίου, μια ημέρα πριν την Κυριακή των Βαΐων στην Ελλάδα. Την επόμενη ημέρα δεν υπήρξε πουθενά καμία αναφορά. Η «Ελευθερία» εκείνη την εποχή δεν κυκλοφορούσε τη Δευτέρα. Άρα το πρώτο δημοσίευμα που ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικό ως προς τις πληροφορίες, εντοπίζεται τη Μ. Τρίτη. Ένα μικρό «δίστηλο» στην πρώτη σελίδα.
Από την επόμενη ημέρα και μετά όμως ξεκινάει μια σειρά δημοσιευμάτων τα οποία εκφράζουν την αγωνία που άρχιζε να απλώνεται σε όλη την Ευρώπη. Τα πρωτοσέλιδα ήταν συνεχόμενα. Το νέφος φαινόταν πως κατέβαινε και στη χώρα μας και μέρα με την μέρα τα δημοσιεύματα άρχιζαν να μετατρέπονται από ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος σε ελληνικού και εν τέλει να έχουν τοπικό χαρακτήρα, καθώς όλοι παρατηρούσαν πως τους αφορά, παρά το γεγονός πως η έκρηξη συνέβη τόσο μακριά.
Τη Μεγάλη Παρασκευή, 2 Μαΐου 1986, μια εβδομάδα σχεδόν μετά την έκρηξη, ο χάρτης διασποράς ραδιενέργειας που δημοσίευσε το Ινστιτούτο Προστασίας Ραδιενέργειας και Πυρηνικής Ασφάλειας της Γαλλίας, έδειχνε πως το νέφος έφτασε στη Βόρεια Ελλάδα.
Αμέσως μετά το Πάσχα, οι Λαρισαίοι άρχισαν να ενδιαφέρονται για τα ποσοστά μόλυνσης στην περιοχή.
Στις 7 Μαΐου ο τότε πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Λάρισας, Γεώργιος Σούρλας δήλωνε στην «Ε» πως έγινε και στη Λάρισα, από τμήμα πυρηνικής ιατρικής – εργαστήριο ραδιοϊσότοπων του ιατρού Κουτσαμπέλα, δειγματοληπτικός έλεγχος κατά τον οποίο δεν βρέθηκε καμία αύξηση προσλήψεως ραδιενεργού ιωδίου 131 από τον θυρεοειδή αδένα του οργανισμού.
Μια ημέρα, στις 8 Μαΐου αργότερα η συνάδελφος Μαρίνα Αποστολοπούλου (συνταξιούχος πλέον) συνομίλησε με τον ενδοκρινολόγο Αχιλλέα Ριζούλη ο οποίος ανέφερε πως η ραδιενέργεια ήταν μεν τετραπλάσια αλλά δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος.
Ο συνάδελφος – επίσης συνταξιούχος πλέον- Αχιλλέας Τραγούδας εντόπισε και έναν Λαρισαίο, τον Μιλτιάδη Γαλάνη να έχει επιστρέψει από το σημείο του Τσέρνομπιλ. Όπως περιέγραφε τότε στην εφημερίδα, ο ίδιος έμαθε για την έκρηξη όταν επέστρεψε στην Ελλάδα και μάλιστα αυτό έγινε χωρίς κανέναν έλεγχο για την υγεία του. Τότε βρέθηκε στην περιοχή ως πρωτοετής φοιτητής του Παιδαγωγικού Ρόδου με εκδρομή της ακαδημίας στην ΕΣΣΔ από τις 21 ως και τις 30 Απριλίου 1986.
Στις 10 Μαΐου καταγράφεται και η πρώτη διαμαρτυρία Λαρισαίων για το Τσέρνομπιλ. Η συγκέντρωση έγινε στην Κεντρική πλατεία της πόλης από ομάδα πρωτοβουλίας πολιτών και είχε σαν στόχο να καταδείξει πως δεν μπορεί να υπάρξει ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας και ομιλητής ήταν ο Ζ. Αργυρόπουλος.
Η Λάρισα άρχισε να χαρακτηρίζεται ως αποπυρηνικοποιημένη πόλη και ο τότε σκιτσογράφος της «Ε», Χρήστος Τζεζαϊρλίδης, ασχολήθηκε με το θέμα, δείχνοντας πως το νέφος δεν ενδιαφέρεται για ταμπέλες και πινακίδες…
Από εκείνες τις ημέρες και μετά για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα η εφημερίδα φιλοξενούσε σε μεγάλο χώρο τις μετρήσεις της ραδιερνέργειας στην περιοχή. Για πολλούς μήνες μάλιστα και αρκετά συχνά εκφράζονταν ανησυχίες από τους παραγωγούς αγροτικών προϊόντων.