ΛΑΡΙΣΑ. Μια εικόνα, χίλιες λέξεις

Εστεμμένοι στο Αρχοντικό Σκαλιώρα

Δημοσίευση: 21 Αυγ 2016 17:40
Μέλη της βασιλικής οικογένειας στο πλατύσκαλο της επιβλητικής εισόδου του αρχοντικού του Κωνσταντίνου Σκαλιώρα. Πιθανή χρονολογία 1898. Μέλη της βασιλικής οικογένειας στο πλατύσκαλο της επιβλητικής εισόδου του αρχοντικού του Κωνσταντίνου Σκαλιώρα. Πιθανή χρονολογία 1898.

 

Η σημερινή φωτογραφία ανήκει στις ιστορικές για την πόλη μας. Απεικονίζει μέλη της βασιλικής οικογένειας να κυκλοφορούν ξένοιαστοι και να φωτογραφίζονται στο πλατύσκαλο της επιβλητικής εισόδου του αρχοντικού του Κωνσταντίνου Σκαλιώρα.

Έχουμε γράψει και άλλες φορές για το ωραίο αυτό μέγαρο και δημοσιεύσαμε φωτογραφία ολόκληρου του κτίσματος[1]. Η σημερινή όμως αποτυπώνει ένα μέρος του και κυρίως το μεγαλοπρεπές κλιμακοστάσιο και την είσοδο στον όροφο, τα οποία ήταν ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα. Δύο ιωνικοί κίονες δημιουργούσαν τρεις τοξωτές καμάρες και μετά την παρεμβολή προστώου υπήρχε η θύρα εισόδου που οδηγούσε στο εσωτερικό του πρώτου ορόφου.

 Η φωτογραφία είναι ιδιωτική και η λήψη της έγινε από την αυλή του απέναντι σπιτιού, όπως μπορεί κανείς να συμπεράνει από την παρουσία στο κάτω μέρος της εικόνας τμήματος μεταλλικού κιγκλιδώματος. Σε πρώτο επίπεδο διακρίνεται ο φρουρός στρατιώτης με το όπλο του σε στάση προσοχής, έξω από το φυλάκιο που βρίσκεται στο πεζοδρόμιο του αρχοντικού όπου είχαν καταλύσει οι εστεμμένοι. Πίσω του υπάρχει χαμηλό τοιχίο, συμπληρωμένο προς τα επάνω με πλούσια σιδεριά. Δεκαέξι ευρύχωρα μαρμάρινα σκαλοπάτια οδηγούν στο πλατύσκαλο. Εκεί διακρίνονται ανθρώπινες φιγούρες, οι οποίες με τη μεγέθυνση ταυτοποιούνται εύκολα. Είναι ο διάδοχος τότε Κωνσταντίνος με τη γυναίκα του Σοφία, ο γιος τους Γεώργιος, ο μετέπειτα βασιλιάς Γεώργιος Β΄ και άλλα μέλη της ακολουθίας τους. Η Λάρισα την περίοδο εκείνη δεχόταν τακτικά την επίσκεψη μέλών της βασιλικής οικογένειας. Ήταν ακριτική περιοχή, διέθετε μεγάλους στρατιωτικούς σχηματισμούς και κατά τη διάρκεια των γυμνασίων που συνήθως γίνονταν τον Σεπτέμβριο, τα παρακολουθούσαν τακτικά. Κατά τη διάρκεια της πολυήμερης παρουσίας τους συνοδεύονταν συνήθως από την οικογένειά τους και διέμεναν ο βασιλεύς Γεώργιος Α΄ στα ανάκτορα που ήταν στην σημερινή πλατεία του Δημοτικού Ωδείου, ο διάδοχος Κωνσταντίνος στο μέγαρο του Στεφάνοβικ στην αρχή της οδού Παπακυριαζή και ο πρίγκιπας Ανδρέας που υπηρετούσε τη θητεία του στο Ιππικό, στο αρχοντικό του Σκαλιώρα.

Ο Κωνσταντίνος Σκαλιώρας καταγόταν από τη Ραψάνη, ζούσε στη Λάρισα, ήταν μεγαλοεπιχειρηματίας και εκτός από μεγάλες εκτάσεις γης που κατείχε, στις αρχές του 20ου αιώνα διατηρούσε μαζί με τους Κ. Παππά και Δημητριάδη αλευρόμυλο στα Ταμπάκικα. Το 1884 του ανετέθη από το δημόσιο να αναλάβει την κατασκευή του τεράστιου έργου των στρατώνων της Λάρισας, χωρητικότητας 10.000 ατόμων περίπου. Από τα κέρδη της εργολαβίας αυτής κατασκεύασε τη δεκαετία του 1890 ένα κομψότατο αρχοντικό, εφάμιλλο των αθηναϊκών στη γωνία των σημερινών οδών Πατρόκλου και Ρούζβελτ, εκεί όπου στεγάζεται το Γραφείο Στρατολογίας. Ο Δημήτρης Δεληκώτσος[2], υπάλληλος κατά το διάστημα 1916-1920 στο υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στη Λάρισα, του οποίου η κατοικία βρισκόταν απέναντι από το μέγαρο του Σκαλιώρα, το περιγράφει σαν «μικρό αδελφάκι» του σπιτιού του Σλήμαν στην Αθήνα[3]. Πιστεύεται ότι το αρχοντικό οικοδομήθηκε σε σχέδια του αρχιτέκτονα Τσίλλερ ή της σχολής του, ήταν λιθόκτιστο και είχε προσανατολισμό προς την οδό Ρούζβελτ. Όταν η οικογένεια Σκαλιώρα μετακόμισε στην Αθήνα, το κτίριο χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως κατοικία του πρίγκιπα Ανδρέα και της συζύγου του Αλίκης[4], αργότερα στέγασε τη «Λαρισαϊκή Λέσχη», μια κλειστή λέσχη η οποία ήταν τόπος συγκεντρώσεως ανδρών και συγχρόνως χώρος χαρτοπαιξίας και μετά το 1926 φιλοξένησε την έδρα του στρατηγείου του Β΄ Σώματος Στρατού.

 Ο Δημήτριος Δεληκώτσος στο κείμενό του στο περιοδικό «Εμείς» δημοσιεύει τη σημερινή μας φωτογραφία, την οποία χρονολογεί περί το 1898, δηλαδή μετά την προσωρινή κατάληψη της Θεσσαλίας από τους Τούρκους τον Απρίλιο του 1897. Ο διάδοχος Κωνσταντίνος τότε όταν ερχόταν στη Λάρισα κατοικούσε στο αρχοντικό του Σκαλιώρα. Στο μέγαρο του Στεφάνοβικ άρχισε να διαμένει μετά τον θάνατο του τελευταίου το 1901, μέχρι το 1913 που διαδέχθηκε τον δολοφονηθέντα Γεώργιο Α΄. Στο ίδιο κτίριο στεγαζόταν και οι υπηρεσίες της Ιης Μεραρχίας.

 Η διάρκεια ζωής του αρχοντικού αυτού κράτησε πάνω-κάτω πενήντα χρόνια, γιατί από τον σεισμό της 1ης Μαρτίου 1941, μεγέθους 5,3 μονάδων της κλίμακας Richter υπέστη σοβαρές ζημιές, όπως και πολλά άλλα σπουδαία κτίρια της Λάρισας. Τα περισσότερα σπίτια που κατέρρευσαν τότε ήταν πετρόκτιστα, χωρίς καμιά πρόβλεψη σεισμικής προστασίας, θεμελιωμένα επιφανειακά και σε πολύ χαλαρά εδάφη, γι’ αυτό και οι καταστροφές ήταν δυσανάλογα μεγαλύτερες από την ένταση του σεισμικού κύματος. Μεταπολεμικά τα ερείπια κατεδαφίσθηκαν και στη θέση του αρχοντικού οικοδομήθηκε το Στρατολογικό Γραφείο με την ευρύτατη αυλή του και το Στρατοδικείο.

--------------------------------------------------

 [1]. Βλέπε: Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Το αρχοντικό Σκαλιώρα, εφ. «Ελευθερία», Λάρισα, φύλλο της 30ης Δεκεμβρίου 2015.

[2]. Δεληκώτσος Δημήτρης, Η κατοικία του Κωνσταντίνου Σκαλιώρα στη Λάρισα, περιοδικό «Εμείς», τεύχ. 11, έκδοση των υπαλλήλων της Εθνικής Τράπεζας.

[3]. Πρόκειται για την κατοικία του αρχαιολόγου Ερρίκου Σλήμαν η οποία βρίσκεται στην οδό Πανεπιστημίου και σήμερα στεγάζει το Νομισματικό Μουσείο.

 [4]. Ο πρίγκιπας Ανδρέας (1882-1944) ήταν ο τέταρτος γιος του Γεωργίου Α΄ και της βασίλισσας Όλγας. Νυμφεύθηκε την πριγκίπισσα Αλίκη, αδελφή του λόρδου Μαουντμπάτεν και είναι ο πατέρας του Φιλίππου, συζύγου της βασίλισσας Ελισάβετ της Αγγλίας. Με τη σύζυγό του έμεινε αρκετά χρόνια στη Λάρισα.

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

INTERCOMM FOODS
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΤΕΝΝΙΣ JUNIOR 2024
Μείνε μαζί μας

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass