Ο μεγάλος χρυσοκάνθαρος μετακινείται βαριά.
Οι βλαστοί και τα φύλλα που έχει φάει έχουν τεζάρει την κοιλιά του έτσι που οι άσπρες βούλες που έχουν οι χρυσοκάνθαροι και από δω και από κει στην κοιλιά έγιναν όσο μπορεί να γίνει πιο πελώριες.
Με τα δυο του μπροστινά πόδια σπρώχνει το μικρό χρυσοκάνθαρο αδιάφορα και σηκώνοντας το κεφάλι του είναι έτοιμος να ξεράσει.
Ο άλλος, ο μικρός χρυσοκάνθαρος ντρέπεται την αδιαφορία του μεγάλου χρυσοκάνθαρου κι αυτή η ντροπή τού δημιουργεί μια πρώτη αιτία να σκεφτεί: Ο σύντροφός μου ο χρυσοκάνθαρος είναι άρρωστος, λέει, κλείνοντας τα μάτια του λυπημένα λίγο απ' τη σκέψη για το σύντροφό του λίγο απ' το αντικατόπτρισμα της δύσης.
Είμαι ένας μεγάλος χρυσοκάνθαρος λέει ο μεγάλος χρυσοκάνθαρος σα να αντιλαμβάνεται τη σκέψη του συντρόφου του.
Εφαγες πολλούς βλαστούς, πολλά φύλλα, απαντάει ο μικρός χρυσοκάνθαρος σαν αντίλαλος μακρινός...
Είμαι ένας μεγάλος χρυσοκάνθαρος, λέει πάλι ο μεγάλος χρυσοκάνθαρος και σηκώνεται και στα τρία ζευγάρια των ποδιών του καρφώνοντας την άκρη της κοιλιάς του στο χώμα.
Ο μικρός χρυσοκάνθαρος τώρα δίπλα του φαίνεται πιο μικρός, ο μικρός χρυσοκάνθαρος νιώθει τη μικρότητά του, φοβάται, χώνει το μικρό τετράγωνο κεφάλι του σε μια τρύπα μέσα στο χώμα κι αυτό γίνεται η αιτία να ακούσει έναν ανάριο ψίθυρο που σιγά - σιγά γίνεται αλαλαγμός, χιλιάδες φωνές που ζητωκραυγάζουν, ποιος ξέρει για ποια ολοφάνερα νίκη και ύστερα ένα μακρινό σιωπητήριο και ύστερα καλπασμό που πλησιάζει, ένα τσίμπημα στα χείλη του νιώθει, ώ, ανατριχιάζει ο μικρός χρυσοκάνθαρος και ο σύνθετος οφθαλμός του αντικρίζει ένα μικρό μαύρο μυρμήγκι που αναλαμβάνει σίγουρα τη φρούρηση της πύλης. Παίρνει το κεφάλι του από τη μικρή τρύπα...
Ο φόβος του έγινε αφορμή να ακούσει και αφού άκουσε να σκεφτεί κι αφού σκέφτηκε να πονέσει κι αφού πόνεσε να ορθωθεί:
Πάψε, λέει στο μεγάλο χρυσοκάνθαρο. Ηταν ανάγκη να φας τόσο; Γιατί με σπρώχνεις; Είμαι ένας μεγάλος χρυσοκάνθαρος αποφαίνεται ο μεγάλος χρυσοκάνθαρος, είμαι ένας γιγάντιος χρυσοκάνθαρος, ένας χορτάτος φοβερός χρυσοκάνθαρος.
Ο μικρός χρυσοκάνθαρος άγγιξε με τα δυο μπροστινά του πόδια το τετράγωνο κεφάλι του συντρόφου του, αναρριχήθηκε στην πλάτη του γαντζώνοντας το δεύτερο ζευγάρι ποδιών στην πρησμένη κοιλιά του συντρόφου του και χτυπώντας με δύναμη το τρίτο ζευγάρι ποδιών στην πλάτη τινάχτηκε πετώντας πάνω από τα γομαράγκαθα και παίρνοντας την αύρα που φύσαγε έφυγε άνετα σαν πλεούμενο προς το νότο. Ο μεγάλος χρυσοκάνθαρος έμεινε άναυδος κοιτώντας το μικρό χρυσοκάνθαρο να χάνεται στον ορίζοντα. Τίναξε τα πόδια του, άνοιξε τα φτερά του, μα κάτι βαρύ τον τραβούσε στο χώμα.
Αρχισε να νιώθει άσκημα, τα φτερά του άχρηστα, μάταια προσπαθούσε να τα χτυπήσει με ρυθμό τέτοιο που να τον ανασηκώσουν.
Τα πολυσύνθετα μάτια του γέμισαν δάκρυα απελπισίας που δημιουργεί η περηφάνεια, η οποία έχει άμεση σχέση, τώρα τουλάχιστον σ' αυτόν, με την πέψη, καρφώνει την κοιλιά του στο χώμα και με ένα απεγνωσμένο τίναγμα των ποδιών του σηκώνεται με τα φτερά του λίγο ψηλότερα από το χώμα, χτυπάει στο πρώτο γομαράγκαθο, χτυπάει στο δεύτερο και πέφτει ανάσκελα σε ένα μικρό έλος.
Ο μικρός χρυσοκάνθαρος ένα μίλι μακριά δεν μπορεί να ακούσει τις επιθανάτιες κραυγές του μεγάλου χρυσοκάνθαρου.
Θα θυμάται όμως για πάντα το ύφος του, την περηφάνεια του, πάντα οι μικροί θυμούνται των Μεγάλων τις «εξάρσεις».
Σε λίγο έδυσε ο ήλιος σαν για πάντα και τα πάντα σκεπάστηκαν με το σκοτάδι, εξακολουθώντας βέβαια να ’ναι ολα αυτό που είναι, ως την άλλη μέρα που θα ανατείλει σαν για πάντα, όπως πάντα, ο μεγάλος ήλιος...
Σ. Ντόμαλης
