Από τη Μαρίνα Αποστολοπούλου
«Γιατί η Κύπρος και όχι εμείς;»
Μία εξαιρετική και κυρίως «διδακτική» εκπομπή είδαμε στα τέλη της περασμένης εβδομάδας από τον Αντώνη Σρόιτερ, η οποία καταπιανόταν με το ως ανω βασικό ερώτημα: «γιατί η Κύπρος κατάφερε μέσα σε δυο χρόνια να ανακάμψει από το μνημόνιο» και εμείς ενώ έχουν περάσει πέντε χρόνια όχι μόνον δεν βγαίνουμε αλλά φαίνεται ότι το ξαναπιάνουμε από την αρχή.
Ειπώθηκαν πολλά και ενδιαφέροντα από πολλούς, σχετικά με το «πώς» διαχειρίστηκε η Κύπρος την κρίση-που εδώ που τα λέμε εξαιτίας της Ελλάδας την πλήρωσε την νύφη- και «πώς» τελικά, μέσα σε διάστημα δυο ετών πάνω-κάτω στάθηκε στα πόδια της. Και όχι μόνον στάθηκε στα πόδια της αλλά και «στα χρόνια της χολέρας» έκανε αναπτυξιακά βήματα με επίκεντρο το τουριστικό της προϊόν και είναι έτοιμη να εισπράξει και μάλιστα αδρά από τα επιτεύγματά της. Και είναι φυσικό να αναρωτιέται κανείς γιατί στην Ελλάδα πέντε χρόνια κάνουμε ένα βήμα μπροστά και δέκα πίσω και το μόνο που έχουμε καταφέρει είναι να γυρίζουμε γύρω από την ουρά μας, γκρινιάζοντας και μεμψιμοιρώντας.
Δεν μπορούμε βεβαίως να παραγνωρίσουμε το γεγονός ότι η Κύπρος είναι μία διαφορετική περίπτωση.
Κατ' αρχήν είναι πολύ μικρότερη και όταν μπήκε στην ΟΝΕ μπήκε με ένα ιδιαίτερα ισχυρό δικό της νόμισμα τότε και μία εύρωστη οικονομία όχι «ονομαστικά» αλλά «πραγματικά».
Πέραν αυτού έχει ένα τραπεζικό σύστημα που λειτουργεί έτσι ώστε να «έλκει» ξένους κεφαλαιούχους κα κυρίως Ρώσους οι οποίοι ιδιαιτέρως την προτιμούν και οι οποίοι βεβαίως τότε που έγινε το capital control έχασαν ουκ ολίγα από τα χρήματά τους.
Επιπλέον έχει κάτι πολύ βασικό. Παρά την αστάθεια της περιοχής έχει ένα σταθερό φορολογικό σύστημα. Όπως έλεγε ένας εκ των συνεντευξιαζόμενων, αλλαγές στο φορολογικό σύστημα της νήσου είχαν να γίνουν από το 2002 και έγιναν μόνον κάποιες τώρα τελευταία λόγω απαιτήσεων της τρόικας.
Ωστόσο μιλάμε για ένα σταθερό φορολογικό περιβάλλον, οπότε αν κάποιος χριστιανός, μωαμεθανός, βουδιστής ή οτιδήποτε άλλο, θέλει να πάει εκεί και να αναπτύξει μία επαγγελματική-επιχειρηματική δραστηριότητα, ξέρει πού πατάει και πού βρίσκεται. Μπορεί να κάνει τους υπολογισμούς του και να αισθάνεται ασφαλής ότι όπως θα ξεκινήσει έτσι και θα συνεχίσει. Πόσο μάλλον που η φορολογία αυτή καθεαυτή είναι χαμηλή. Στην Ελλάδα ας πούμε γιατί να έρθει ο οιοσδήποτε να επενδύσει; Πρέπει τουλάχιστον να έχει αυτοκτονικές τάσεις από επιχειρηματικής πλευράς. Το φορολογικό σύστημα αλλάζει μέρα - παραμέρα και το ξεζούμισμα των φορολογουμένων αποτελεί προσφιλή τακτική όλων των κυβερνήσεων τα τελευταία χρόνια, συμπεριλαμβανόμενης και της τωρινής η οποία με τα μέτρα που προτείνει (και απορρίπτονται) και επαναπροτείνει, έχει δώσει τα ρέστα της, κυριολεκτικά, σε ό,τι αφορά στη νέα φοροεπιδρομή.
Παρεμπιπτόντως μιας και το 'φερε η κουβέντα: γιατί η Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι προστατεύει τους μισθούς και τις συντάξεις;
Πώς προστατεύει δηλαδή τους μισθούς και συντάξεις; Όταν ανεβαίνει κατακόρυφα η φορολογία και ο ΦΠΑ για είδη καθημερινής διαβίωσης, δηλαδή όταν αυξάνει κι άλλο το κόστος ζωής και οι μισθοί και οι συντάξεις παραμένουν στα ίδια; Θα μου πείτε στο τέλος μπορεί κάλλιστα να ανέβει η φορολογία, να ανέβει ο ΦΠΑ και να μειωθούν οι μισθοί και συντάξεις κι άλλο. Οπότε «ναι», υπό την έννοια αυτή, τους… «προστατεύει».
Τέλος πάντων για να γυρίσουμε στο «θαύμα» της Κύπρου.
Όχι ότι έχουν λυθεί όλα τα ζητήματα. Όχι ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να βρουν δουλειά. Όχι ότι οι μισθοί δεν έχουν υποστεί σημαντικές περικοπές. Όχι ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι που περνάνε δύσκολα. Όμως φάνηκε όχι απλώς «φως στην άκρη του τούνελ», αλλά έχουν σχεδόν βγει από το τούνελ και ατενίζουν με περισσότερη αισιοδοξία το μέλλον.
Απ' όλες τις συνεντεύξεις Κυπρίων που παρουσιάστηκαν στην εκπομπή, κατά τη γνώμη μου η πιο «συγκλονιστική» ήταν αυτή ενός Κύπριου συνδικαλιστή δημοσίου υπαλλήλου. Διότι στην Κύπρο, εκτός από όλα τα άλλα δεν απεργούν κιόλας. Στα δυο προηγούμενα χρόνια που μπήκαν στην κρίση με τα μπούνια, από ό,τι είπαν απήργησαν μία φόρα για μία 24ωρη και πριν από αυτό ούτε και θυμόταν από πότε είχαν να απεργήσουν. Όταν λοιπόν ρωτήθηκε ο συνδικαλιστής δημόσιος υπάλληλος πώς και δεν έκαναν περισσότερες απεργίες αφού σαφώς θίχθηκαν οι μισθοί τους και υπέστησαν μειώσεις λόγω των μέτρων που επιβλήθηκαν, αυτός απάντησε ότι: «ναι σίγουρα έχουμε πρόβλημα γιατί υποστήκαμε μειώσεις αλλά βλέπαμε ότι τα πράγματα στον ιδιωτικό τομέα ήταν πολύ χειρότερα και επιπλέον ξέραμε ότι έπρεπε όλοι να στηρίξουμε για να ξεπεράσει η χώρα το πρόβλημα. Αρά γιατί να απεργήσουμε;»!
Πραγματικά εντυπωσιακή απάντηση! Μας θυμίζει τίποτε από Ελλάδα; Προφανώς όχι. Πόσες απεργίες του δημοσίου κλάδου έγιναν την τελευταία πενταετία; Πόσος ντόρος έγινε για τις ελάχιστες απολύσεις που έγιναν στο Δημόσιο (και από αυτούς οι περισσότεροι τώρα γυρίζουν πίσω), ενώ στον ιδιωτικό τομέα έγινε κανονική σφαγή και βρέθηκαν στην ανεργία πάνω 1,5 εκ. άνθρωποι; Ποιοι ήταν αυτοί από το Δημόσιο που ενδιαφέρθηκαν για τα όσα συνέβησαν στον ιδιωτικό τομέα, στην πραγματικότητα χωρίς να ανοίξει ρουθούνι; Και ποιοι ή πόσοι ήταν αυτοί που σκέφθηκαν ότι πρέπει να βάλουν πλάτη για τη χώρα, χωρίς να εξυπηρετούν τα συνδικαλιστικά και κομματικά τους συμφέροντα; Αστείο πράγμα!
Η Κύπρος μπορεί να «σώθηκε» γιατί είναι διαφορετική ως χώρα.
Σώθηκε όμως γιατί είναι και διαφορετικοί οι ίδιοι οι Κύπριοι από εμάς τους Ελλαδίτες. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Ίσως γιατί η επί τόσα χρόνια αγγλική κατοχή άφησε πίσω της και την αγγλική πειθαρχία, κάτι το οποίο σε καμία περίπτωση δεν χαρακτηρίζει τον Έλληνα. Πειθάρχησαν, «σφίχτηκαν», ταλαιπωρήθηκαν και ταλαιπωρούνται, προχώρησαν στις απαιτούμενες επίπονες μεταρρυθμίσεις αλλά έβαλαν έναν κοινό εθνικό στόχο, πολιτικοί και πολίτες: να σώσουν τη χώρα τους. Και αυτό κάνουν. Εμείς; Εμείς τόσα χρόνια τι κάνουμε; Αν συγκροτήθηκε εξεταστική επιτροπή που εξετάζει τους λόγους για τους οποίους μπήκαμε στα Μνημόνια είναι βέβαιον ότι πρέπει να συγκροτηθεί και μία που θα εξετάσει τους λόγους για τους οποίους δεν μπορούμε να βγούμε. Γιατί εν τέλει «δεν υπάρχει δεν μπορώ υπάρχει δεν θέλω».
