Θα ήταν όλοι, δανειολήπτες και Τράπεζες, πολύ καλύτερα όμως αν το πρόβλημα το έβλεπαν όλοι ως κοινό και ότι η αναγνώριση του λάθους δεν αφορά μόνο στους δανειολήπτες. Αφορά και πρέπει να αφορά πρωτίστως στις Τράπεζες. Διότι, κατά πρώτον, είναι πραγματική και αμφοτεροβαρής η συνευθύνη μεταξύ των Τραπεζών και των Δανειοληπτών στο να βρίσκονται λύσεις. Λύσεις μέσω διαπραγματεύσεων, στόχων και συναντίληψης του προβλήματος. Μόνος του ο καθένας, ανεξάρτητα «θέσεως στο τραπέζι,» δεν θα μπορέσει να βοηθήσει τον άλλο να διευθετηθεί η διαφορά! Το μόνο άλλοθι που έχουν οι Τράπεζες είναι και αξίζει να διερευνηθεί αν κάποιος υπήρξε δύστροπος, «εξαγωγέας» κεφαλαίων και στρατηγικά κακοπληρωτής, ή δεν έχει εξαντλήσει όλα τα περιθώρια που είχε κατά τα τελευταία 8-9 χρόνια. Δεύτερον, κανείς δεν μπορεί να αποδεχθεί λύση όπου δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα την τηρήσει μέχρι πλήρους εξόφλησης των οφειλών. Τρίτον, από τα σημερινά εισοδήματα δεν μένει συνήθως «ούτε ένα ευρώ στο τέλος του μήνα» για αποπληρωμή χρεών, συνήθως παλαιών και «κόκκινων». Παρατηρείται δε το φαινόμενο να δανείζονται όλοι στο τέλος κάθε μήνα έναντι των αποδοχών του επόμενου μήνα με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Αυτή η δυνατότητα όμως δεν είναι ανεξάντλητη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για θέματα «ζωής και θανάτου». Τα εξής, πρέπει να ληφθούν υπόψιν προς εξέταση στην προσπάθεια εξεύρεσης αποδεκτής λύσης:
1) Αν εξακολουθήσει να καταβάλει ο Δανειολήπτης όσα κατέβαλε προ κρίσης, κάποια στιγμή στη ζωή του θα λιμοκτονήσει, θα αρρωστήσει, θα βρεθεί άστεγος, θα τεθεί σίγουρα εκτός κοινωνίας με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπαχθεί για το Κράτος. Θα πρέπει λοιπόν να τεθεί το ερώτημα στις Τράπεζες αν θέλουν να συμβεί στους Δανειολήπτες αυτό το πράγμα εξ αιτίας τους; Η μετά κρίσεως εποχή και τα χαρακτηριστικά της έχει πλέον παγιωθεί, δεν προμηνύεται ιδιαίτερη ευοίωνη.
2) Τα εισοδήματα από εργασία ή σύνταξη, δεν θα αυξηθούν σίγουρα λόγω υψηλών πιθανοτήτων διατήρησης της οικονομικής ισχύος των Ευρωπαϊκών Μνημονίων και της οικονομικής δυσπραγίας. Έτσι, θα συνεχίζεται να ακυρώνεται τοις πράγμασι σχεδόν πάντα και η όποια καλή πρόθεση ή προσυμφωνημένη ρύθμιση για κάθε Δανειολήπτη.
3) Διεπράχθησαν σοβαρότατα λάθη κατά την κοινή τραπεζική σχέση Τράπεζας-Δανειολήπτη κατά την τελευταία «ορατή» περίοδο των 8-9 ετών. Λάθη των οποίων τις συνέπειες οφείλουν να επωμιστούν από κοινού και συνυπευθύνως αν είναι να ψάχνουν για νόμιμη, συνταγματική, βιώσιμη, ρεαλιστική και δίκαια λύση. Από πότε τα λάθη του άλλου και δή του ειδικού, τα πληρώνει μόνο η μία πλευρά που είναι η αδύναμη συστημικά, η ανειδίκευτη ή δεινοπαθούσα;
4) Για ορισμένα λάθη δε, σφάλματα και παραλείψεις, οι Τράπεζες είναι οι αποκλειστικά υπεύθυνες του Ελληνικού Προβλήματος. Συγκεκριμένα: α) Παρέβηκαν πολλούς Τραπεζικούς κανόνες χορηγήσεων, ιδιαίτερα των βραχυπρόθεσμων. β) Υπάρχουν τραπεζικές πρακτικές που δεν τηρήθηκαν, και ορίζονται από διεθνώς επιβεβλημένους κανόνες και ήθη. γ) Δεν «είδαν» τις εξελίξεις που τελικά είχαν ως αποτέλεσμα τη στάση πληρωμών, και ας διαθέτουν τεράστια τμήματα μελετών και ειδικών στις προβλέψεις.
5) Ο καθένας μπορεί να δεσμευτεί μόνο βάσει τω σημερινών εισοδηματικών δεδομένων. Θα ήταν παράλογο να περιμένουν οι Τράπεζες ότι αυτό θα αλλάξει ή ότι οι οι πραγματικές αν και ανικανοποίητες, ανάγκες θα μειωθούν (βάσει και του Εύλογου Ποσού Εξόδων Διαβίωσης, βλ. Τράπεζα της Ελλάδος). Πώς μπορεί εισόδημα των 1.000 Ευρώ/Μήνα να στηρίξει καταβολή δανείου 600-700 Ευρώ;!
6) Οι Τράπεζες πρέπει να αναγνωρίζουν στους Δανειολήπτες την εύλογη και αδιαμφισβήτητη ανάγκη για επίγνωση των επιπτώσεων και συνεπειών για όσα θα δεσμευτούν απέναντί τους. Να ξέρουν εκ των προτέρων, πρωτίστως αυτό οι τελευταίοι ότι θα τηρήσουν τα υπεσχηθέντα, πριν δεσμευτούν, χωρίς συνέπειες στην υγεία και στη φροντίδα του εαυτού τους και των οικογενειών τους. Το Σύνταγμα και οι Νόμοι της χώρας, δεν επιτρέπουν να λειτουργήσει κανείς διαφορετικά και εις βάρος του εαυτού του καθ’ οιονδήποτε τρόπο. Ουδέποτε ο καταναλωτικός δανεισμός προϋπόθετε στην ιστορία του Τραπεζικού Συστήματος, μείωση του βιοτικού επιπέδου κατά 80% ούτως ώστε ο δανεισμός αυτός να αποπληρωθεί.
Κατόπιν όλων των ανωτέρω, μπορεί και θα πρέπει:
1) Να προσφερθούν λύσεις στους Δανειολήπτες που μπορούν να ευθυγραμμιστούν με τις προτάσεις και πρακτικές των Ξένων Fund «γύπες». Μόνο έτσι θα μπορεί ο Δανειολήπτης να λειτουργήσει ξανά ως «Καλός Τραπεζικός Πελάτης». Πολλοί μπορούν να αναζητήσουν χρηματοδότη ή Εγγυητή για Ποσό Νέου Δανείου ύψους «Κλάσματος του Παλιού Δανείου» μεταξύ του φιλικού και κοινωνικού τους περίγυρου. Αρκεί το προϊόν αυτού του «Νέου Δανείου» να αποδοθεί άμεσα στην Τράπεζα και με την προϋπόθεση ότι οι «Κόκκινες Οφειλές» θα διαγραφούν άμεσα και εις ολόκληρον.
2) Να επωμιστούν από κοινού με τους δανειολήπτες τα προβλήματα και τις συνέπειες που ανεφύησαν κατά τα τελευταία 8-9 χρόνια με την γνωστή κατάληξη, αν είναι να βρεθεί λύση στο ελληνικό τραπεζικό πρόβλημα. Οι λόγοι υπαιτιότητας των Τραπεζών είναι δεδομένοι, ούτε κοιτάζουν αυτές, αυτή τη στιγμή, προς τη σωστή κατεύθυνση.
Εν τέλει, πολιτικό και εθνικό είναι το ζήτημα!
Από τον Χρήστο Πλιάτσικα, υπήρξε στο παρελθόν διευθυντής Τραπεζών Ελλάδος και Καναδά.
