άλλαξαν τις ισορροπίες και τη ρουτίνα των μαθητών. Συνεπώς, τεχνικές διαχείρισης του άγχους των Πανελληνίων είναι ιδιαίτερα βοηθητικές ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό σε κάθε περίπτωση αποτέλεσμα σε μια πρωτόγνωρη για όλους συνθήκη.
Αρχικά το παιδί πρέπει να ακολουθεί ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής, καταναλώνοντας φρούτα, λαχανικά και φυσικούς χυμούς που προσφέρουν πνευματική διαύγεια και ενέργεια για διάβασμα. Επιπλέον η κατανάλωση καφεΐνης πρέπει να είναι μειωμένη καθώς αυξάνει τη νευρικότητα και δρα αρνητικά στον σωστό και ποιοτικό ύπνο (8 βραδινές ώρες), ο οποίος σχετίζεται με καλύτερα αποτελέσματα στις εξετάσεις.
Η φροντίδα του σώματος κρίνεται επίσης απαραίτητη καθώς βελτιώνει τη διάθεση και χαλαρώνει το σώμα, μειώνοντας περιστασιακά το άγχος. Ασκήσεις χαλάρωσης όπως βαθιές αναπνοές (εισπνοές - εκπνοές) συνοδευόμενες από θετικές σκέψεις (π.χ. θάλασσα και καλοκαιρινές διακοπές) αποτελούν επίσης ιδιαίτερα βοηθητικές τεχνικές για τη μείωση του στρες και της υπερέντασης.
Τα διαλείμματα κατά τη διάρκεια της μελέτης είναι απαραίτητα ώστε να μειώσουν το άγχος και να «ξεκουράσουν» τη μνήμη και την αντιληπτική ικανότητα. Μία βόλτα με φίλους στο πάρκο, ένας περίπατος, χορός, μουσική ή οποιαδήποτε μορφή σωματικής άσκησης θα βελτιώσει τη διάθεση και θα επιφέρει ψυχική και σωματική ευεξία.
Η σωστή επανάληψη και η «έξυπνη» διαχείριση του χρόνου αποτελούν το κλειδί για την επιτυχία. Καθώς το σχολείο δεν αποτελούσε για μεγάλο χρονικό διάστημα μία καθημερινή ρουτίνα των παιδιών, η ψευδαίσθηση των διακοπών επέφερε μια ανασταλτικότατα σε πολλά παιδιά με αποτέλεσμα την αύξηση του άγχους λόγω της μη σωστής διαχείρισης του, άπλετου πλέον, χρόνου στο σπίτι. Για τον λόγο αυτό το διάβασμα συνίσταται να γίνεται προγραμματισμένα (ίδια ώρα κάθε μέρα) σε καθαρό, φωτεινό δωμάτιο, με ρούχα σπιτιού –όχι πυτζάμες- και με κινητά τηλέφωνα και tablets εκτός δωματίου ώστε να μην διασπάται η συγκέντρωση από το διάβασμα. Οι επαναλήψεις της τελευταίας στιγμής καλό είναι να αποφεύγονται όπως και η συνεχής συζήτηση με συμμαθητές για τις δικές τους επιδόσεις και το δικό τους πρόγραμμα διαβάσματος, καθώς το κάθε άτομο ακολουθεί ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα και η συνεχής σύγκριση το μόνο που μπορεί να επιφέρει είναι επιπλέον άγχος, αποπροσανατολισμό και πανικό.
Γονείς και μαθητές είναι σημαντικό να μη πανικοβάλλονται και να μην ξεχνάνε τη μαγεία της θετικής σκέψης στη διαμόρφωση οποιουδήποτε αποτελέσματος. Σκέψεις όπως «δεν θα τα καταφέρω», «οι άλλοι θα γράψουν καλύτερα από εμένα», «θα τα ξεχάσω όλα» μπορούν επί τόπου να αντικατασταθούν με σκέψεις όπως «έχω προσπαθήσει πολύ σκληρά και πιστεύω στον εαυτό μου», «θα τα καταφέρω και όλα θα πάνε καλά».
Οι γονείς μπορούν επίσης να βοηθήσουν το παιδί σε αυτό το κομμάτι. Αντί να πιέζουν τα παιδιά ώστε να ανταποκριθούν στις δικές τους προσωπικές φιλοδοξίες, μπορούν να τα καθησυχάσουν ότι ανεξαρτήτως αποτελέσματος αυτοί θα είναι δίπλα τους και θα τα στηρίξουν, χωρίς να τα κρίνουν. Οι γονείς πρέπει να οπλιστούν με υπομονή και να υπομείνουν τα ξεσπάσματα άγχους των παιδιών τους, ενθαρρύνοντάς τα να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και αποφεύγοντας καβγάδες και συγκρούσεις. Μπορούν να αναφερθούν σε δικές τους προσωπικές εμπειρίες εξετάσεων ή να εστιάσουν σε σημαντικές επιτυχίες του παιδιού τους στο παρελθόν (π.χ. καλοί βαθμοί στο σχολείο ή επιτυχία σε εξετάσεις ξένης γλώσσας) ώστε να ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους. Επιπλέον οι γονείς και το παιδί πρέπει να έχουν προετοιμαστεί για κάθε ενδεχόμενο, αναζητώντας με το παιδί εναλλακτικούς στόχους σε περίπτωση αποτυχίας.
Η αποτυχία είναι μέσα στη ζωή και εάν το παιδί δεν καταφέρει να εισαχθεί στη σχολή της αρεσκείας του οι γονείς πρέπει να το αποδεχθούν, διαμορφώνοντας εναλλακτικές εκπαιδευτικές οδούς ανάλογα με τις δεξιότητες και τα ενδιαφέροντά του. Άλλωστε η δυνατότητα συμμετοχής στη διαδικασία των Πανελληνίων για δεύτερη φορά είναι ιδιαίτερα ανακουφιστική και πολλοί μαθητές έχουν καταφέρει να μπουν στη σχολή που επιθυμούσαν όντας καλύτερα προετοιμασμένοι και γνωρίζοντας πλέον τη διαδικασία εκ των έσω. Τέλος, οι πανελλήνιες εξετάσεις αποτελούν για πολλά παιδιά το εισιτήριο για την εισαγωγή στη σχολή των ονείρων τους, ωστόσο πολλές φορές δεν επιτυγχάνουμε με την πρώτη προσπάθεια τα όνειρά μας. Η υπομονή, η επιμονή και η προσπάθεια είναι τα όπλα που θα θωρακίσουν το παιδί όχι μόνο για τον αγώνα των πανελληνίων εξετάσεων, αλλά και για τον αγώνα της ζωής. Καλή επιτυχία σε όλους!
Από την Ασπασία Τσολάκη, ψυχολόγο, παιδοψυχολόγο MSc
