Από τον Χάρη Ανδρεόπουλο*
Την ώρα που γράφονταν ετούτες οι γραμμές επτακόσια (700) τόσα σχολεία τελούσαν υπό κατάληψη. Tι θα πει «κατάληψη» και γιατί έγινε έθιμο και παράδοση στο ελληνικό σχολείο στις μέρες τις φθινοπωρινές; Γιατί κάποιοι μαθητές μας νομίζουν ότι έχουν το δικαίωμα να βάζουν λουκέτο, ειδικά στα δημόσια σχολεία της δωρεάν Παιδείας, μη αποτολμώντας να κάνουν το ίδιο στις ιδιωτικές δομές συμπληρωματικής Παιδείας, δηλ. στα Φροντιστήρια (τα οποία, μάλιστα, κατά την παλαιοαριστερή αντίληψη αντιμετωπίζουν ακόμη ως «παραπαιδεία»), στα οποία Φροντιστήρια εκουσίως προστρέχουν παρακολουθώντας τα εκεί μαθήματά τους ανελλιπώς και αδιαλείπτως; Να σας πω, λοιπόν, μια μικρή ιστορία...
Είμαστε στις αρχές της δεκαετίας του 2000, Νοέμβριο μήνα, αν θυμάμαι καλά (πέρασε και μια ολόκληρη 20ετία) και υπηρετώ σε επαρχιακό σχολείο (Γυμνάσιο) του νομού μας. Τη Δευτέρα το πρωί οι καθηγητές που πάμε για μάθημα βρίσκουμε την καγκελόπορτα κλειστή, αλυσοδεμένη, με τους μαθητές από πίσω να μας αναγγέλουν χαμογελαστά ότι έχουν καταλάβει το σχολείο. Διεκδικούσαν, όπως μας είπαν προφορικά κι όπως έγραφαν στο πανό που είχαν αναρτήσει στα κάγκελα, την «επίλυση προβλημάτων», όπως «μεγαλύτερη χρηματοδότηση στην Παιδεία», «μαζικούς διορισμούς», κ.λπ. Ό,τι ακριβώς ζητούσε το λεγόμενο «Συντονιστικό της Λάρισας», το οποίο... κατά σύμπτωσιν είχε το αυτό πλαίσιο αιτημάτων με το λεγόμενο «Συντονιστικό της Αθήνας». Αναμέναμε υπομονετικά, οι καθηγητές με τον διευθυντή του σχολείου μας, κάνοντας διάλογο πίσω απ’ τα κάγκελα με τους μαθητές μπας και τους δώσουμε να καταλάβουν ότι το σχολείο είναι από τη φύση του χώρος ελευθερίας και ότι εν πάση περιπτώσει δεν νοείται σχολείο κλειστό με το στανιό, επειδή έτσι απεφάσισε κάποια «Επιτροπή κατάληψης». Οι εκπρόσωποι της «Επιτροπής» ανένδοτοι: «όχι, θα το κλείσουμε! ». Τι έκανε εκείνη την ώρα η πλειοψηφία των μαθητών; Βόλτες στο προαύλιο, ή παιγχνίδι... Άλλοι μπάσκετ, άλλοι βόλεϊ, άλλοι ποδόσφαιρο...
Πήγαμε, λοιπόν, στο Cafe του χωριού και περιμέναμε μέχρι να περάσει η ώρα για ν’ αναχωρήσουμε ή να πάμε για μάθημα σε περίπτωση που η «Επιτροπή Κατάληψης» αποφάσιζε αναστολή των κινητοποιήσεων. Ήταν υποχρέωσή μας να περιμένουμε, αναμένοντας την εξέλιξη, αλλά μπα... Εκπρόσωπος του «μαθητικού κινήματος» υπό την ιδιότητα του μέλους της «Επιτροπής Κατάληψης» μας ενημέρωσε, γύρω στη 1 μ.μ., ότι «ο αγώνας συνεχίζεται, αδίκως περιμένετε...».
Περιμέναμε, όμως, μέχρι τις 3 μ.μ. Οπότε όταν πια είδαμε – διευθυντής και καθηγητές - κι αποείδαμε και αφού συνειδητοποιήσαμε ότι το «μαθητικό κίνημα» δεν θα υποστείλει τη σημαία του αγώνα, είπαμε ν’ αναχωρήσουμε για τα σπίτια μας, άλλοι προς Λάρισα κι άλλοι προς Βόλο. Περνώντας απ’ το σχολείο, καθ’ οδόν προ την έξοδο του χωριού όντες, είδαμε την κίνηση στο προαύλιο αραιή, πολύ αραιή. Στην έξοδο του χωριού, στη διασταύρωση του κεντρικού του δρόμου με την επαρχιακή οδό, υπήρχαν (και υπάρχουν ακόμη) δύο θέσεις στάσεων λεωφορείων του υπεραστικού ΚΤΕΛ, η μία από δώ μεριά για Βόλο κι η άλλη, απέναντι, για Λάρισα – και ω της εκπλήξεως: αμφότερες οι στάσεις ήταν γεμάτες από μαθητές του (υπό κατάληψη τελούντος) σχολείου μας. Καλοσυνάτα παιδιά κι ευγενικά (στη συντριπτική τους πλειοψηφία, τουλάχιστον) μόλις μας είδαν μάλλον ένιωσαν αμηχανία. Κατεβάζω το παράθυρο του αυτοκινήτου και χαμογελώντας σ’ αγαπημένους μου μαθητές και μαθήτριες που τους/τις είδα πριν λίγες ώρες να συμμετέχουν στην κατάληψη του σχολείου, ρωτάω: «Τι έγινε βρε παιδιά; Τελείωσε η κατάληψη;». Aπάντηση: «Όχι κύριε, δεν τελείωσε... Φροντιστήριο πάμε...». Στα Μαθηματικά ο ένας, στα Αρχαία, ο άλλος... Στη Φυσική ο ένας, στη Χημεία ο άλλος.... Στη Λάρισα ο ένας, στον Βόλο ο άλλος... Το βέβαιο ήταν ότι όλοι και όλες σε κάποιο Φροντιστήριο πήγαιναν, όπως, το άλλο, επίσης, βέβαιο ήταν ότι - προώρας, έστω - η «κατάληψη» είχε πάει περίπατο... Μετά από κάνα δυο ημέρες, όταν τα «Συντονιστικά» της Αθήνας και της Λαρίσης σήμαναν το πέρας των αγώνων, κ.λπ., έληξε και η κατάληψη (και) στο δικό μας σχολείο. Ευτυχώς οι μαθητές μας το σεβάσθηκαν το σχολείο και το ξαναβρήκαμε, καθαρό και χωρίς την παραμικρή καταστροφή. Σ’ άλλα σχολεία της Λάρισας, όμως, (ιδίως στα δύσμοιρα ΕΠΑΛ, που είχαν και έχουν στα εργαστήριά τους μηχανήματα υψηλής αξίας πληρωμένα απ’ τον λαό...), γινόντουσαν μεγάλες καταστροφές τις οποίες οργάνωναν βίαιες μειοψηφίες και εξωσχολικές ομάδες που λυμαίνονταν τα σχολεία, αλλά στις οποίες, συμμετείχαν, δυστυχώς, και καλοπροαίρετοι μαθητές που μπέρδευαν την ελευθερία με την ασυδοσία. Το πονεμένο θέμα των καταλήψεων δημοσίων κτιρίων έχει πολλές παραμέτρους, πολιτικές, νομικές, κ.λπ., αλλά, ειδικά, για τα σχολεία της Δευτεροβάθμιας, η αντιμετώπιση του προβλήματος, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι θέμα τόσο Εισαγγελίας ή Αστυνομίας, αλλά, κυρίως και πρωτίστως, παιδαγωγίας: να μάθουμε στα παιδιά μας, στους μαθητές μας, ότι τα δημόσια σχολεία που αποτελούν περιουσία του «λαού και του τόπου» αξίζουν του ιδίου σεβασμού τον οποίο αξίζουν τα (μηδέποτε καταληφθέντα) Φροντιστήρια. Το καθήκον αυτό δεν το ’χουμε μόνο όσοι υπηρετούμε στην Εκπαίδευση, αλλά το έχει/έχουμε και οι οικογένειες, το κάθε σπίτι, γιατί αυτό είναι το πρώτο «σχολείο». Από κει -απ’ το σπίτι- ξεκινά η Παιδεία, ως ανατροφή, και έπεται η παροχή της συστηματικής αγωγής/εκπαίδευσης στο σχολείο. Το παλαιό, καλό slogan του Υπουργείου μας που έλεγε ότι «Όλα είναι θέμα Παιδείας» γίνεται δραματικά επίκαιρο. Γιατί όσο η Παιδεία (στο σπίτι και στο σχολείο) νοσεί, άσπρη μέρα δεν θα δούμε.
* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι καθηγητής Β’/βάθμιας (ΠΕ01), δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Α.Π.Θ. (xaan@theo.auth.gr)
