Οι συνθήκες εργασίας επιβαρύνουν την υγεία σε έναν μεγάλο αριθμό εργαζομένων ή είναι υπεύθυνες για κάποιο εργατικό ατύχημα, λόγω της έλλειψης Μέσων Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) ή της χρησιμοποίησης όχι των κατάλληλων και άρα μη αποτελεσματικών στην πρόληψη του ατυχήματος.
Τα Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) είναι κάθε εξοπλισμός, ο οποίος όταν φοριέται ή χρησιμοποιείται συμπληρωματικά, προστατεύει τον εργαζόμενο από έναν ή περισσότερους κινδύνους για την ασφάλεια ή την υγεία του στην εργασία.
Χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά εφόσον οι πηγές κινδύνου δεν είναι δυνατό να μηδενισθούν με τεχνητά μέσα.
Υπεύθυνος για την ενημέρωση και χορήγηση των ΜΑΠ είναι ο εργοδότης, που θα πρέπει να ενημερώνει τους εργαζόμενους σχετικά με τους κινδύνους και την αναγκαιότητα της χρήσης των ΜΑΠ. Επίσης θα πρέπει να τους εκπαιδεύει και να επιβάλει τη χρήση τους.
Όλα τα ΜΑΠ θα πρέπει να πληρούν τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Παραγωγής που έχει επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ανάλογα με την προστασία που παρέχουν τα ΜΑΠ διακρίνονται σε:
-Προστασία κεφαλής (κίνδυνος από πτώση αντικειμένων, πρόσκρουση κεφαλής, κρύο). Η προστασία γίνεται με τη χρήση κράνους ασφαλείας από πτώση, κράνος ασφαλείας από ρεύμα, σκούφος, καπέλα κ.λπ.
-Προστασία ματιών (κίνδυνος από θραύσματα, σκόνη, ατμοί, ακτινοβολία, πιτσιλίσματα υγρών ή λειωμένου μετάλλου).
Προστατεύουμε τα μάτια με γυαλιά κλειστά, γυαλιά προστασίας από ηλιακή ακτινοβολία, μάσκες ηλεκτροσυγκόλλησης, ασπίδια με πλέγμα, ασπίδια με σίτα.
-Προστασία ακοής (υψηλοί και οξείς ήχοι, θόρυβος κ.λπ.). Αντιμετώπιση με ωτοασπίδες ή ωτοβύσματα μίας ή πολλαπλών χρήσεων.
-Προστασία αναπνοής (κίνδυνος από σκόνη, επικίνδυνα αέρια, ατμούς, ιούς, απουσία οξυγόνου κ.λπ.). Οι κίνδυνοι αντιμετωπίζονται με μάσκες προστασίας μισού ή ολοκλήρου προσώπου, μάσκες μίας χρήσης, αυτοδύναμες αναπνευστικές συσκευές.
-Προστασία χεριών (κίνδυνοι από μηχανικά αίτια, τριβή, κόψιμο, διάτρηση, χημικούς κινδύνους, δονήσεις, θερμότητα, ψύχος, επαφή με τοξικές ή ερεθιστικές ουσίες, μόλυνση δέρματος, παθογόνα μικρόβια, ιούς).
Η αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων γίνεται φορώντας τα κατάλληλα γάντια προστασίας ώστε να εξουδετερώνεται ο αντίστοιχος κίνδυνος. Ο κάθε κίνδυνος απαιτεί και τον κατάλληλο τύπο γαντιού. Οι δυνατότητες του γαντιού θα πρέπει να αναγράφονται πάνω στο γάντι ή στη συσκευασία του.
-Προστασία Ποδιών (κίνδυνοι από πρόσκρουση, σύνθλιψη, ολίσθηση, πίπτοντα αντικείμενα, πάτημα σε αιχμηρά αντικείμενα, ηλεκτρισμός, ηλεκτροστατικά φορτία, πιτσιλίσματα λιωμένου μετάλλου, επαφή με τοξικές - ερεθιστικές- διαβρωτικές ουσίες.
Υπάρχουν πολλές κατηγορίες υποδημάτων ασφαλείας ανάλογα τον κίνδυνο που επιθυμούμε να εξουδετερώσουμε (π.χ. υποδήματα ασφαλείας (S3) με μεταλλική ή συνθετική προστασία δακτύλων και διάτρηση σόλας, γαλότσες ασφαλείας (S5), ηλεκτρολογικά παπούτσια, παπούτσια προστασίας από θερμότητα, πιτσιλίσματα από μέταλλο κ.λπ.).
-Προστασία σώματος: Το σώμα του εργαζομένου κινδυνεύει από ακραίες θερμοκρασίες ψύχους - θερμότητας, βροχή, πιτσιλίσματα χημικών ουσιών ή λειωμένου μετάλλου, από επικίνδυνο νέφος ψεκασμού, από μολυσμένη σκόνη από έλλειψη ορατότητας.
Η αντιμετώπιση γίνεται με κατάλληλη ενδυμασία, γιλέκα και ρούχα υψηλής ευκρίνειας, αδιάβροχες ποδιές, φόρμες μίας χρήσης.
-Προστασία από πτώση. Οι εργαζόμενοι σε ύψος αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της πτώσης.
Για την αποφυγή του χρησιμοποιούνται κατάλληλα εξαρτήματα προστασίας ή επιβράδυνσης της πτώσης, όπως ζώνες ασφαλείας, ιμάντες, συστήματα αγκύρωσης κ.λπ.
Η επιλογή των κατάλληλων και αποτελεσματικών Μέσων Ατομικής Προστασίας θα πρέπει να γίνει μετά από ενδελεχή εξέταση και εκτίμηση του χώρου εργασίας, των συνθηκών εργασίας, των πιθανών πηγών κινδύνων, των κινδύνων που δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν διαφορετικά και την κατηγοριοποίηση των κινδύνων.
Τέλος, η επιλογή του σωστού (υπεύθυνου καταρτισμένου και ενημερωμένου) συνεργάτη – προμηθευτή των ΜΑΠ, είναι ζωτικής σημασίας για την επιλογή των κατάλληλων και αποτελεσματικών ΜΑΠ.
Να σημειωθεί ότι το πιο σημαντικό για περισσότερο ασφαλείς και υγιείς χώρους εργασίας, είναι η ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των εργαζομένων, ώστε να απαιτούν, αλλά και να τηρούν με σχολαστικότητα, όλα τα μέτρα ασφαλείας και να χρησιμοποιούν στην εργασία τους τα ΜΑΠ κατά τον σωστό και αποτελεσματικό τρόπο.

Από τη Γεωργία Α. Μοσχοβίδη,
γεωπόνο - τεχνικό Ασφαλείας