Του Νίκου Ι. Μεγαδούκα
Σε πλήρως ναρκοθετημένο έδαφος και ανάμεσα σε συμπληγάδες πέτρες βαδίζουν η ελληνική κοινωνία και η τρικομματική κυβέρνηση υπό τον Αντώνη Σαμαρά, καθώς τα νέα βάρβαρα μέτρα τα οποία επιβλήθηκαν από τους δανειστές, οδηγούν τους πολίτες στην Κόλαση (δίχως να είναι πιθανό το Καθαρτήριο) και συνεπώς είναι ορατή η εκδοχή της κοινωνικής εκρήξεως, την ίδια δε στιγμή βρισκόμαστε μπερδεμένοι στα γρανάζια του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, μεταξύ τόσο των χωρών της ΕΕ, αλλά και μεταξύ της ίδιας της ΕΕ με τον αμερικανικό παράγοντα και το ΔΝΤ.
Οι συνεντεύξεις που παραχώρησε τις περασμένες ημέρες ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς σε εγχώρια και ξένα έντυπα, παρά την κινδυνολογία την οποία περιέχουν και παρά την εμμονή του στην ανιστόρητη θεωρία περί «ταυτίσεως των άκρων», περιγράφουν με πλήρη ενάργεια την αγωνία της κυβερνήσεως (έστω με τη εμφανή στήριξη της Καγκελαρίου Μέρκελ, η οποία θα επισκεφθεί την Αθήνα την Τρίτη) αφενός για την εξέλιξη των παζαριών με την Τρόικα (και τις εκβιαστικές απαιτήσεις της) αφετέρου δε για το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στη χώρα, τόσο στο πολιτικό, όσο κυρίως στο κοινωνικό πεδίο.
Κι ενώ η κατάσταση στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας «μυρίζει μπαρούτι», στην Ελλάδα, τα τελευταία 24ωρα, είχαμε:
1. Την εσκεμμένη (παρά τα όσα περί του αντιθέτου ο ίδιος ισχυρίστηκε) απόκρυψη από τον Ευ. Βενιζέλο της περιβόητης «λίστας Λαγκάρντ», με τους 2000 φοροφυγάδες, απόκρυψη που προκαλεί σοβαρούς κραδασμούς στο ΠΑΣΟΚ και δευτερευόντως στην κυβέρνηση, ενώ δεν θα πρέπει να υποτιμάται η εμπλοκή, με αμφισβητούμενης εγκυρότητας αποκαλύψεις για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, του τρίτου στην τάξη πολιτειακού παράγοντος, του προέδρου της Βουλής Βαγγέλη Μεϊμαράκη. Γεγονότα, δηλαδή, τα οποία συμβάλλουν στην περαιτέρω απονομιμοποίηση των πολιτικών στα μάτια της κοινωνίας και αυτό τρομάζει τους τρεις εταίρους της κυβερνήσεως, των οποίων, εξ άλλου, οι μεταξύ τους σχέσεις κάθε άλλο παρά ειδυλλιακές θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν.
2. Την «εισβολή» των απλήρωτων επί πολλούς μήνες εργατών των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά στο Πεντάγωνο, «εισβολή» που αποτέλεσε εκ νέου το πρόσχημα για την κυβέρνηση ώστε να εξαπολύσει μύδρους κατά της Αριστεράς και να ομιλήσει εκ νέου περί «άκρων», πλην, όμως, ουδείς έδωσε βάση στο σύνθημα των εργατών ότι «Πεινάμε, δεν έχουμε να φάμε».
3. Τη συνεχιζόμενη δράση της «Χρυσής Αυγής», με ξυλοδαρμό αριστερού πολίτη στις Σέρρες, το «θερμό» επεισόδιο στη Βουλή, όταν βουλευτές του κόμματος επετέθησαν στον Γ. Παπανδρέου (τον οποίο αποκάλεσαν «Έλληνα κατά 25%) και τον Ευ. Βενιζέλο, με αποτέλεσμα εν μέσω κραυγών, ύβρεων και απειλών, να διακοπεί η συνεδρίαση και, τέλος, την ευθεία επίθεση κατά του αρχηγού ΓΕΕΘΑ από τον Ηλία Κασιδιάρη.
Οι περισσότεροι αναλυτές, αλλά κυρίως η ίδια η κυβέρνηση (και αυτό προσπαθεί να το αξιοποιήσει ως πρόσθετο πολιτικό επιχείρημα έναντι των δανειστών) προεξοφλούν ότι θα υπάρξει βραχυπρόθεσμα κοινωνική έκρηξη στην Ελλάδα, κάτι που σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είναι ήδη ορατό, με προεξάρχουσα τη Μαδρίτη και τα εκεί σημειωθέντα εκρηκτικά επεισόδια των τελευταίων ημερών, όπως προεξοφλούν ότι θα υπάρξει ενίσχυση των δυνάμεων της ακροδεξιάς, κάτι το οποίο, άλλωστε, πιστοποιείται από την ιστορική εμπειρία.
Ο Α. Σαμαράς σε δηλώσεις του σε γερμανική εφημερίδα παραδέχθηκε την ανοδική τάση της ακροδεξιάς, αλλά όπως και σε δηλώσεις του, μετά την άφιξή του από το Παρίσι (με τις οποίες κάλεσε εμμέσως πλην σαφώς την Αριστερά να μην βάζει λάδι στη φωτιά) προσπάθησε να προχωρήσει σε ανιστόρητες ταυτίσεις μεταξύ της φασιστικής δράσεως και των λαϊκών αντιδράσεων και κινητοποιήσεων, λησμονώντας ότι η Δημοκρατία της Βαϊμάρης, την οποία επικαλείται, οδηγήθηκε σε αδιέξοδο λόγων της ανεργίας και των πολιτικών λιτότητας…
Υπό το πρίσμα αυτό, δεν θεωρείται τυχαίο πως οι εγχώριες ελίτ συνεχίζουν την προσπάθεια τρομοκρατήσεως της κοινωνίας προκειμένου να αποδεχθεί και τα νέα μέτρα λιτότητας, με εμμονή στη θεωρία των άκρων (δεν είναι διόλου τυχαίο ότι αυτό το επεχείρησε καταρχήν ο Νίκος Δένδιας, προκειμένου να αποδομήσει την επεισοδιακή κινητοποίηση των απλήρωτων επί μήνες εργαζομένων στα Ναυπηγεία και την «εισβολή» τους στο Πεντάγωνο) ενώ ερωτηματικά, κυρίως ως προς το χρόνο γνωστοποιήσεως των σχετικών στοιχείων, έχουν εγερθεί με αφορμή δημοσίευμα στο «Βήμα» περί πραξικοπήματος, το οποίο «δεν έγινε», πριν ένα χρόνο.
Και τα ερωτηματικά, όχι τόσο για την ουσία του εν λόγω δημοσιεύματος (άλλωστε σχετικές επισημάνσεις και απορίες είχαμε διατυπώσει και από τις στήλες της «Ε», τον Ιούλιο του 2011 και τον περασμένο Μάρτιο) έχουν οδηγήσει ορισμένους αναλυτές στην εκτίμηση ότι οι εγχώριες ελίτ, μπροστά στον πανικό και την αγωνία τους, ίσως να επισείουν ακόμη και τον κίνδυνο ενός πραξικοπήματος.
ΔΙΕΘΝΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ
Με τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 18 Οκτωβρίου να πλησιάζει, όλα δείχνουν πως το παιχνίδι έχει ξεφύγει από τα στενά όρια της Ελλάδος, καθώς καταγράφεται έντονη αντίθεση μεταξύ του ΔΝΤ και του ιερατείου της ΕΕ, όπως έχει καταδειχθεί από τη συμπεριφορά του Πόουλ Τόμσεν (ΔΝΤ) στα παζάρια με τους κ. Αντώνη Σαμαρά και Γιάννη Στουρνάρα και τις εκβιαστικές απαιτήσεις που συνεχώς προβάλλει.
Το ΔΝΤ πιέζει ασφυκτικά για ένα νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, αυτή τη φορά, όμως, για «κούρεμα» του χρέους που έχουν στα χέρια τους η ΕΚΤ και οι χώρες – μέλη της ΕΕ, καθώς εκτιμά βασίμως ότι δεν είναι βιώσιμο το ελληνικό χρέος, αλλά αυτή η εκτίμηση είναι αντίθετη με τις σκοπιμότητες στην Ευρωζώνη και την απορρίπτει ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι.
Παρά το γεγονός ότι η συνταγή της λιτότητας έχει αποτύχει (και το λένε ακόμη και επιφανείς Γερμανοί πολιτικοί και οικονομολόγοι) οι Ευρωπαίοι (δηλαδή το Βερολίνο) συνεχίζουν να πιέζουν την Αθήνα να την εφαρμόσει (όσο και αν η κα Μέρκελ θα προσπαθήσει να «χρυσώσει το χάπι» την Τρίτη) καθώς μέχρι στιγμής δεν έχουν αποφασίσει άλλην εναλλακτική λύση (λύση πακέτο) για χώρες, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία και ίσως η Κύπρος.
«Το ευρωιερατείο βολεύεται προς το παρόν με τον τεχνητό διαχωρισμό της ελληνικής κρίσης από την εν εξελίξει εσωτερική διαπραγμάτευση για την Ισπανία και την Ιταλία. Η τακτική αυτή, όμως, δεν οδηγεί σε ευσταθείς λύσεις. Η ελληνική κρίση δεν σφραγίζεται. Η Ελλάδα δεν είναι το μαύρο πρόβατο σ’ ένα άσπρο κοπάδι, για να είναι λύση η απομόνωσή του. Λόγω των εθνικών παθογενειών είναι ο πιο αδύναμος κρίκος της καθόλου στέρεης ευρωπαϊκής αλυσίδας και ως πιο αδύναμος κρίκος έχει μετατραπεί σε πειραματόζωο», τονίζει ο έγκυρος αναλυτής Σταύρος Λυγερός, στην «Καθημερινή».
Το Βερολίνο προσπαθεί να κερδίσει χρόνο, ώστε αν χρειαστεί να περάσει από την Ομοσπονδιακή Βουλή κάποια απόφαση για την παροχή οικονομικής βοήθειας, αυτή να γίνει σε ένα συνολικό πακέτο για την Ισπανία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Κύπρο, ίσως και τη Σλοβενία και μια τέτοια εξέλιξη (σύμφωνα με την Αθήνα) θα είναι επωφελής για την Ελλάδα.
Σχετικά ρεπορτάζ στον αθηναϊκό Τύπο, με την επίκληση κυβερνητικών πηγών, αναφέρουν ότι υπήρξε σκέψη στην ΕΕ να οδηγηθεί η Ελλάδα εκτός ευρωζώνης, όταν φάνηκε πως ότι ο ρεπουμπλικανός υποψήφιος στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές Μιτ Ρόμνεϊ κάλυπτε τη διαφορά στις δημοσκοπήσεις από τον Μπαράκ Ομπάμα, αλλά από τότε που ο Αμερικανός Πρόεδρος βελτίωσε τα ποσοστά του οι βασικοί παίκτες στην Ευρώπη αποφάσισαν ότι η Αθήνα πρέπει να παραμείνει στο ευρώ.
Όμως και αυτό μπορεί να αλλάξει εκ νέου, αν ληφθεί υπόψη ότι ο Μ. Ρόμνεϊ κέρδισε τις εντυπώσεις από τον πρόεδρο Ομπάμα, στην πρώτη τηλεοπτική τους αναμέτρηση και ίσως να ανατρέψει, εκ νέου, τα προγνωστικά για την έκβαση των αμερικανικών προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου.
Επισημαίνεται, εξ άλλου, ότι τα σοσιαλιστικά κόμματα του ευρωπαϊκού Νότου δείχνουν ότι ανασυντάσσουν τις δυνάμεις τους για να παρέμβουν στο παιχνίδι, εξ ου και η σπουδή του σοσιαλιστή προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σούλτς να συναντήσει τον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα (και να του δηλώσει πως τον υποδέχεται ως πρωθυπουργό…) αλλά και η απόφαση των ηγετών των σοσιαλιστικών κομμάτων της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδος (Ευ. Βενιζέλος) εντός 15 ημερών να συντάξουν ο καθένας ένα κείμενο με την πραγματική εικόνα για την οικονομία της χώρας του. Άλλωστε και οι τέσσερις χώρες εμφανίζουν υψηλή ανεργία, ύφεση και μηδενική ανάπτυξη.
Την ίδια δε στιγμή καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ φαίνεται πως επιμένει «πιο ευρωπαϊκά», αλλά ο υπουργός των Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επιμένει, από πλευράς του, να υποστηρίζει πως μόνο οι «ενάρετες» χώρες πρέπει να βοηθηθούν και αυτό σημαίνει, σύμφωνα με «Το Βήμα», ότι ακόμη και αν η καγκελάριος ήθελε να βοηθήσει την Ελλάδα με μια αλλαγή όρων του μνημονίου ή ακόμη και συμμετοχή σε «κούρεμα» των δανείων του επίσημου τομέα, τα εμπόδια θα ήταν ανυπέρβλητα, τουλάχιστον αυτή την ώρα και με δεδομένο ότι το ΔΝΤ επιμένει στο κούρεμα των δανείων του επίσημου τομέα.
Υπό το πρίσμα αυτό, δεν είναι τυχαία η σκληρή στάση της Τρόικας και ιδιαιτέρως του εκπροσώπου του ΔΝΤ Πόουλ Τόμσεν, ο οποίος εμμένει στη λήψη επιπλέον σκληρών μέτρων, έστω και αν γνωρίζει (του τονίστηκε εκ νέου από τους κ. Σαμαρά και Στουρνάρα) ότι κάτι τέτοιο θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε έντονες κοινωνικές αντιδράσεις και πολιτική αστάθεια.
Καθίσταται προφανές ότι εξελίσσεται ένα παιχνίδι ισχύος ανάμεσα στο ΔΝΤ και τους Ευρωπαίους, στο μέσον του οποίου βρίσκεται η Ελλάδα και αν δεν επιτευχθεί μία λύση στη Σύνοδο της 18ς Οκτωβρίου (κάτι που θεωρείται πιθανόν, με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα) τα πράγματα για την Αθήνα θα δυσκολέψουν, καθώς μετά τις αμερικανικές εκλογές (6 Νοεμβρίου), δεν αποκλείεται να χαλαρώσει η όποια πίεση της Ουάσιγκτον προς το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες για την εξεύρεση λύσεως.
ΠΑΡΑΠΑΙΕΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Αυτή η απολύτως ρευστή εικόνα, σε συνδυασμό με τις «αποκαλύψεις» περί διαφθοράς και τον σεισμό που έχει προκαλέσει στο ΠΑΣΟΚ (άρα και στην κυβέρνηση) η απόκρυψη από τον Ευ. Βενιζέλο της «λίστας Λαγκάρντ», δημιουργεί σοβαρές περιπλοκές και στο εσωτερικό πολιτικό μέτωπο, όπου οι σχέσεις μεταξύ του Α. Σαμαρά και των κ. Βενιζέλου και Κουβέλη δοκιμάζονται: Πρώτο σημείο τριβής αποτέλεσε η επιλογή Βενιζέλου να ζητήσει δημοσίως η κύρωση των μέτρων και η διασφάλιση της επιμηκύνσεως να κινηθούν παράλληλα, με το Μέγαρο Μαξίμου να πιστεύει πως αυτή η δημόσια γνωστοποίηση δημιουργεί σκηνικό αμφισβητήσεως των προθέσεων των Αθηνών από τους δανειστές
Επίσης η εμμονή του ΔΝΤ στην άμεση απόλυση 15.000 υπαλλήλων, τις οποίες μάλιστα αποσυνδέει από το συνολικό «πακέτο» των 150.000 αποχωρήσεων ως το τέλος του 2015, προκαλεί, ήδη, κυβερνητική κρίση, καθώς δύσκολα θα παραμείνει στο υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρυθμίσεως καθηγητής Αντώνης Μανιτάκης.
Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι, με δεδομένη τη στάση των τριών κυβερνητικών εταίρων (που έχουν διαψεύσει πλήρως τις προεκλογικές τους υποσχέσεις) οι κ. Βενιζέλος και Κουβέλης θα επιδιώξουν να φορτώσουν όλα τα αρνητικά της συμφωνίας με την Τρόικα στον Αντώνη Σαμαρά και θα θελήσουν να εμφανίσουν ως δικές τους πρωτοβουλίες τις όποιες θετικές παραμέτρους προκύψουν.
Και δεν θα πρέπει να λησμονούμε την αγωνία των κ. Κουβέλη και Βενιζέλου για την υποδοχή των νέων μέτρων από τις κοινοβουλευτικές τους ομάδες και φυσικά την εικόνα καταρρεύσεως που παρουσιάζει το ΠΑΣΟΚ.
Η ΑΠΟΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ
Την ίδια στιγμή (και αυτό είναι το πλέον ουσιώδες και σημαντικό) υπάρχει επιδείνωση του κοινωνικού κλίματος, όχι μόνον εξαιτίας των μέτρων, αλλά και εκ των «αποκαλύψεων» για λίστα πολιτικών που ελέγχονται από το ΣΔΟΕ για παράνομο πλουτισμό, για τη «λίστα Λαγκάρντ» με τους φοροφυγάδες, σύμφωνα δε με πληροφορίες στο Μέγαρο Μαξίμου βλέπουν, με επίκεντρο και την υπόθεση Μεϊμαράκη, προσπάθεια αποσταθεροποιήσεως του πολιτικού συστήματος.
Ακόμη και υπουργοί εκτιμούν πως στο σημερινό περιβάλλον της γενικευμένης δυσπιστίας για το πολιτικό σύστημα, δεν αρκεί η εκφρασμένη επιθυμία της κυβερνήσεως για ταχεία διερεύνηση όλων των εκκρεμών υποθέσεων και επισημαίνουν το αυτονόητο, ότι δηλαδή ευνοείται η δημιουργία συνθηκών εντάσεως σε κοινωνικό πεδίο λόγω των νέων οικονομικών μέτρων, όπως, άλλωστε, κατεγράφη με την «εισβολή» στο Πεντάγωνο των απλήρωτων εργαζομένων στα Ναυπηγεία.
Εν κατακλείδι, επειδή τα οικονομικά και κοινωνικά ερείπια πολλαπλασιάζονται, η Ελλάδα ως το πειραματόζωο της Ευρωζώνης ενδέχεται να λειτουργήσει ως πυροκροτητής, καθώς μια κοινωνική ανάφλεξη στην χώρα πιθανότατα θα εξαπλωθεί και στην υπόλοιπη ευρωπαϊκή περιφέρεια.
